A STUDY ON ANALIYZING THE ELEMANTARY AND MIDDLE SCHOOL STUDENTS` LEVEL OF SHOWING BULLYING BEHAVIORS AND THEIR ENVIRONMENTS OF LEARNING BULLYING BEHAVIORS

Yıl 2013, Cilt: 8 Sayı: 4, 471 - 488, 01.05.2013

Murat Başar Özer Çetin

Öz

In this research, it is aimed to identify the level of bullying behaviors and students' environment of learning such behaviors. The study was conducted within Uşak city center and some of its provinces and villages. The universe of the research includes students from primary schools, general high schools, Anatolian High Schools, vocational schools, religious vocational high schools, and science high schools in Uşak in 2012-2013academicyear. Total number of the students is 1132. 723 of them are from primary schools and 409 of them are from high schools. 566 of them are girls and the other 566 students are boys. Concerning to the bullying concept, there was defined three aspects: direct bullying, indirect bullying and predomination. The collected data showed that primary school students showed more bullying behaviors than high school students. It is also concluded that the bullying behavior having the highest frequency was the oppression for watching the program they want; and students learned bullying behaviors mostly at school.

Anahtar Kelimeler

Bullying, Bullying Level, Learning Environment Direct Bullying, Direct Bullying, Power Generating Bullying,

İLK VE ORTA ÖĞRETİM ÖĞRENCİLERİNİN ZORBA DAVRANIŞLARA BAŞVURMA DÜZEYLERİ VE BU DAVRANIŞLARI ÖĞRENME ORTAMLARI ÜZERİNE BİR ARAŞTIRMA

Öz

Bu çalışmada ilk ve orta öğretim öğrencilerin başa çıkma yöntemi olarak zorba davranışlara başvurma düzeyleri ve zorba davranışları öğrenme ortamları incelenmiştir. Araştırma 2012-2013 eğitim ve öğretim yılında Uşak il merkezi, bazı ilçe ve köylerde gerçekleştirilmiştir. Araştırma örnekleminin 723'ünü ilköğretim, 409'unu orta öğretim örgencileri oluşturmaktadır. Toplam 1132 öğrenciden oluşan örneklem cinsiyet olarak 566 kız ve 566 öğrenciden oluşmaktadır. Araştırmada doğrudan zorbalık, dolaylı zorbalık ve güç oluşturma olmak üzere üç boyut saptanmıştır. İlköğretim öğrencilerinin orta öğretim öğrencilerine göre daha sıklıkla zorba davranış sergiledikleri, öğrencilerde görülen frekansı en yüksek zorba davranışın televizyonda kendi istedikleri programın izlenmesi için baskı oluşturma olduğu ve zorba davranışları en çok okul ortamından öğrendikleri sonucuna ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Zorbalık, Zorbalık Düzeyi, zorba Davranışları Öğrenme Ortamları, Doğrudan Zorbalık, Güç Oluşturma,

