SINIF ÖĞRETMENİ ADAYLARININ VE ÖĞRETİM ELEMANLARININ ÇEŞİTLİ ÖĞRENME GÜÇLÜKLERİNE YÖNELİK FARKINDALIKLARI

Yıl 2016, Cilt: 11 Sayı: 4, 243 - 266, 13.10.2016

Selami Yangın Nesrin Yangın Vildan Önder Abdulkerim Şavlığ

Öz

Bu çalışmada sınıf öğretmenliği programında okuyan öğrenciler ve bazı öğretim elemanlarının öğrenme güçlükleri hakkındaki farkındalıklarını belirleyip karşılaştırma yoluna gidilmiştir. Araştırma, mixed modeline dayalı nicel-nitel desenli bir yöntemle gerçekleştirilmiştir. Bu amaçla Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi Eğitim Fakültesi İlköğretim Sınıf Öğretmenliği Programı’nda 4. sınıfta okuyan 122 öğrenci ve 5 akademisyen çalışmaya dâhil edilmiştir. Araştırmada 20 maddelik likert tipi “öğrenme güçlükleri farkındalık ölçeği” ile disleksi, disgrafi, diskalkuli, afazi ve aleksi gibi öğrenme sorunlarına ilişkin 6 açık uçlu soru içeren yarı yapılandırılmış görüşme formu kullanılmıştır. Çalışma sonucunda öğretim elemanlarının ve öğrencilerin hiçbir öğrenme güçlüğü terimini doğru tanımlayamadığı ve hangi süreçlerin nasıl ve ne şekilde uygulanması gerektiği fikrine sahip olmadıkları belirlenmiştir. Bu kapsamda elde edilen sonuçlardan yola çıkarak Sınıf Öğretmenliği lisans programı içerisine “çeşitli öğrenme güçlükleri ve giderme yöntemleri” biçiminde spesifik bir dersin yerleştirilmesi, öğretim elemanlarının konu hakkında uzman tarafından bilgilendirilmesi ve duyarlılıklarının artırılmasına yönelik projelerin yürütülmesi gerektiği önerilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Öğretmen, Öğrenme Güçlükleri, Sınıf Öğretmeni

