PRE-SERVICE TEACHERS` DEMOCRATIC VALUES AND INVESTIGATION OF THESE VALUES BASED ON SOME VARIABLES

Yıl 2013, Cilt: 8 Sayı: 2, 261 - 274, 01.03.2013

Hülya Çermik

Öz

This study was purposefully conducted to determine the pre-service teachers` democratic values along with factors affecting these values and to find out whether these values showed any differences based on such variables as gender and the departments they were educating. The `Democratic Value Scale` was used to collect the data, developed by the researcher. The sampling of this study was consisted of 966 of pre-service teachers. The results indicated that pre-service teachers had a high level of democratic values and the values grouped into `seeking fairness`, `respect to differences`, `justice` and `equity`. Considering the gender issue, it can be said that there was a positive difference for the males. It was also found that there was a correlation between pre-service teachers` values and their departments.

Anahtar Kelimeler

Democracy, Value, Democratic Value Scale, Factor Analysis, Pre-service Teacher,

ÖĞRETMEN ADAYLARININ DEMOKRATİK DEĞERLERİ VE BU DEĞERLERİN BAZI DEĞİŞKENLER AÇISINDAN İNCELENMESİ

Öz

Bu çalışmanın amacı, öğretmen adaylarının demokratik değerleri ile demokratik değerlerini etkileyen faktörlerin neler olduğunu belirlemektir. Ayrıca öğretmen adaylarının demokratik değerlerinin cinsiyetlerine ve öğrenim gördükleri programa göre anlamlı bir farklılık gösterip göstermediğinin de açığa çıkarılması amaçlanmıştır. Veriler, araştırmacı tarafından geliştirilen `Demokratik Değer Ölçeği` aracılığıyla toplanmıştır. Araştırmaya 966 öğretmen adayı katılmıştır. Araştırmanın bulguları, öğretmen adaylarının yüksek derecede demokratik değerlere sahip olduğunu ve bunların `hak arama`, `farklılıklara saygı`, `adalet` ile `eşitlik` şeklinde dört faktöre dayandığını göstermektedir. Öğretmen adaylarının demokratik değerleri cinsiyet değişkenine göre incelendiğinde, erkekler lehine anlamlı bir farklılık görülmektedir. Ayrıca öğretmen adaylarının öğrenim gördükleri programa göre de demokratik değerleri arasında farklılıklar mevcuttur.

