RE-CALCULATING THE SAMPLING VARIANCES OF SELECTED DEMOGRAPHIC INDICATORS FROM TDHS SURVEYS: THE EFFECT OF STRATIFICATION

Yıl 2014, Cilt: 34 Sayı: 1, 17 - 30, 05.08.2016

Tuğba Adalı A. Sinan Türkyılmaz

Öz

Turkey has a long tradition of demographic surveys. These surveys are essential in
terms of producing official statistics regarding fertility, family planning and early age
mortality. Moreover, they are complex sample surveys with multistage, stratified, clustered
and weighted designs. The computation of sampling variances is not straight forward as for
simple random samples for such complex samples. Clustering, weighting and stratification
should be specified to the statistical software in order to obtain statistically correct sampling
variances. This study is based on the method of calculation applied to calculate the
sampling variances of rates in the Demographic and Health Surveys. We re-calculate the
standard errors of the total fertility rate with a Jackknife n procedure that takes the
stratification aspect into account and rather than the conventional DHS Jackknife 1
procedure and compare the findings. Our results show that the inclusion of stratification in
the variance estimation process decreases the sampling variances/errors.

TNSA VERİLERİNDEN SEÇİLMİŞ DEMOGRAFİK GÖSTERGELERİN TEKRAR HESAPLANMASI: TABAKALAMANIN ETKİSİ

Öz

Türkiye’de köklü bir demografik araştırma geleneği bulunmaktadır. Bu araştırmalar
doğurganlık, aile planlaması ve erken yaş ölümlülüğüyle ilgili resmi istatistik üretmek için önem
taşımaktadır. Çok aşamalı, tabakalı, kümeli ve ağırlıklı örneklem yaklaşımlarıyla tasarlamış bu
araştırmalar, karmaşık örneklem (complex sample) tasarımlı araştırmalar olmaları nedeniyle örneklem
varyansları özel yaklaşımlarla hesaplanmaktadır. Karmaşık örneklemlerde bu hesaplamalar basit
tesadüfi seçilmiş örneklemlerdeki gibi hesaplanamamaktadır. Kullanılan istatistik yazılımına örneklem
varyanslarının doğru hesaplanabilmesi için tabaka, küme ve ağırlık bilgileri tanıtılmalıdır. Bu çalışma
Nüfus ve Sağlık Araştırmalarında uygulanan örnekleme varyansı hesabından yola çıkmaktadır.
Geleneksel olarak Jackknife 1 yöntemiyle hesaplananan toplam doğurganlık hızının standard hatasını
Jackknife n yöntemiyle hesaplayıp, bulguların karşılaştırılması amaçlanmıştır. Sonuçlar tabakalamanın
hesaba katılmasının örnekleme varyansını/hatalarını düşürdüğünü göstermektedir.

Kaynakça

• Aliaga, A., Türkyilmaz, A.S. (1999). "Appendix C Estimates of Sampling Errors". 1998 Turkey Demographic and Health Survey. Ankara, Turkey: Hacetepe University.
• Hacettepe Üniversitesi Nüfus Etütleri Enstitüsü. (1999). Türkiye Nüfus ve Sağlık Araştırması 1998. Ankara: Hacettepe Üniversitesi Nüfus Etütleri Enstitüsü, Macro International Inc., Sağlık Bakanlığı Ana Çocuk Sağlığı ve Aile Planlaması Genel Müdürlüğü, Birleşmiş Milletler Nüfus Fonu, Amerika Birleşik Devletleri, Uluslararası Kalkınma Teşkilatı.
• Hacettepe Üniversitesi Nüfus Etütleri Enstitüsü. (2005). Türkiye Nüfus ve Sağlık Araştırması 2003. Ankara: Hacettepe Üniversitesi Nüfus Etütleri Enstitüsü, Sağlık Bakanlığı Ana Çocuk Sağlığı ve Aile Planlaması Genel Müdürlüğü, T.C. Başbakanlık Devlet Planlama Teşkilatı, Avrupa Birliği.
• Hacettepe Üniversitesi Nüfus Etütleri Enstitüsü. (2009). Türkiye Nüfus ve Sağlık Araştırması 2008. Ankara: Hacettepe Üniversitesi Nüfus Etütleri Enstitüsü, Sağlık Bakanlığı Ana Çocuk Sağlığı ve Aile Planlaması Genel Müdürlüğü, Başbakanlık Devlet Planlama Teşkilatı.
• ICF International. (2012). Demographic and Health Survey Sampling and Household Listing Manual. Calverton, Maryland USA: Measure DHS.
• Lee, E.S., Forthofer, R.N. (2006). "Strategies for Variance Estimation". Analyzing Complex Survey Data: SAGE.
• Macro International Inc. . (1996). Sampling Manual. Calverton, Maryland, USA: Macro International Inc.
• Thiam, M., Aliaga, A. (2001). Estimating Sampling Errors of Means, Total Fertility, and Childhood Mortality Rates Using SAS. ORC Macro.
• Türkyılmaz, A.S. (2004). "Appendix C Estimates of Sampling Errors". 2003 Turkey Demographic and Health Survey. Ankara, Turkey: Hacettepe University.
• Türkyılmaz, A.S., Adalı, T. (2009). Appendix C Sampling Errors. Ankara: Hacettepe University Institute of Population Studies, T.R. Ministry of Health Directorate of Mother and Child Health, T.R. Prime Ministry State Planning Organizaiton.
• WesVAr. (2007). WesVar 4.3 User Guide.
• Yıldız, D. (2011). Sampling Error Estimation by Using Different Methods and Software in Complex Samples. Ankara: Hacettepe University.