Pülümür Nehri'nde Yaşayan Acanthobrama Marmid Heckel, 1843 Populasyonunun Bazı Büyüme Özelliklerinin Belirlenmesi

Yıl 2020, Cilt: 15 Sayı: 4, 121 - 133, 26.10.2020

Ebru İ. Ozcan

Öz

Bu çalışmada Pülümür Nehri’ndeki Acanthobrama marmid Heckel, 1843 populasyonunun eşey dağılımı, boy ve ağırlık ilişkisi, yaş tayini, von Bertalanffy büyüme parametreleri ve kondisyon faktörü gibi bazı büyüme özellikleri araştırılmıştır. Çalışma süresince incelenen 276 adet örneğin 157 dişi, 119 erkek bireylerden oluştuğu ve dişi/erkek oranı ise 1/0.758 olarak hesaplanmıştır. Total boy ve ağırlık değerleri tüm bireylerde 7.8-21.1cm ve 5.6-121.21 g arasında değiştiği belirlenmiştir. Populasyonun I-V yaş grupları arasında dağılım gösterdiği tespit edilmiştir. Dişi bireylerde boy-ağırlık arasındaki ilişki W=0.0063L3.248 (R2=0.960), erkek bireylerde W=0.0062L3.252 (R2=0.958) ve tüm bireyler için W=0.0063L3.249 (R2=0.959) olarak saptanmıştır. Her iki eşeyde de “b” değeri istatistiki olarak 3’ten farklı olduğundan pozitif allometrik büyüme görüldüğü belirlenmiştir. Von Bertalanffy büyüme parametreleri dişiler için Lt=27.00 [1–e–0.247(t + 0.876)] ve Wt=249.66 [1–e–0.247(t+0.876)]3.248, erkekler için Lt=27.55 [1–e–0.232(t+0.952)] ve Wt=280.02 [1–e–0.232(t+0.952)]3.252, tüm bireyler için Lt=27.34 [1–e–0.238(t+0.916)] ve Wt=261.55 [1–e–0.238(t+0.916)]3.249 olarak belirlenmiştir. Büyüme performans endeksi (Ф') değeri tüm bireyler için 2.250 olarak hesaplandı. Kondisyon faktörü dişilerde 0.548-1.653 ve erkeklerde ise 0.567-1.670 arasında değişmektedir. Kondisyon faktörü değerinin genel olarak yaşa bağlı olarak arttığı görülmüştür.

Anahtar Kelimeler

Acanthobrama marmid, Pülümür Nehri, Boy-Ağırlık İlişkisi, Yaş, Von Bertalanffy Büyüme Parametreleri, Pülümür Nehri

Destekleyen Kurum

Munzur Üniversitesi Bilimsel Araştırma Projeleri (MÜNİBAP) Koordinasyon Birimi

Proje Numarası

PPMUB018-17 nolu Performans Projesi

Teşekkür

Bu çalışma, PPMUB018-17 nolu Bilimsel Araştırma kapsamında olan Performans projesi ile desteklenmiştir. Projeyi destekleyen Munzur Üniversitesi Bilimsel Araştırma Projeleri (MÜNİBAP) Koordinasyon Birimine teşekkürlerimi sunarım.

