OKUL ÖNCESİ DÖNEM ÇOCUKLARININ DUYGUSAL ZEKÂ DÜZEYLERİ İLE AKRAN İLİŞKİLERİ ARASINDAKİ İLİŞKİNİN İNCELENMESİ

Yıl 2017, Cilt: 12 Sayı: 1, 40 - 57, 14.01.2017

BÜŞRA Şen ŞAİDE Özbey

Öz

Araştırmada, okul
öncesi eğitim kurumuna devam eden 60-72 aylık çocukların duygusal zekâ
düzeyleriyle akran ilişkileri arasındaki ilişki incelenmiştir. Araştırma
ilişkisel tarama modelindedir. Araştırmada, “Genel Bilgi Formu”; “Sullivan
Çocuklar İçin Duygusal Zekâ Ölçeği”, “Ladd ve Profilet Çocuk Davranış Ölçeği”
kullanılmıştır. Araştırmanın evrenini 2015-2016 eğitim-öğretim yılında Zonguldak
ili Ereğli ilçesindeki resmi ilköğretim okullarının anasınıflarına, bağımsız
anaokullarına ve özel anaokullarına devam eden çocuklar oluşturmaktadır. Araştırmanın
örneklemini 298 çocuk oluşturmaktadır. Araştırmanın sonucuna göre; Çocukların
duygusal zekâ ölçeklerinden aldıkları puanlar arttıkça akranlarıyla olumlu
ilişkileri artmaktadır. Çocukların cinsiyetine göre “Sullivan Çocuklar İçin Duygusal
Zekâ Ölçeği” “Hikâyeler” testinden aldıkları puanlar arasında kız çocuklarının
lehine anlamlı farklılık bulunmuştur. Çocukların yerleşim yerlerine göre
Duygusal Zekâ Ölçeklerinden aldıkları toplam puanlar arasında ilçede
yaşayanların lehine anlamlı farklılık saptanmıştır (p<0.05). 