Kaynakça

• MEB, (2000). Millî Eğitim Bakanlığı Özel Eğitim Hizmetleri Yönetmeliği. MEB Yayınları, Ankara.
• Korkmazlar, Ü., (2003). Okul öncesi dönemde öğrenme sorunlarını tanımak. Okul Öncesi Eğitim: Sorunlar ve Çözümler Sempozyumu Bildiri Metinleri, İstanbul: Özel Okullar Derneği Yayınları, 27–36.
• Sakarya, G., (2013). Dikkat eksikliği hiperaktivite bozukluğu olan ve olmayan çocuklarda, Wechsler çocuklar için zekâ ölçeği IV ve nöropsikolojik testlerle ölçülen yönetici işlev bozuklukları arasındaki ilişkinin incelenmesi. Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Psikoloji Anabilim Dalı Klinik Psikoloji Bilim Dalı. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Ankara.
• Milli Eğitim Bakanlığı, (2003). İlköğretimde yöneltme yönergesi. Sayı:231.
• Özsoy, Y., Özyürek, M. ve Eripek, S., (1988). Özel eğitime muhtaç çocuklar: Özel eğitime giriş. Karatepe Yayınları, Ankara.
• Özyürek, M., (2003). Öğrenme güçlüğü gösteren çocuklar. In A. Ataman (Ed), Özel gereksinimli çocuklar ve özel eğitime giriş. (pp. 217-230). Ankara: Gündüz Eğitim Yayınları.
• Akyol, H., (2006). Türkçe İlk Okuma Yazma Öğretimi. Ankara: Pegem Akademi.
• Korkmazlar, Ü., (1999). Özel öğrenme bozukluğu (öğrenme güçlükleri). Editör: A. Ekşi, Ben hasta değilim, çocuk sağlığı hastalıklarının psiko-sosyal yönü (285-299). Nobel Tıp Kitabevleri: İstanbul.
• Şenel, H.G., (1998). Okuma güçlüğü olan ve olmayan ilkokul öğrencilerinin okuma düzeylerinin ve dislektik özelliklerinin karşılaştırılması. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Ankara Üniversitesi, Ankara.
• Köroğlu, E., (2008). DSM-IV - tanı ölçütleri başvuru kitabı. (4. Basım), İstanbul: HYB Yayıncılık.
• Yorgancı, Z., (2006). Öğrenme güçlüğü görülen çocukların anksiyete ve depresyon düzeylerinin bazı değişkenler açısından karşılaştırmalı olarak incelenmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Selçuk Üniversitesi, Konya.
• Yiğiter, S., (2005). Sınıf öğretmenlerinin özel öğrenme güçlüğüne ilişkin bilgi düzeyleri ile özel öğrenme güçlüğü olan çocukların kaynaştırılmasına yönelik tutumları arasındaki ilişkinin incelenmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Marmara Üniversitesi, İstanbul.
• Doğangün, B., (2008). Özel eğitim gerektiren psikiyatrik durumlar. Türkiye’de Sık Karşılaşılan Psikiyatrik Hastalıklar Sempozyum Dizisi, 62: 157-174.
• Kirk, S.A. and Kirk, W.D., (1971). Psycho-Jinguistic learning disabilities: Diagnosis and remediation. Urbana, Illinois: University of Illinois Press.
• Messenger, C., Emerson J. ve Bird, R., (2007). Dyscalculia in harrow. Mathematics Teaching Incorporating Micromath, 204, 37–39.
• DfES, (2001). The daily mathematics lesson: Guidance to support pupils with dyslexia and dyscalculia. London: DfES. [Online] http://scotens.org/sen/resources/dyslexia_leaflet_maths.pdf adresinden 06 Mayıs 2016 tarihinde indirilmiştir.
• Butterworth, B., (1999). The mathematical brain. London: Macmillan.
• Butterworth, B., (2003). Dyscalculia screener: Highlighting pupils with specific learning difficulties in maths. London, UK: Nelson Publishing Company.
• Beacham, N. and Trott, C., (2005). Screening for dyscalculia within HE [Higher Education]. MSOR Connections, 5(1), 1–4.
• Cooney, T.J. ve Shealy, B.E., (1997). On understanding the structure of teachers' beliefs and their relationship to change. In E. Fennema ve B. Nelson (Eds.), Mathematics teachers in transmission(pp. 87-109). Mahwah, N.J.: Lawrence Erlbaum.
• Dede, Y., (2007). Matematiğin öğretim biçimine ilişkin öğrenci görüşleri. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 7(2), 17-30.
• Orbeyi, S., (2007). İlköğretim matematik dersi öğretim programının öğretmen görüşlerine dayalı olarak değerlendirilmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Onsekiz Mart Üniversitesi, Çanakkale, Türkiye.
• Bal, A.P., (2008). Yeni ilköğretim matematik öğretim programının öğretmen görüşleri açısından değerlendirilmesi. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 17(1), 53-68.
• Saravanabhavan, S. ve Saravanabhavan, R., (2001). Attitudes toward disabilities across cultures. Educational Practice & Theory, 23(2), 49-60.
