STRATEGIES EMPLOYED BY PRE-SERVICE TEACHERS TO COPE WITH THE STRESS INDUCED BY PUBLIC PERSONNEL SELECTION EXAM (KPSS)

Yıl 2013, Cilt: 8 Sayı: 1, 27 - 45, 01.02.2013

Süleyman Can

Öz

This study was carried out using the scanning method in order to detect the methods of coping with stress that occurs due to the public personnel selection examination (KPSS) of pre-service teachers studying at state universities in Turkey. Data was gathered using a Scale of Effect of Stress on Performance. Analysis was based on frequency, percentages, arithmetic mean, chi-square and t-test. Pre-service teachers apply these methods of coping with stress at medium level: “trying not to think about the situation causing stress, disregarding, dealing with the situation or event, thinking that it may be worse, meeting with the family members and friends, watching cultural and sportive activities, acting in the field they are talented, shopping, praying.” It was found that there is no meaningful relationship between the coping with stress and gender, education institutions, education statues, family incomes and university pleasure; there is a meaningful relationship between the coping with stress and age, monthly income of family, adequacy of equipment, field pleasure, internet usage and branch assignation of M.E.B. (Ministry of National Education).

Anahtar Kelimeler

Stress, Coping with stress, Pre-service teacher, KPSS, University,

KAMU PERSONELİ SEÇME SINAVI NEDENİYLE ÖĞRETMEN ADAYLARINDA OLUŞAN STRESLE BAŞA ÇIKMA YÖNTEMLERİ

Öz

Çalışma, Türkiye'deki devlet üniversitelerinde öğrenim gören öğretmen adaylarının Kamu Personeli Seçme Sınavı'ndan dolayı oluşan stresle başa çıkma yöntemlerini belirlemek amacıyla, tarama modelinde yapılmıştır. Veriler Stresle Başa Çıkma Ölçeği ile toplanmış, analizinde frekans, yüzde, aritmetik ortalamalar, Kay-kare, t-testi yapılmıştır. Öğretmen adayları stresle başa çıkma yöntemlerinden “stres yaratan durumu düşünmemeye çalışmak, boş vermek; olay veya durumun üstüne gitmek; daha kötü olabilirdi diye düşünmek; aile fertleri ve dostlarla birlikte olma; kültürel ve sportif etkinlikleri izlemek; yetenekli olunan alanda etkinlik göstermeye; alış-verişe; ibadet etmeye” orta derece başvurdukları görülmüştür. Stresle başa çıkmada cinsiyet, eğitim kurumları, eğitim durumları, aile gelirleri ve üniversite memnuniyeti arasında anlamlı ilişkinin olmadığı; yaş, ailenin aylık geliri, araç-gereç yeterliliği, alan memnuniyeti, internet kullanımı ve M.E.B' in branş atamaları arasında anlamlı bir ilişkinin olduğu tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Stres, Stresle başa çıkma, Öğretmen adayı, KPSS, Üniversite,