Kaynakça

• Aydın, R., (1993). Keban Baraj Gölü Ova Bölgesi Balıklarından Acanthobrama marmid (Heckel, 1843)’in Biyolojik Özelliklerinin İncelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Fırat Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Elazığ, 27s.
• Polat, N., (2000). Balıklarda Yaş Belirlemenin Önemi. IV. Su Ürünleri Sempozyumu, 28-30 Haziran 2000, Erzurum. Bellido, J.M., Pierce, G.J., Romero, J.L., and Millan, M., (2000). Use of Frequency Analysis Methods to Estimate Growth of Anchovy (Engraulis encrasicolus L. 1758) in the Gulf of Cadiz (SW Spain). Fisheries Research, 48(2):107-115.
• Özmen, M.M., (2018). Kuzeydoğu Akdeniz’de Yaşayan Uranoscopus scaber Linnaeus, 1758 Türünün Bazı Büyüme Özelliklerinin Incelenmesi. Fırat Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü. Yüksek lisans tezi. Anabilim Dalı: Su Ürünleri Temel Bilimleri.
• Geldiay, R. ve Balık, S., (1999). Türkiye Tatlı Su Balıkları. E.Ü. Su Ürünleri Fakültesi Yayınları No:46, İzmir, 532s. Ünlü, E., Balcı, K. and Akbayın, H., (1994). Some Biological Characteristics of the Acanthobrama marmid Heckel, 1843 in the Tigris River, Turkey. Turk J Zool 18:131–139.
• Özmen, H., Sarıeyyüboğlu, M., Girgin (Başusta), A. ve Aydın, R., (1995). Acanthobrama marmid (Heckel, 1843) Otolitlerinde Element Birikimlerinin Yaş ve Büyüklükle Olan İlişkisinin İncelenmesi. Su Ürünleri Dergisi. 12:1-2, 151-157.
• Bozkurt, R., (1998). Atatürk Baraj Gölü’ndeki Acanthobrama marmid (Heckel, 1843), C. trutta (Heckel, 1843) ve C. luteus (Heckel, 1843)’un Biyolojik Özellikleri Üzerinde Araştırmalar. Doktora Tezi, Harran Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Şanlıurfa, 116s.
• Kalkan, E., (1998). Karakaya (Malatya) Baraj Gölü‟nde Yaşayan Ekonomik Öneme Sahip Dört Cyprinid (Acanthobrama marmid Heckel, 1843, Capoeta trutta Heckel, 1843, Leuciscus cephalus Linnaeus, 1758 ve Chondrostoma regium Heckel, 1843) populasyonunun bazı büyüme ve üreme özellikleri”. Doktora Tezi, İnönü Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Malatya 110s.
• Girgin (Başusta), A., (2000). Keban Baraj Gölü’nde Yaşayan Acanthobrama marmid, Chalcalburnus mossulensis ve Chondrostoma regium Balıklarında Büyüme ve Kan Hücrelerindeki Değişimlerin İncelenmesi. Doktora Tezi, Fırat Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Elazığ, 70s.
• Girgin (Başusta), A. ve Şen, D., (2004). Keban Baraj Gölü’nde Yaşayan Acanthobrama marmid Heckel, 1843’de Kan Parametrelerinin İncelenmesi. Turkish Journal of Veterinary and Animal Sciences, 28(1):1-6.
• Başusta, N. and Çicek, E., (2006). Length-weight Relationships for Some Teleost Fishes Caught in Ataturk Dam Lake on Southeastern Anatolia, Turkey. Journal of Applied Ichthyology, 22: 297-280. https://doi:10.1111/j.1439-0426.2006.00778.x.
• Uçkun, A.A., (2011). Karakaya Baraj Gölü’nde Kafes Balıkçılığının Su Kalitesi ve Bazı Balık Populasyonlarının Biyolojik Parametreleri Üzerine Etkileri. Doktora Tezi, İnönü Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Malatya 249 s.
• Çiçek, T., (2013). Dicle Nehri’nde Yaşayan Carassius gibelio, Acanthobrama marmid ve Alburnus mossulensis Türlerinin Biyolojisi Üzerine Araştırmalar. Dicle Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü. Doktora Tezi Biyoloji Anabilim Dalı.
• Çoban, M.Z. and Yüksel, F., (2013). Age and Growth Properties of Acanthobrama marmid Heckel, 1843 Population Inhabiting Uzuncayir Dam Lake (Tunceli/Turkey). Journal of Animal and Veterinary Advances 12(5):644-649.
• Şahinöz, E., Doğu, Z., Yüksel, A.Y. ve Sarı, H.M., (2013). Atatürk Baraj Gölü’nde Bulunan Acanthobrama marmid (Heckel, 1843) Balığının Bazı Büyüme Özelliklerinin ve Mortalite Oranlarının Belirlenmesi. Ziraat Mühendisliği, Ocak-Haziran 2013. Sayı: 360.
• Gündüz, F., (2014). Determination of Biological Characteristics of Acanthobrama marmid Heckel, 1843 Population in the Uzunçayır Dam Lake (Tunceli). Yüksek Lisans Tezi. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi/Fen Bilimleri Enstitüsü/Su Ürünleri Anabilim Dalı, 61s.
• Alkan Uçkun, A. and Gökçe, D., (2015). Assessing Age, Growth, and Reproduction of Alburnus mossulensis and Acanthobrama marmid (Cyprinidae) Populations in Karakaya Dam Lake (Turkey). Turkish Journal of Zoology, 39:1-14.
