Öz
Ülkelere ait hayat tablolarının oluşturulması belirli bir yaşa özgü ölüm ve yaşam olasılıklarını, yaşayan ve ölen kişi sayısını, toplam kişi yıl sayısını ve beklenen yaşam süresi gibi değişkenler sayesinde o ülkeye ait demografik özelliklerin belirlenmesini sağlar. Fakat bu belirlenen değerlerin gerçekle olan uyumuna yani gerçeği ne kadar doğru yansıttığına bakılması gerekmektedir. Bunun için istatistikte önemli bir yer tutan güven aralıklarına ihtiyaç duyulmaktadır. Bu sayede tahmin edilen değerlerin belli bir güven düzeyinde hangi sınırlar altında olduğunu ve bu sınırların anlamlı olup olmadığını tespit edip tahminin güvenilir olup olmadığı hakkında yorum yapılabilir. Bu çalışmada Türkiye’deki 1920-2020 yılları arasındaki 5’er yıllık sürelerdeki bebek ölüm hızları kullanılarak MORTPAK programı ile kadın ve erkek ayrı olmak üzere 42 farklı hayat tablosu üretilmiş ve elde edilen her bir yaş grubuna ait beklenen yaşam sürelerinin güven aralıkları oluşturulmuştur. Güven aralıkları için gerekli olan varyans hesabında Chiang yöntemi kullanılmış olup son yaş grubu için ise Silcocks metodu ile varyans düzeltmesi yapılmıştır. Çalışmanın sonuçları (1) güven aralıkları dikkate alındığında, 1960 yılına kadar yaşam beklentilerinin erkekler lehine daha yüksek olmakla birlikte cinsiyete göre önemli bir farklılık göstermediğini (2) 1960 yılından sonra yaşam beklentilerinin kadınlar lehine değişmeye başladığını (3) kadın ve erkekler arasındaki doğuştaki yaşam beklentisi farkının 1980’li yıllarda 2 yıla; günümüzde ise 4 yıla kadar yükseldiğini (4) güven aralıklarının hem erkekler hem de kadınlar için zaman içinde azaldığını (5) bununla tutarlı olarak tüm yaş gruplarındaki sapmaların toplamının her iki cinsiyet için zaman içinde azaldığını göstermektedir
Anahtar Kelimeler
Beklenen yaşam süresi Chiang metodu Silcocks metodu Güven aralığı
Kaynakça
- Abdalla, S., Kelleher, C., Quirke, B. & Daly, L. (2013). Social inequalities in health expectancy and the contribution of mortality and morbidity: the case of Irish Travellers. Journal of Public Health, 35(4), 533-540.
Öz
The creation of life tables of countries allows the determination of demographic characteristics of a country by means of variables such as probability of dying, probability of surviving, number of death and number of alive, total number of person years lived and life expectancy. However, it is necessary to check the harmony of these values with reality, that is, how accurately they reflect the reality. For this, calculations of confidence intervals, that are important in statistics, are needed. In this way, it is possible to determine the predicted values are at a certain confidence levels and whether these limits are meaningful further to make a comment on whether the estimations are reliable. In this study, using infant mortality rates for the years 1920-2020 in 5-years apart with MORTPAK program, 42 different life tables, both men and women, were constructed, and then confidence intervals of the life expectancy of each age group were calculated. In calculating the variance required for confidence intervals, Chiang method was used, and the variance was adjusted with Silcocks method for the last age group. The findings of the study put forward that (1) considering the confidence interval, up to year 1960, there was no difference between life expectancies of males and females, although males had higher life expectancies (2) the life expectancies started to change in the favour of females after 1960 (3) the difference in life expectancy at birth between women and men increased to 2 years in 1980 and then to 4 years nowadays (4) confidence intervals for life expectancies decrease over time for both men and women (5) and in line with this finding the sum of the deviations observed in the age groups decreased over time for both sexes.
Anahtar Kelimeler
Life expectancy Chiang method Silcocks method Confidence interval
Kaynakça
- Abdalla, S., Kelleher, C., Quirke, B. & Daly, L. (2013). Social inequalities in health expectancy and the contribution of mortality and morbidity: the case of Irish Travellers. Journal of Public Health, 35(4), 533-540.
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Bölüm | Makaleler |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 28 Aralık 2020 |
| Gönderilme Tarihi | 5 Eylül 2019 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2020 Cilt: 42 Sayı: 1 |
