Nüfusbilim Dergisi 

Etik İlkeler ve Yayın Politikası

Nüfusbilim Dergisi (Committee on Publication Ethics, COPE) tarafından benimsenen ilkeler başta olmak üzere bilimsel araştırma etiği ve yayın etiği uluslararası standartlarına bağlıdır. Nüfusbilim Dergisi editörleri, yayın kurulu, danışma kurulu, hakemleri ve yazarlarının bu standartlara uyması gereklidir.

Yazarlar için etik ilkeler

Nüfusbilim Dergisi’ne gönderilecek makalelerin özgün olması, daha önce yayınlanmamış olması veya eş zamanlı olarak başka bir dergide yayınlanmak üzere gönderilmemiş olması gerekmektedir.

Yazarlar çalışmalarında kullandıkları kaynak ve referansları akademik kriterlere uygun şekilde atıflar ile belirtmek zorundadırlar. Metin içerisinde yazarın kendisine ait olmayan tablo, figür, grafik, görsel, resim gibi fikir veya sanat eserinin kullanımı olması durumunda telif hakkının gözetilmesi yazarın sorumluluğundadır. Aksi durumun tespit edilmesi halinde çalışma reddedilecektir.

İntihal hangi şekilde yapılırsa yapılsın akademik etik ve bilimsel ahlaka aykırı bir davranıştır. Yayınlanmak üzere yazarlar tarafından dergiye gönderilen bilimsel makalelerde intihal, duplikasyon ve benzeri kötüye kullanımlar kabul edilemez.

Etik kurul izni gerektiren çalışmalarda, etik kurul izni ile ilgili bilgiler (kurul adı, onay tarihi ve sayı numarası) makalenin yöntem bölümünde ve makale sonunda yer almalıdır.

Nüfusbilim Dergisine yayımlanmak üzere makale gönderimi sırasında yazar tarafından (birden fazla yazar olması durumunda sorumlu yazar) Etik Beyan Formu imzalanmalı ve elektronik versiyonu makale ile birlikte gönderilmelidir.

Makalede yer alan tüm yazarlar, çalışmanın tasarımına, uygulanmasına, verilerin analizi ve yorumlanmasına önemli katkıda bulunmuş olmalıdır. Yazarların tümü, makale metninin taslağında ve gözden geçirme safhalarından herhangi birinde yer almış olmalı ve nihai versiyonu okumuş ve onaylamış olmalıdır. Makale metninin yazılmasına büyük katkıda bulunan herkes yazar olarak listelenmelidir. Makale tez çalışmasından üretilmiş ve tez danışmanı da yazarlar arasında yer alıyorsa tez danışmanının makaleye somut katkısı başvuru esnasında açıkça belirtilmelidir. Araştırmaya ya da makalenin yazımına daha az oranda kayda değer katkıda bulunan diğer kişilere teşekkür bölümünde yer verilmelidir. Makale metninin ilk hali sunulduktan sonra yazımında yapılan herhangi bir değişikliğin (yazarın yazım düzeni de dahil olmak üzere) tüm yazarlar tarafından yazılı olarak onaylanması gerekir.

Nüfusbilim Dergisine yayınlanmak üzere gönderilen makaleye ilişkin araştırmanın yürütülmesi ya da makalenin hazırlanması sırasında herhangi bir kurum ya da kuruluş tarafından maddi destek söz konusu ise belirtilmelidir.

Yazarlar, çalışmalarını uygunsuz bir şekilde etkileyebileceği düşünülebilecek başka bireyler ve kurumlarla aralarındaki her türlü maddi ve kişisel çıkar ilişkisini makalede açığa kavuşturmakla yükümlüdür. Potansiyel çıkar çatışması örnekleri olarak istihdam, danışmanlıklar, hisse senedi sahipliği, hizmet karşılığı ödenen ücretler, ücretli bilirkişi tanıklığı, hibe ya da diğer fon kaynakları sayılabilir. Yazarlar, herhangi bir çıkar çatışmasını başvuru esnasında belirtmek zorundadır.

Nüfusbilim Dergisine gönderilen makalelerin çift kör hakem sistemi ile değerlendirildikten sonra Editör Kurulu ve Yayın Kurulu nihai yayınlanma kararı sonucu yazarların “Telif Hakkı Devir Formu” doldurmaları gerekmektedir.