Kaynakça

• Allen, R.J., (1983). Human stress: Its nature and control. NY: Macmillan.
• Aydın, Ş., (2004). Örgütsel stres yönetimi, Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Cilt. 6, Sayı. 3 Aydın, İ., (2008), İş Yaşamında Stres, Pegem Akademi, Ankara.
• Balaban, J., (2000). Temel eğitimde öğretmenlerin stres kaynakları ve başa çıkma teknikleri, Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, Sayı 7, Özel Sayı, Denizli.
• Baltaş, A. ve Baltaş Z., (1997). Stres ve başa çıkma yolları, Baskı, İstanbul: Remzi Kitabevi.
• Barutçugil, İ., (2000). Organizasyonlarda duyguların yönetimi, İstanbul: Kariyer Yayıncılık İletişim, Eğitim Hizm. Ltd. Şti.
• Borthwick, P., (1982). Teacher burnout: A study of professional and personel variables, pp:2. American Association of Colleges for Teacher Education. (ERIC Document Reproduction Service No. ED215974).
• Boss, P., (1988). Family stress management, Family Studies Texst Series 8, Sage Publications Inc., California.
• Bulut, N., (2005). İlköğretim öğretmenlerinde, stres yaratan yaşam olayları ve stresle başa çıkma tarzlarının çeşitli değişkenlerle ilişkisi, Kastamonu Eğitim Dergisi, 13:2, 467-478. Buluş, M., (1999). Öğretmenlerde stres: belirtileri, nedenleri ve başa çıkma teknikleri, Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, Sayı: 5.
• Campbell, P.G., (1990). The last straw: stress needen’t make you ıll, London: Arlington Books.
• Çankaya, F.Y., (1992). Öğretmenlerin sıkıntıları, Çağdaş Eğitim. 17 (174), 9-12.
• Davis, K., (1982). İşletmelerde insan davranışı, Çev. K. Tosun vd., İstanbul: İstanbul Üniversitesi İşletme Fakültesi Yayınları, No.199, Erdoğan, İ., (1999). İşletme Yönetiminde Örgütsel Davranış, İstanbul: Dönence Basım ve Yayın Hizmetleri.
• Farber, B., 1982. Stress and burnout: Implications for teacher motivation, p. 2. American Educational Research Association. (ERIC Document Reproduction Service No. ED222483).
• Güçlü, N., (2001). Stres yönetimi, Gazi Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, Cilt:21, Sayı:1, ss:91-109.
• Güney, S., (2001). Stres ve stresle başa çıkma”, (İçinde) Yönetim ve organizasyon, Editör:S. Güney, Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Himmetoğlu, B. ve Kırel Ç., (1994). Stres yönetimi. Eskişehir: Eskişehir Üniversitesi Yayınları.
• Humphrey, J. and Humphrey, J., (1980). Coping with stress through classroom isometrics. Action in Teacher Education, 2: Kelloway, E.K., Barling, J., and Shah, A., (1993). Industrial relations stress and job satisfaction: Concurrent effect and meditation. Journal of Organizational Behavior. 14, 447-457.
• Kreitner, R. and Kinicki, A., (1989). Organizational behavior., Homewood, IL. Irwin.
• Luthanss, F., (1989). Organizational behavior. New York: Mc Graw Hill Book Comp.
• Moorhead, G. and Griffin, R.W., (1989). Organizational behavior. (2nd ed.). MA: Houghton Mifflin
• Norfolk, D., (1989). İş Hayatında Stres. Çev: Leyla Serdaroğlu, İstanbul: Form Yayınları.
• İncir, G., (1990). Çalışanların iş doyumu üzerine bir inceleme, Nkara: Milli Prodüktivite Merkezi Yayınları.
• Okutan, M. ve Tengilimoğlu D., (2002). İş ortamında stres ve stresle başa çıkma yöntemleri: bir alan uygulaması, G.Ü. İ.İ.B.F. Dergisi, Sayı:3, ss.15-42
• Özmen, M. ve Önen, B., (2005). Stresle başa çıkma yolları, Medikal Açıdan Stres ve Çareleri Sempozyum Dizisi, No: 47, 1711
• Pehlivan, İ., (1993). Eğitim yönetiminde stres kaynakları, A.Ü. Eğitim Bilimleri Enstitüsü Eğitim Yönetimi ve Planlaması Ana Bilim Dalı, Yayınlanmamış Doktora Tezi. Ankara.
• Pehlivan, İ., (1995). Yönetimde stres kaynakları. Ankara: Pegem Yayınları.
• Russell, D.W., Altmaier, E., and Van Velzen, D., (1987). Job related stress, social support, and burnout among classroom teachers, Journal of Applied Psychology. 72 (2), 269-274.
• Sabuncuoğlu Z. ve Tüz, M., (1996). Örgütsel psikoloji, Bursa: Ezgi Kitabevi.
• San, İ., (1985). Sanat ve eğitim, Ankara: A.Ü. Eğitim Bilimleri Fakültesi, Yayın No:151.
• Schafer, W., (1987). Stress Management For Wellness, New York:Mc Graw Hill.
• Sullivan, S.E. and Bhagat, R.S., (1992). Organizational stress, job satisfaction and job performance: Where do we go from here?. Journal of Management. 18 (2), 353-374.
• Uçman, P., (1990). Ülkemizde çalışan kadınlarda stresle başa çıkma ve psikolojik rahatsızlıklar, Psikoloji Dergisi, 7-24, Ocak.
• Winnubst, J.A.M., (1984). Stress in organizations. In: Drenht, P.J.D., Willems, P.J. and de Wolf. (Eds.). Handbook of work and organizational psychology. NY:John Wiley and Sons, Ltd.
• Yıldırım, İ., (1991). Stres ve stresle başa çıkmada gevşeme teknikleri, Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, Sayı: 6, 175-189.
• Yıldırım, O., Tektüfekçi, F. ve Çukacı, Y.C., (2004). Modern toplum hastalığı: stres ve muhasebe elamanları üzerindeki etkileri, Süleyman Demirel Üniversitesi İ.İ.B.F. Dergisi, Cilt: 9, Sayı: 2, ss.1-20.
• Yöndem, Z.D., (2006). Kişilik dinamikleri ve stresle baş etme, İstanbul: Morpa Kültür Yayınları.
• Zabel, R.H. and Zabel, M.K., (1982). Factors in burnout among teachers of exceptional children. Exceptional Children. 49, 2612