Anahtar Kelimeler

Okul Öncesi Eğitim, Akran İlişkileri, Duygusal Zekâ, Empati, Duygular

Kaynakça

• • Aggarwal, S. and Kumar Saxena, M., (2010). Developing Emotional Intelligence in Children-Role of Parents. International Journal of Education and Allied Sciences. 2(2), 45-52.
• • Akın, Y., (2002). Altı Yaş Grubu Çocuklarında Başkasının Bakış Açısını Alma Yetisi Üzerinde Eğitici Drama Programının ve Aile Tutumlarının Etkisinin İncelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• • Aksan, N., Çorapçı, F., Yalçın, D. ve Yağmurlu, B., (2010). Okul Öncesi Dönemde Duygusal, Davranışsal ve Sosyal Uyum Taraması: Sosyal Yetkinlik ve Davranış Değerlendirme -30 Ölçeği. Çocuk ve Gençlik Ruh Sağlığı Dergisi, 17(2).
• • Arı, R. ve Seçer, Z., (2004). Okul Öncesi Dönemdeki Çocukların Duygusal Yüz İfadelerini Tanıma Becerilerinin Çeşitli Değişkenler Açısından İncelenmesi. Selçuk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 11, 67- 85.
• • Bacanlı, H., (1999). Duyussal Davranış Eğitimi. Ankara: Nobel.
• • Bayhan San, P. ve Artan, İ., (2004). Çocuk gelişimi ve eğitimi. İstanbul: Morpa yayınları.
• • Bosacci, S.L. and Moore, C., (2004). Preschoolers Understanding of Simple and Complex Emotions: Links With Gender and Language. Sex Roles. 50(9/10); 659-675.
• • Deniz, E. ve Öztürk, A., (2008). Okul Öncesi Öğretmenlerinin Duygusal Zekâ Yetenekleri İş Doyumları ve Tükenmişlik Düzeylerinin Bazı Değişkenler Açısından İncelenmesi. Elementary Education Online, 7(3), 578-599.
• • Deniz, E. ve Durmuşoğlu Saltalı, M., (2010). Duygu eğitimi programının okul öncesi eğitime devam eden altı yaş çocuklarının duygusal becerilerine etkisi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 10(4), 2105-2140.
• • Downs, A. and Strand, P., (2008). Effectiveness of Emotion Recognition Training for Young Children With Developmental Delays. Journal of Early and Intensive Behavior Intervention. Cilt:5, Sayı:1.
• • Erol, A., Ünal, E.K., Gülpek, D. ve Mete, L., (2009). Yüzde Dışavuran Duyguların Tanınması ve Ayırt Edilmesi Testlerinin Türk Toplumunda Güvenilirlik Ve Geçerlilik Çalışması. Anatolian Journal of Psychiatry, 10, 116-123.
• • Erten, H., (2012). Okul Öncesi Eğitime Devam Eden 5-6 Yaş Çocuklarının Sosyal Beceri, Akran İlişkileri ve Okula Uyum Düzeyleri Arasındaki İlişkilerin İzlenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Pamukkale Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Denizli.
• • Goleman, D., (2011). Duygusal Zekâ EQ Neden IQ’dan Daha Önemlidir: Ankara: Nobel.
• • Gülay Ogelman, H., (2008). Okul Öncesi Dönemde Akran İlişkileri. Ankara: Pegema.
• • Gülay Ogelman, H., (2011). 5-6 Yaş Grubu Çocuklarda Okula Uyum Ve Akran Ilişkileri. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 23(10), 1-10.
• • Hasta, D. ve Güler, M.E., (2013). Saldırganlık: Kişilerarası Ilişki Tarzları Ve Empati Açısından Bir Inceleme. Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 4, 64-104.
• • Kahraman, H. ve Akgün, S., (2008). Empati Becerileri Eğitiminin Okul Öncesi Dönemdeki Çocukların Empati Becerilerine ve Sorun Davranışlarına Etkisi. Çocuk ve Gençlik Ruh Sağlığı Dergisi, 15(1).
• • Karasar, N., (2014). Bilimsel Araştırma Yöntemi. Nobel Yayınları. Ankara.
• • Karayılmaz, D., (2008). Anasınıfına Devam Eden Çocukların Duygusal Zeka ve Sosyal Uyum Becerileri Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• • Keser, N., (2010). DEHB Tanısı Almış ve Almamış Çocukların Duygu Ayarlama, Anne Baba Tutumları, Annenin DEHB Belirti ve Bilgi Düzeyinin İncelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• • Kocabaş, A. ve Vural, D., (2011). 7 Yaş Grubu Öğrenciler İçin Duygusal Zeka Ölçeğinin Geliştirilmesi. Buca Eğitim Fakültesi Dergisi, (31).
• • Kuyucu, Y., (2012). Duyguları Anlama Becerileri Farklı Düzeydeki Çocukların (60-72 Ay) Akranlarına Karşı Gösterdikleri Duygusal ve Davranışsal Tepkilerinin İncelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Selçuk Üniversitesi, Konya.
• • O’Hara, D., (2011). The Impact of Peer Mentoring on Pupils’ Emotional Literacy Competencies. Educational Psychology in Practice, 27(3), 271-291.
• • Oğuz, V., (2006). Altı Yaş Grubundaki Çocukların Bakış Açısı Alma Becerileri İle Anne Babaların Empatik Becerilerinin İncelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Ankara Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• • Parsak, B., (2015). Ebeveyn Tutumları İle Okul Öncesi Dönem Çocuklarının Davranış Problemleri Arasındaki İlişkide Çocukların Empati ve Sosyal Beceri Düzeylerinin Rolü. Yüksek Lisans Tezi, Adnan Menderes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Aydın.
• • Salı, G., (2015). Çocukların Sosyal Duygusal Olgunlukları İle Yaratıcılıklarının İncelenmesi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü Eğitim Araştırmaları Dergisi, 1(1).
• • Saraçoğlu, A.S. ve Kumral, O., (2007). Sınıf Öğretmenliği Son Sınıf Öğrencilerinin Öğretmenlik Mesleğine Yönelik Yeterlik Algıları Kaygıları ve Akademik Güdülenme Düzeylerinin Çeşitli Değişkenler Açısından İncelenmesi. Anadolu Üniversitesi Eğitim Fakültesi VI. Ulusal Sınıf Öğretmenliği Eğitimi Sempozyumunda sunulmuş bildiri 27-29 Nisan 2007 Eskişehir.
• • Strayer, J. and Roberts, W., (2004). Empathy and Observed Anger and Aggression in Five Year Olds. Social Development 13(1) 1-13.
• • Ulutaş, İ., (2005). Anasınıfına Devam Eden 6 Yaş Çocuklarının Duygusal Zekâları Duygusal Zekâ Eğitiminin Etkisi. Doktora Tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• • Ural, O., Güven, G., Sezer, T., Efe Azkeskin, K. ve Yılmaz, E., (2015). Okul Öncesi Dönemdeki Çocukların Bağlanma Biçimleri İle Sosyal Yetkinlik ve Duygu Düzenleme Becerileri Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. Hacettepe University Faculty of Health Sciences Journal, 1(2).
• • Ümit, N., (2010). Ergenlerin Duygusal Zekâları ve Saldırganlık Düzeyleri Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• • Yalçın, H., (2010). Çocuk Gelişimi. Ankara: Nobel.
• • Yılmaz, E., (2012). 60-72 Aylık Çocukların Duyguları Anlama Becerilerinin Sosyal Problem Çözme Becerilerine Etkisinin İncelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya.
• • Yılmaz, S., (2007). Duygusal Zekâ Ve Akademik Başarı Arasındaki İlişki. Yüksek Lisans Tezi, Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Erzurum.