• Wadlington, E.M., Wadlington, P.L., and Rupp, D.E., (2006). Teachers with dyslexia and dyscalculia: Effects on life. Academic Exchange Quarterly, 10, 110-123.
• Alghazo, M.E. and NaggarGaad, E., (2004). General education teachers in the United Arab Emirates and their acceptance of the inclusion of students with disabilities. British Journal of Special Education, 31(2), 94-100.
• Bevan, A. and Butterworth, B., (2002). The responses of students and teachers to maths disabilities in the classroom. London. [Online] www.mathematicalbrain.com/pdf/2002 bevanbb.pdf adresinden 06 Mayıs 2016 tarihinde indirilmiştir.
• Saravanabhavan, S. and Saravanabhavan, R., (2010). Knowledge of learning disability among pre-and in-service teachers in India. International Journal of Special Education, 25(3), 132-138.
• Wadlington, E.M. and Wadlington, P.L., (2005). What educators really believe about dyslexia. Reading Improvement, 42 (1), 16-33.
• Wadlington, E.M. ve Wadlington, P.M., (2006). How dyslexia and dyscalculia affect educators and their students. Paper to be presented at the annual conference of the Association for Childhood Educational International, San Antonio, TX.
• Erdoğan, İ., (1998). Araştırma dizaynı ve istatistik yöntemleri. Ankara: Emel Matbaası.
• Karasar, N., (2009). Bilimsel araştırma yöntemi. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H., (2008). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayınevi.
• Denzin, N.K. and Lincoln, Y.S., (1994). Handbook of qualitative research. Sage Publications, California, USA.
• Groves F. ve Pugh A., (2002). Cognitive illusions as hindrances to learning complex environmental issues. Journal of Science Education and Technology, 11(4), 381-390.
• Geray, H., (2006). Toplumsal araştırmalarda nicel ve nitel yöntemlere giriş (2. baskı). Ankara: Siyasal Kitabevi.
• Razon, N., (1982). Okuma güçlükleri. Eğitim ve Bilim, 7(39), 19-29.
• Karaman, Y., (2000). Lisan bozuklukları. Kayseri: Erciyes Üniversitesi Yayınları.
• Loreman, T., Deppeler, J. ve Harvey, D., (2005). Inclusive education: A practical guide to supporting diversity in the classroom. Sydney: Allen&Unwin.
• Bender, W.N., Vail, C.O., and Scott, K., (1995). Teachers' attitudes to increased mainstreaming: Implementing effective instruction for students with learning disabilities. Journal of Learning Disabilities, 28(2), 87-94. doi: 10.1177/002221949502 800203.
• Battal, İ., (2007). Sınıf öğretmenlerinin ve branş öğretmenlerinin kaynaştırma eğitimine ilişkin yeterliklerinin değerlendirilmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Afyonkarahisar Kocatepe Üniversitesi, Afyon.
• Altuntaş, F., (2010). Sınıf öğretmenlerinin disleksiye ilişkin bilgileri ve dislektik öğrencilere yönelik çalışmaları. Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İlköğretim Anabilim Dalı. Yüksek Lisans Tezi. Ankara.
• Hacısalihoğlu Karadeniz, M., (2012). Diskalkuli yaşayan öğrencilere ilişkin öğretmen görüşlerinin değerlendirilmesi. NWSA-EducationSciences. E-Journal of New World Sciences Academy. 1C0581, 8(2), 193-208. http://dx.doi.org/10.12739/NWSA .2013.8.2.1C0581 adresinden 06 Mayıs 2016 tarihinde indirilmiştir.
• Sezer, S. ve Akın, A., (2011). 6–14 yaş arası öğrencilerde görülen matematik öğrenme bozukluğuna ilişkin öğretmen görüşleri. İlköğretim Online, 10(2), 757-775, 2011. [Online]: http://ilkogretim-online.org.tr adresinden 06 Mayıs 2016 tarihinde indirilmiştir.
• Geary, D.C., (1990). A componential analysis of early learning deficits in mathematics. Journal of Experimental Child Psychology, 498, 363-383.
• Kaufmann, L., Handl, P., and Thony, B., (2003). Evaluation of a numeracy intervention program focusing on basic numerical knowledge and conceptual knowledge: A pilot study. Journal of Learning Disabilities, 36(6), 564-573.
• Rourke, B.P. ve Finlayson, M.A.J., (1978). Neuro psychological significance of variations in patterns of academic performance: Verbal and visual-spatial abilities. Journal of Abnormal Child Psychology, 6, 121-133.