AN ALTERNATIVE APPROACH TO MEASURE UNMET NEED FOR FAMILY PLANNING IN TURKEY

Yıl 2005, Cilt: 27 Sayı: 1, 3 - 16, 05.08.2016

Banu Akadlı Ergöçmen Alanur Çavlin Bozbeyoğlu

Öz

In this study unmet need for family planning in Turkey is analyzed employing the
standard formulation of unmet need with a different approach. The purpose of the study is to
explore the difference in the size of unmet need when it is estimated for non-users and for
users of traditional method who have intention for using a modern method. An alternative
approach is preferred in view of the fact that the method-mix of the country affects the
magnitude of the estimated unmet need. Thus, to take country-specific situation in family
planning method use into account enables to estimate the extent of potential demand for
family planning in a more realistic way. The analyses in this study is based on married
women aged 15-49 from the 2003 Turkey Demographic and Health Survey. The results put
out that in general, the unmet need estimated with the inclusion of women who want to
replace their traditional family planning method with a modern one (18.9 percent) reflects a
relatively large group of unmet need for contraception compared to that of estimated with the
standard formulation (7.1 percenta
). Difference reveals itself not only in the magnitude of
unmet need but also for the selected background variables such as region, type of place of
residence, education and age. It is observed that the method-mix of the country affects the
magnitude of the estimated unmet need.

TÜRKİYE’DE AİLE PLANLAMASINDA KARŞILANMAMIŞ İHTİYACIN ÖLÇÜMÜNE FARKLI BİR YAKLAŞIM

Öz

Karşılanmamış aile planlaması ihtiyacı, 1970lerin sonuna doğru geliştirilen bir hesaplama
biçimi ile, doğumlarının arasını açmak veya doğurganlığını sonlandırmak istediği halde gebeliği
önleyici herhangi bir yöntem kullanmayan doğurabilme yetisine sahip kadınların potansiyel
büyüklüğünü tanımlamaktadır. Bu çalışmada, Türkiye’de aile planlamasında karşılanmamış ihtiyaç,
standart olarak kullanılan ölçüm biçiminin farklı bir yaklaşım içinde ele alınarak hesaplanması ile
tahmin edilmiştir. Farklı bir yaklaşım tercih edilmesinin nedeni ülkedeki yöntem kullanma
örüntüsünün aile planlamasında karşılanmamış ihtiyacın büyüklüğünün tahminini etkileyeceğidir.
Bu bağlamda, Türkiye’de geleneksel yöntem kullanımının oldukça yaygın olması göz önünde
tutularak yöntem kullanmayan veya geleneksel yöntem kullanan kadınlardan modern yöntem
kullanma eğiliminde olanlar hesaplamaya dahil edilmiştir. Gebeliği önleyici yöntem kullanımının
dağılımında ülkeye özgü durumun dikkate alınmasının aile planlamasına potansiyel talebin
büyüklüğünü daha gerçekçi biçimde tahminini sağlayacağı düşünülmüştür. Böylece çalışmanın
amacı, gebeliği önleyici yöntem kullanmayan veya geleneksel yöntem kullanan ama modern
yöntem kullanma eğilimi içinde olan kadınların dahil edilmesiyle oluşacak talebin büyüklüğünün
tahmin edilmesi ve bu tahminin klasik hesaplama biçimiyle farkını görmektir.
Bu çalışmada, 2003 Türkiye Nüfus ve Sağlık Araştırması’nın verileri kullanılarak evli ve
15-49 yaşlar arasındaki kadınlar temel alınmıştır. Sonuçlar, geleneksel bir yöntem kullanan ama
modern bir yöntem kullanmayı tercih eden kadınların modelde yer almasıyla karşılanmamış
ihtiyacın (yüzde 18.9) standart formulasyonla elde edilen karşılanmamış ihtiyaca kıyasla (yüzde
7.1) oldukça büyük olduğunu göstermiştir. Bu farklılık kendini sadece karşılanmamış ihtiyacın
büyüklüğünde değil fakat aynı zamanda bölge, eğitim, ve yaş gibi temel değişkenlerde de kendini
göstermektedir. Ülkede kullanılan gebeliği önleyici yöntem dağılımının, karşılanmamış ihtiyacın
büyüklüğünün tahminini etkilediği görülmektedir.

Kaynakça

• Bongaarts, J. (1991), The KAP-gap and the unmet need for contraception, Population and Development Review, 17(2): 293-315.
• Casterline, J. and Sinding, W. (2000), Unmet need for family planning in developing countries and implications for population policy, Population and Development Review, 26(4):691-723.
• Dixon-Mueller, R. and Germain, A. (1992), Stalking the elusive unmet need for family planning, Studies in Family Planning, 23(5): 330-335.
• Ergöçmen, B.A. and Kulu, I. (1989), Unmet need for family planning in Turkey, The Journal of Population Studies, 11: 5-17.
• Ergöçmen, B.A. and et. al, (2004), A closer look at traditional contraceptive use in Turkey, The European Journal of Contraception and Reproductive Health Care, 2004, 9:221-244.
• Hacettepe University Institute of Population Studies (HUIPS), (2004), Turkey Demographic Health Survey 2003, Hacettepe University Institute of Population Studies, Ministry of Health, State Planning Organization and European Union, Ankara.
• MEASURE DHS, Demographic and Health Surveys, STAT Compiler, <http://www.statcompiler.com/statcompiler/index.cfm?CFID=2034792&CFTOKEN=10688548>, accessed Oct. 31, 2006
• Ngom, P. (1997), Implications of man’s unmet need in Africa, Studies in Family Planning, 28(3): 192-202.
• Nortman, D.L. (1982), Measuring the unmet need for contraception to space and limit births, International Family Planning Perspectives, 8(4): 125-134.
• Robey, B., Ross, J. and Bhushan, I. (1996), Meeting unmet need: new strategies, Population Reports, Series J: Family Planning Programs, 43.
• Sinding, S.W. and Fathalla, M.F. (1995), The Great Transition, Populi, Dec:18-21.
• State Institute of Statistics (SIS), (2003), Population and Development Indicators.
• Westoff, C.F. (1978), The unmet need for birth control in five Asian Countries, International Family Planning Perspectives, 1978, 10(3):173-181.
• Westoff, C.F. and Bankole, A. (1995), Unmet Need: 1990-1994, Demographic and Health Surveys Comparative Studies. No.6. Macro International, Calverton, Maryland.
• Westoff, C.F. and Ochoa, L.H. (1991), Unmet need and the demand for family planning, Demographic and Health Surveys, Comparative Studies. No.5, Institute for Resource Development, Columbia, Maryland.
• Westoff, C.F. and Pebley, A.R. (1981), “Alternative measures of unmet need for family planning in developing countries, International Family Planning Perspective, 7(4): 126-136.