Kaynakça

• Alper S.İ., (2008). İlköğretimde Zorbalık. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Bursa: Uludağ Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Arıman. F., (2007). İlköğretim 7. ve 8. Sınıf Öğrencilerin Zorbalık Eğilimleri İle Okul İklimi Algıları Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. İstanbul: Yedi Tepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Ayas, T., (2008). Zorbalığı Önlemede Tüm Okul Yaklaşımına Dayalı Programın Etkililiği, Yayınlanmamış Doktora Tezi. Ankara Üniversitesi
• Ayas, M. and Horzum, M.B., (2011). Exploring the teachers’ cyber bullying perception in terms of various Variables, International Online Journal of Educational Sciences, 3 (2) 619-640.
• Başar, M., (2011). Sınıf İçi İstenmeyen Öğrenci Davranışların Yönetiminde Örtük Program, Yayımlanmamış Doktora Tezi. İstanbul: Marmara Üniversitesi.
• Besag, V., (1995). Bullies and victims in schools, Philadelphia: Open University Press.
• Bosworth, K. and Espelage D.L., (1999). Factors associated with bullying behavior in middle school student. Journal of Early Adolence 19 (3), 341-362.
• Craib, I., (2008). Psikanaliz Nedir? II. baskı, Çev. Ali Kılıçoğlu, İstanbul: Say Yayınları.
• Coşkun, G., (2008). İlköğretim İkinci Kademe Öğrencilerinin Zorbalık Eğilimleri İle Problemli İnternet Kullanımları Arasındaki İlişki. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). İstanbul: Yedi Tepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Çankaya, İ., (2011). İlköğretimde akran zorbalığı, Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. 24 (1), 81-92.
• Dölek, N., (2002). İlk Ve Ortaöğretim Okullarındaki Öğrenciler Arasında Zorbaca Davranışların İncelenmesi Ve Zorbalığı Önleme Tutumu Geliştirilmesi Programının Etkisinin Araştırılması. Yayınlanmamış Doktora Tezi, İstanbul: Marmara Üniversitesi.
• Elliot, M., (1992). Bullying a practical guide to coping for schools Harlow: Longman Group UK.
• Eron, L.D., (1989). The development of aggressive behavior from the perspective of developing behaviorism, American Psychology, 42, 435-442.
• Gündoğdu, R., Yavuzer, Y. ve Karataş, Z., (2011). Eğitim fakültesi öğrencilerinin çatışma çözme becerilerinin ve kaygı düzeylerinin incelenmesi, e-Journal of New World Sciences Academy, 1CO298 6 (1)341-361 http://dx.doi.org/10,12739.
• Feist, J. and Feist, G.J., (2006). Theories of Personality (Six Editions), New York: McGraw Hill.
• Freud, S., (2008). Psikanaliz Üzerine, (14. Baskı), Çev. A. Avni Öneş, İstanbul: Say Yayıncılık.
• Freud, S., (1999). Savaş ve Ölüm Üzerine Düşünceler, (IV. Baskı), Çev. Selçuk Budak, Ankara: Öteki Yayınları
• Horney, K., (1999). Ruhsal Çatışmalarımız, (IV. Baskı), Çev. Selçuk Budak, Ankara: Öteki Yayınevi.
• Kapçı E.G., (2004). İlköğretim öğrencilerinin zorbalığa maruz kalma türünün ve sıklığının depresyon, kaygı ve benlik saygısıyla ilişkisi, Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 37 (1), 1-13.
• Jackson, P.W., (1968). Life in classrooms, New York: Holt, Rinehart and Winston Inc.
• Karasar, N., (2008). Bilimsel araştırma yöntemi, (18. Baskı), Ankara: Nobel Yayıncılık.
• Kılıç, N., (2009). İlköğretim 6.7.8. Sınıf Öğrencilerinin Zorbalık Düzeylerinin Yordanması (Konya Cihanbeyli İlçesi Örneği), (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi) Ankara: Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Koç, Z., (2006). Lise Öğrencilerinin Zorbalık Düzeylerinin Yordanması. (Yayımlanmamış Doktora Tezi) Ankara: Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Olweus, D., (1993). Bullying at school: What we know and what we can do, Cambridge: MA: Blackwell
• Paykoç, F., (1995). Sosyal bilgiler eğitiminde çağdaş eğilimler, TED, İlköğretim Okullarında Sosyal Bilgiler Öğretimi ve Sorunları, 46-68.
• Pişkin, M. ve Ayas, T., (2011). Akran zorbalığı ölçeği: Çocuk formu, Akademik Bakış Dergisi, 23 44-66.
• Pişkin, M., (2005). Okulda akran zorbalığı, Ankara Valiliği İl Milli Eğitim Müdürlüğü Özel Eğitim Rehberlik ve Psikolojik
• Danışma Hizmetleri Bölümü “Okullarda Şiddet” Paneli. Ankara: 12 Ocak 2005.
• Stephenson, P. and Smith, D., (1992). Why some schools don’t have bullies? M. Elliot (Ed.) Bullying. A Practical Guide to Coping for Schools, Wiltshire: Longman.
• Şirvanlı, Ö.D., (2010). Ergenlerde akran zorbalığının yaş, cinsiyet ilişkisi.www.psikiyatridizini.org sitesinden 05.04.2012 tarihinde alınmıştır.
• Totan, T. ve Yöndem, D.Z., (2007). Ergenlerde zorbalığın anne baba ve akran ilişkileri açısından incelenmesi, Ege Eğitim Dergisi 8 (2) 53-68
• Whitney, S., (1993). A survey of the nature and extent of bullying in junior middle and secondary schools, EducationalResarch35, 325-342 www.zaman.com.tr. Sitesinden 05.08.2013 tarihinde alınmıştır. www.bbc.co.uk. Sitesinden 05.08.2013 tarihinde alınmıştır. tr.euronews.com. sitesinden 05.08.2013 tarihinde alınmıştır.
• Yüksel, S., (2004). Örtük Program, Ankara: Nobel Yayınları.