Editörler ve hakemler için etik ilkeler

Nüfusbilim Dergisine gönderilen tüm makaleler yazarlarının cinsel yönelim, dinsel inanç, etnik köken, uyruk ya da siyasi görüş gibi kimliklerine dair hiçbir ayrım gözetmeden sadece akademik ve bilimsel içeriğe göre makaleleri değerlendirme ve yayımlama sürecine tabi tutulur. Nüfusbilim Dergisi, yazarların bilimsel ve ifade özgürlüğünü önceler ve yayımlanmak üzere dergiye gönderilen makalelerde yer alabilecek olası ayrımcı ya da nefret suçuna işaret eden söylem ve içerikler olması halinde yayını değerlendirmeye sürecine sokmama hakkına sahiptir.

Editör Kurulunun, Yayın Kurulunun ve hakemlerin yazar(lar) ile herhangi bir nedenden ötürü çıkar çatışması ilişkisinde olması durumunda makaleyi değerlendirme sürecine başlamadan ya da hakem ise makaleyi değerlendirmeyi kabul etmeden önce editör bilgilendirilmelidir. Dergi olası çıkar çatışmalarında akademik dürüstlük ve bilimsel etik ilkelerine göre inceleme süreci başlatır ve vaka sonuçlanana kadar makalenin değerlendirme süreci Editör Kurulu tarafından durdurulur.

Nüfusbilim Dergisi intihal konusunda uluslararası yayın etiği, akademik dürüstlük ve bilimsel ahlak ilkelerine göre hareket eder. Editör Kurulu, gerekli durumlarda yazardan Etik Kurul Onayı, Anket/Görüşme Onam Formları ve telif sorunu oluşturabilecek materyaller (tablo, görsel, harita vb.) için gerekli izinleri talep etme hakkını saklı tutar. Dergiye yayımlanmak üzere gönderilen tüm makaleler ‘Turnitin’ ve/veya ‘iThenticate’ yazılımları ile ön incelemeye tabi tutulur. Bu inceleme sonucunda ya da hakem değerlendirme aşamasında yazarın çalışmasında intihal ve/veya bilimsel etik açısından aykırı bir durum tespit edildiğinde Editör Kurulu makaleyi geri çekmek, söz konusu etik ihlal hakkında yazar(lar)ın çalıştığı kurumlara bildirmek dahil çeşitli işlemler yapma hakkını saklı tutar.

Yazar tarafından niteliği açıkça belirtilmediği takdirde dilimleme yapılan çalışmaların Editör Kurulu, Yayın ya da Danışma Kurulu ya da bağımsız hakemler tarafından tespiti sonucunda yayın etiği ilkeleri gereğince Editör Kurulu değerlendirme süreci ret ile sonuçlandırır ve diğer olası etik ihlallerle ilgili süreçlerdeki hak ve sorumluluklarını saklı tutar. Yine benzer şekilde Nüfusbilim Dergisine gönderilen çalışmanın orijinallik ilkesini ihlal edilerek farklı yayın organlarında yayınlanmış olması ya da değerlendirme sürecinde olduğunun tespit edilmesi halinde Editör Kurulu derginin diğer sorumlu kurullarıyla birlikte söz konusu makaleye ilişkin soruşturma süreci başlatır ve akademik dürüstlük ve bilimsel yayın etik ilkelerinin ihlali ile neticelenen durumları yazar(lar)ın çalıştığı kurumlara bildirmek dahil çeşitli işlemler yapma hakkını saklı tutar.