• Başusta, A. ve Yeniyol, S., (2016). Atatürk Barajı Gerger Bölgesi Balık Faunasının Taksonomik Yönden İncelenmesi. Fırat Üniv. Fen Bilimleri Dergisi, 28(2):43-50.
• Serdar, O., Özcan, E.I., and Aydın, R., (2017). Length-Weight and Length-Length Relationships of Alburnus mossulensis and Acanthobrama marmid (Heckel, 1843) in the Karasu River (Turkey). Yunus Araştırma Bülteni, https://doi.org/10.17693/yunusae.vi.278434.
• Özcan, E.İ., (2019). Condition Factor, Length–Weight and Length–Length Relationships of Acanthobrama marmid Heckel, 1843 From Murat River (Palu-Elazığ), Turkey. IInd International Symposium on Limnology and Freshwater Fisheries. LIMNOFISH 2019. September 03-05, 2019, Elazığ-Turkey.
• Saler, S. and Bulut, H., (2011). Zooplankton Composition of Pulumur Stream (Tunceli-Turkey). Journal of Animal and Veterinary Advances, 10(11):1401-1403. DOI: 10.3923/javaa.2011.1401.1403.
• Saler, S., Eroğlu, M. ve Haykır, H., (2011). Peri Çayı (Tunceli–Türkiye) Zooplanktonu. e-Journal of New World Sciences Academy, 6(2):14-20.
• Saler, S., Bulut, H., and Baysal, N., (2014). Zooplankton of Uzunçayır Dam Lake (Tunceli-Turkey). Journal of FisheriesSciences.com, 8(1):1-7. (Short Communication). DOI: 10.3153/jfscom.2014001.
• Lagler, K.F., Bardach, J.E., Miller, R.R., and Passino, D.R.M., (1977). Ichtyology. John Wiley and Sons, Newyork, 506 p. Türkmen, M., Başusta, N. ve Demirhan, S.A., (2005). Balıklarda Yaş Tayini. M. Karataş (eds), Balık Biyolojisi Araştırma Yöntemleri, Ankara: 121-148.
• Sparre, P. and Venema, S.C., (1998). Introduction to tropical fish stock assessment. Part 1. Manual. FAO Fisheries Technical Paper. No. 306.1 Rev.2, Rome, FAO. 407p, 1998.
• Beamish, R.J. and Fournier, D.A., (1981). A Method for Comparing the Precision of a Set of Age Determinations. Canadian Journal of Fisheries and Aquatic Sciences, 38(8):982-983.
• Von Bertalanffy, L., (1938). A Quantitative Theory of Organic Growth. Human Biol. 10:181-213.
• Le Cren, C.D., (1951). The Length-weight Relationship and Seasonal Cycle in Gonad Weight and Condition in the Perch (Perca fluviatilis). Journal of Animal Ecology, 20:201-219.
• Gayanilo, F.C. and Pauly, D., (1997). FAO-ICLARM Stock Assessment Tools (FISAT)”, Reference Manual. FAO Computerized Information Series (Fisheries). No. 8. 1997. Rome, Italy.
• Suicmez, M., Yılmaz, S., and Seherli, T., (2011). Age and Growth Features of Chondrostoma regium (Heckel, 1843) from Almus Dam Lake, Turkey. Suleyman Demirel Univ. J. Sci., 6:82-90.
• Başusta, A., Başusta, N., and Sangün, L., (2017). Length-Weight Relationship of Brown Comber, Serranus hepatus, Linnaeus, 1758 from Iskenderun Bay, Northeastern Mediterranean, Turkey. Natural and Engineering Sciences, 2(1):1-5. DOI: 10.28978/nesciences.292333).
• Serdar, O. and Özcan, E.İ., (2018). Length–Weight, Length–Length Relationships and Condition Factor of Chondrostoma regium (Heckel, 1843) and Barbus lacerta, Heckel, 1843 From Karasu River (East Anatolia, Turkey). Turkish Journal of Agriculture-Food Science and Technology, 6(6):729-732.
• Avşar, D., (2005). Balıkçılık Biyolojisi ve Populasyon Dinamiği. Nobel Kitabevi, 332 pp., Adana.
• Özcan, E.İ. and Serdar, O., (2018). Length-weight and Length-Length Relationships of Red-spotted trout (Salmo trutta macrostigma (Dumeril, 1858)) in Karasu River (East Anatolia, Turkey), Ecological Life Sciences, 13(1):27-31, DOI: 10.12739/NWSA.2018.13.1.5A0091.
• Tesch, F.W., (1968). Age and Growth. In Methods for Assement of Fish Production in freshwater, Edited by, W.E. Ricker. IBP. Handbook No:3, Blackwell Scientific Publ. Oxford and Edinburg, 93–123.
• Wootton, R.J., (1998). Ecology of Teleost Fishes. Chapman and Hall, London, UL., Pages:404.
• Duman, Ö.V. and Başusta, N., (2013). Age and Growth characteristics of Marbled Electric Ray Torpedo marmorata (Risso, 1810) Inhabiting Iskenderun Bay, North-eastern Mediterranean Sea. Turkish Journal of Fisheries and Aquatic Sciences, 13: 541-549. DOI: 10.4194/1303-2712-v13_3_19.
• Serdar, O. and Özcan, E.İ., (2019). Some Growth Parameters of Chondrostoma regium (Heckel, 1843) Inhabiting Karasu River (East Anatolia, Turkey). Balıkesir Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 21(1):205-216.