Anahtar Kelimeler

Demokrasi, Değer, Demokratik Değer Ölçeği, Faktör Analizi, Öğretmen Adayı,

Kaynakça

• Acharya, N. and Joshi, S., (2009). Influence of parents’ education on achievement motivation on adolescents. Indian Journal of Social Science Researches, 6(1), 72-79.
• Akın, U. ve Özdemir, M., (2009). Öğretmen adaylarının demokratik değerlerinin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi: Eğitim Bilimleri Fakültesi örneği. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 42(2), 183-198. Bakırcıoğlu, R., (2012). Ansiklopedik eğitim ve psikoloji sözlüğü. Ankara: Anı Yayıncılık.
• Borg, W.R., Gall, J.P., and Gall, M.D., (1993). Applying educational research: A practical guide. White Plains, NY: Longman.
• Butroyd, B., (1997). Are the values of secondary school teachers really in decline? Educational Review, 49(3), 251-258. doi:1080/0013191970490304.
• Büyükkaragöz, S. ve Kesici, Ş., (1996). Öğretmenlerin hoşgörü ve demokratik tutumları. Eğitim Yönetimi, 2(3), 353-365.
• Büyüköztürk, Ş., (2009). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı. Ankara: Pegem Akademi.
• Cain-Caston, M., (1993). Parent and student attitudes toward mathematics as they relate to third grade mathematics achievement. Journal of Instructional Psychology, 20(2), 96-101. Cohen, L., Manison, L., and Morrison, K., (2008). Research methods in education (sixth edition). NY: Routledge Taylor & Francis Group.
• Creswell, J.W., (2008). Educational research planning, conducting, and evaluating qualitative research (3rd Ed.). NJ: Pearson Education.
• Çermik, H., Doğan, B. ve Şahin, A., (2011). Öğretmen adaylarında iz bırakan öğretmenlerle yaşanılan deneyimlerin meslek tercihleri açısından incelenmesi. e-Journal of New World Sciences Academy, 6(4), 2675-2688. Article Number: 1C0468. ISSN: 1308-7274.
• Demircioğlu, İ.H., Mutluer, C. ve Demircioğlu, E., (2011). Sosyal bilgiler öğretmen adaylarının demokratik öğretmen nitelikleri hakkındaki görüşleri. Kastamonu Eğitim Dergisi, 19(2), 577-586.
• Dewey, J., (1996). Demokrasi ve eğitim (çev. M. Salih Otaran). İstanbul: Başarı Yayıncılık.
• Ektem, I.S ve Sünbül, A.M., (2011). Öğretmen adaylarının demokratik tutumları üzerine bir araştırma. Selçuk Üniversitesi Ahmet Keleşoğlu Eğitim Fakültesi Dergisi, 31, 159-168.
• Ercoşkun, M.H. ve Nalçacı, A., (2008). Sınıf öğretmeni adaylarının empatik beceri ve demokratik tutumlarının incelenmesi. Milli Eğitim, 180, 204-215.
• Gömleksiz, M.N. ve Kan, A.Ü., (2008). Eğitim fakültesi ve tezsiz yüksek lisans programlarına kayıtlı öğretmen adaylarının demokratik tutumlarının değerlendirilmesi. Milli Eğitim Dergisi, 178, 44-64.
• Gözütok, F.D., (1995). Öğretmenlerin demokratik tutumları. Ankara: Türk Demokrasi Vakfı.
• Green, L., (2009). Education for democracy: Using the classroom comunity of inquiry to developed habits of reflective judgement in South African schools. Thinking Skills and Creativity, 4, 178-1doi:10.1016/j.tsc.2009.10.001
• Halstead, J.M. and Taylor, M.J., (2002). Learning and teaching about values: A review of research. Cambridge Journal of Education, 30, 169-202.
• Karahan, T.F., Sardoğan, M.E., Özkamalı, E. ve Dicle, A.N., (2006). Öğretmen adaylarında demokratik tutum, nevrotik eğilimler ve kendini gerçekleştirme. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 30, 149-158.
• Kıncal, R.Y. ve Işık, H., (2003). Demokratik eğitim ve demokratik değerler. Eğitim Araştırmaları, 3 (11),54-58.
• Lipman, M., (2002). Where to P4C. Thinking, 16(2), 12-13.
• Meyer, J., (1990). Democratic values and their development. Social Studies, 81, 197-201.
• Miklikowska, M. and Hurme, H., (2011). Democracy begin at home: Democratic parenting and adolescents’ support for democratic values. European Journal of Developmental Psychology, 8 (5), 541-5doi: 10.1080/17405629.2011.576856.
• Özdamar, K., (1999). Paket programlar ile istatistiksel veri analizi. Eskişehir: Kaan Kitabevi.
• Salaba, N.A. (1976). Values. 04.07.2012 tarihinde http://www.tandfonline.com/doi/abs/1080.. adresinden alınmıştır. Schoeman, S., (2000). Charting a course. Teaching citizenship education within the human and social science learning area. South African Journal of Education, 20(3), 180-186.
• Selvi, K., (2006). Developing a teacher trainees’ Democratic Values Scale: Validity and reliability analyses. Social Behavior and Personality, 34(9), 1171-1178.
• Sönmez, V., (2003). Dizgeli eğitimle sınıf ortamında doğrudan demokrasi. Eğitim Araştırmaları, 3(11), 64-72.
• Sümbüloğlu, K. ve Sümbüloğlu, V., (1993). Biyo İstatistik, Ankara: Özdemir Yayıncılık.
• Tavşancıl, E., (2005). Tutum ölçülmesi ve SPSS ile veri analizi. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Turan, S., (2001). Demokratik bir toplum ve okulda bir lider olarak öğretmenin rolü. Eğitim Araştırmaları, 1(3-4), 120-125. Yılman, M., (2006). Demokrasimizin kültürel temelleri. Ankara: Nobel yayın dağıtım.