Gizlilik ilkesi gereğince Nüfusbilim Dergisi Editör Kurulu, yayımlanmak üzere gönderilen makaleleri gizli tutmak ve hakemlik sürecinden elde ettikleri bilgileri kişisel menfaatleri için kullanmamakla yükümlüdür. Ayrıca dergi Editör Kurulu, Yayın Kurulu ve Danışma Kurulu ilgili yazar ve hakemlerle başka türlü anlaşılmadığı müddetçe, dergiye gönderilen tüm materyalin ve hakemlerle yapılan tüm yazışmaların gizliliğini sağlamakla yükümlüdür. Raporlar veya makale hakkındaki bilgiler üçüncü kişilerle paylaşılamaz. Çift kör hakemlik değerlendirme sisteminin kullanıldığı dergide hakemler yazarların isim ve tanımlayıcı bilgilerini bilmeksizin yansız değerlendirme yaparlar. Benzer şekilde Editör Kurulu dergiye yayımlanmak için gönderilen makaleleri değerlendirmekle sorumlu hakemlerin kimliğini gizli tutar. Ancak yazar ya da hakemlerin kimlik bilgileri muhtemel şikayetler, çıkar çatışmaları ve bilimsel etik ihlalleri sonucu olabilecek soruşturmalarda ilgili kişi, kurul ya da kurumlarla paylaşılabilir.

Nüfusbilim Dergisine yayımlanmak üzere gönderilen makalelerin değerlendirilmesi için Editör ve Yayın Kurulu tarafından belirlenen hakemlerin kendi uzmanlık alanları ile ilgili makaleleri değerlendirmek için kabul etmekle yükümlüdür. Hakemlerden değerlendirdikleri çalışma üzerine ayrıntılı bir hakem değerlendirme raporu beklenmektedir. Davet edilen hakemlerin kendi çalışma yüklerini göz önünde bulundurarak ve makale değerlendirme takvimini dikkate alarak makaleyi değerlendirme işini üstlenmeleri ve Editör ve Yayın Kurulundan gelen e-postalara zamanında yanıt vermeleri beklenmektedir. Hakemlik davetinin reddedilmesi durumlarında makaleyi değerlendirebilecek alternatif hakemler için önerilerde bulunmaları beklenmektedir. Editör ve Yayın Kurulu tarafından hakemlere gönderilen her türlü belge gizlidir ve editör onayı olmadan üçüncü kişi ve kurumlarla paylaşılamaz. Hakemler inceledikleri makaleye ilişkin herhangi bir bilgiyi Editör Kurulu ve Yayın Kurulu dışında kişi ya da kurumlarla paylaşması yasaktır. Hakemler yazarlarla doğrudan iletişim kurmaz.

Yayın Politikası

Yayınlanmak üzere gönderilen ve yayınlanması uygun görülen çalışmaların tüm yayın hakları Nüfusbilim Dergisine aittir. Nüfusbilim Dergisi açık yayıncılık ilkesi ile yayımlanmaktadır ve yazarlardan makale işleme, gönderme ve yayımlama sürecinde hiçbir ücret talep edilmez. Derginin okuyucuları dergi arşivinde bulunan makalelerin tam metinlerini herhangi bir ücret ödemeden derginin web sayfasından dijital kopyasını indirebilir, bastırabilir ve diğer kullanıcılarla paylaşabilir. Ancak açık erişim ilkesi gereğince kullanıcılarla paylaşılan bu metinler değiştirilemez, ticari amaçla değerlendirilemez ve yazar isimlerine ve makale bilgilerine atıf yapılmadan kullanılamaz. Uygun bir akademik alıntı stili (örneğin yazar(lar), dergi, makale başlığı, cilt, sayı, sayfa numaraları, DOI ve DergiPark'ta yayınlanan nihai versiyonun bağlantısı) kullanarak ve makalenin bütünlüğü korunması koşulu ile alıntı yapılabilir.

Nüfusbilim Dergisine gönderilen makaleler öncelikle dergi yayın sekreterinin genel incelemesinden geçer ve ilk incelemeden geçemeyen çalışmalar reddedilir. Bu aşamada ret gerekçeleri arasında, bunlarla sınırlı olmamak üzere; çalışmanın dergi yazım kurallarına uyulmadan düzenlenmiş olması, Turnitin ya da iThenticate benzerlik raporunun %15'in üzerinde olması, akademik dürüstlük ve bilimsel yayın ilkelerinin ihlal edilmesi gibi nedenler bulunmaktadır. Yazarlar ön inceleme aşamasında çalışmalarını geri çekebilirler.

İlk değerlendirmeyi geçen çalışmalar Yayın Kurulu incelemesi için gündeme alınır. Bu aşamada ret gerekçeleri arasında, makalenin dergi yayın kapsamının dışında kalması, akademik dürüstlük ve bilimsel yayın ilkelerinin ihlal edilmesi, hakem değerlendirme sürecine alınacak akademik yeterlikte olmadığının tespit edilmesi gibi nedenler bulunmaktadır.

Yayın Kurulu değerlendirmesi olumlu olan çalışmalar hakem değerlendirmesi aşamasına geçer. Çalışmayı değerlendirmek üzere konusunda uzman hakemler Yayın ve Danışma Kurulunun görüşlerine başvurularak belirlenir. Nüfusbilim Dergisine gönderilen makaleler çift kör hakemlik gereğince en az iki hakeme gönderilir. Hakem raporlarının yayımlanma kararına ilişkin birbiri ile uyuşmaması veya raporların yetersiz olduğu durumlarda Editör ve Yayın Kurulu makaleyi değerlendirmek üzere başka bir hakeme gönderme hakkına sahiptir.

Hakem raporlarında değerlendirme sonuçları ‘Olduğu gibi basılabilir’, ‘Küçük düzeltmelerle basılabilir’, ‘Ekteki öneriler doğrultusunda düzeltildikten sonra tekrar incelenerek basıma uygun hale gelebilir’ ve ‘Basıma uygun değildir’ şeklindedir. ‘Küçük düzeltmelerle basılabilir’ değerlendirmesi hakemlerin önerilen düzeltme ve değişiklik taleplerinin kendilerine gönderilmeden yayın kurulu tarafından incelenmesinin yeterli olacağını ifade etmektedir. Öte yandan ‘Ekteki öneriler doğrultusunda düzeltildikten sonra tekrar incelenerek basıma uygun hale gelebilir’ değerlendirme sonucu olan raporlarda hakemler makalenin düzeltilmiş halini tekrar gözden geçirmeyi talep etmektedir. Bu aşamada hakemler tarafından yeterli bulunmayan çalışmalar reddedilir. Olumlu ya da olumsuz tüm hakem raporları yazarlara iletilir.

Hakem değerlendirmesinden geçen makaleler için nihai yayım kararı Yayın Kurulu tarafından verilir. Olumlu hakem raporları Yayın Kurulu için bağlayıcı olmayıp karar oluşturmada öncelikle dikkate alınırlar. Hakem değerlendirmeleri sonucunda en az iki hakemin olumlu değerlendirmesi, Editörün uygun bulması ve Yayın Kurulunun olumlu kararının ardından yayınlanır.

Yayın Kurulu tarafından yayımlanması uygun bulunan çalışmaların son inceleme ve düzenleme işlemleri dergi yayın sekreteri tarafından gerçekleştirilir. İngilizce yazılmış makaleler ve tüm makalelerin İngilizce özetleri bu aşamada Dil Editörü incelemesinden geçer.

Yazarların, makalelerini göndermeden önce yazarların listesini ve sırasını dikkatlice göz önünde bulundurmaları ve orijinal başvuru sırasında yazarların kesin listesini sunmaları beklenir. Yazar listesindeki yazar adlarının eklenmesi, çıkarılması veya yeniden düzenlenmesi, yalnızca makale kabul edilmeden önce ve sadece Editör tarafından onaylanması durumunda yapılmalıdır. Böyle bir değişiklik talep etmek için Editör, sorumlu yazardan (a) yazar listesindeki değişimin nedeni (b) tüm yazarlardan eklenmeyi, isminin çıkarılması veya yeniden düzenlemeyi kabul ettiğine ilişkin yazılı onay ister. Sadece istisnai durumlarda Editör, yazının kabul edilmesinden sonra yazarların eklenmesini, çıkarılmasını veya yeniden düzenlenmesini dikkate alacaktır. Editör söz konusu isteği değerlendirirken, makalenin yayınlanması süreci askıya alınacaktır. Şayet makale zaten çevrimiçi olarak yayınlanmışsa, Editör tarafından onaylanan herhangi bir talep, baskı düzeltmesi ile neticelenecektir.

Yayımlanan yazıların sorumluluğu yazarlarına aittir. Yazılardaki görüşler dergiye mal edilemez. Dergide yayımlanan çalışmalar ile ilgili düzeltme, açıklama, özür, tekzip niteliğindeki içerikleri yayınlamak konusunda sorumluluk hisseder ve bu tür konularda hassas davranır.