MEDDAH MEHMET BEYAZIT’IN KISSALARINDA DEĞERLER

Yıl 2020, Cilt: 15 Sayı: 3, 49 - 62, 28.07.2020

İnci Uzgaş Nazlı Gökçe

Öz

Araştırmada, Meddah Mehmet Beyazıt’ın kıssalarının değerler açısından incelenmesi amaçlanmıştır. Nitel araştırma yaklaşımının benimsendiği bu araştırmada doküman incelemesi ve görüşme tekniklerinden faydalanılmıştır. Meddah Mehmet Beyazıt’ın sahnede anlattığı kıssalarının metni doküman olarak temin edilmiştir. Bu sayede toplanan veriler içerik analizi yöntemiyle detaylı bir şekilde çözümlenmiştir. Tiyatro ve edebiyat alanında uzman olan kişilerin, bu kıssalardaki değerler hakkında görüşleri, yarı yapılandırılmış görüşme tekniğiyle kayıt altına alınmıştır. Toplanan veriler farklı iki araştırmacı tarafından ayrı ayrı analiz edilerek sonuçlarda görüş birliğine varılmıştır. Böylece kıssaların içinde yer alan değerlerde uzlaşılmış, görüşme yoluyla elde edilen verilerle örtüştüğü tespit edilmiştir. Kıssalarda başta sevgi değeri olmak üzere bilimsellik, estetik, saygı, dürüstlük, dostluk, sadakat, güven, sorumluluk, dayanışma, cömertlik, adalet, vatanseverlik, sabır ve dini değerlere yer verildiği ortaya çıkarılmıştır. Meddah Mehmet Beyazıt’ın kıssalarındaki değerlerden ve ortaya koyduğu ideal insan modelinden hareketle, meddahlığın değer aktarımında önemli olduğu ve kıssaların değer eğitiminde etkin bir biçimde kullanılabileceği söylenebilir.

Anahtar Kelimeler

Değer Eğitimi, Meddah Hikâyeleri, Mehmet Beyazıt, Değerler, Kıssalar

Kaynakça

• Nutku, Ö., (1997). Meddahlık ve Meddah Hikâyeleri. (2). Ankara: Atatürk Kültür Merkezi Başkanlığı Yayınları. Zeybek, H., (1984). Zilli Şıh. İstanbul: İlgi Yayınları.
• Gölpınarlı, A., (1955). Fütüvvet Name-İ Sultani ve Fütüvvet Hakkında Bazı Notlar. İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi Mecmuası. 17(1-4):127-155.
• Tülücü, S., (2001). Meddahlık ve Meddah Hikâyeleri İle İlgili Önemli Bir Eser. Atatürk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Dergisi, 17:173-190.
• Tülücü, S., (2005). Meddah, Meddahlık ve Meddah Hikâyeleri Üzerine Bazı Notlar. Atatürk Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, (24):1-14.
• Günay, U., (2006). Türk Halk Hikâyelerindeki Örnek İnsan Tiplerinden, Meddah Hikâyelerindeki Kusurlu İnsan Tiplerine Geçiş. Mitten Meddaha Türk Anlatıları Uluslararası Sempozyum Bildirileri, Gazi Üniversitesi, THBMER Yayını. 29-35.
• Arıoğlu, İ.E., (2011). Günümüzde Meddahlık. Doktora Tezi. Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Öztahlalı, İ.İ. ve Güler, B.Y., (2016). Oluşma ve Oluşturma Sürecinde Bir Kültür Örneği ve Geleneksel Türk Tiyatrosunun Bir Yanı; Anadolu Türk Kültürü ve Meddah. International Journal of Humanities and Art Researches, 1(1):54-63.
• Şen, H.E., (2017). Geçmişten Günümüze Meddah. Yüksek Lisans Tezi. Kocaeli Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kocaeli.
• Kartal, A., (2017). Meddahlık geleneğinin günümüz sanatçılarındaki yansıması üzerine bir değerlendirme. Turkish Academic Research Review, 2(1):11-20.
• Beyazıt, M., (2018). Evveli Aşk Ahiri Aşk Vesselâm Avcı Kekliği. Yayın İçin Başvurusu Yapılmış Metin.
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H., (2016). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. (10). Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Miles, M.B. and Huberman, A.M., (1994). An Expanded Sourcebook Qualitative Data Analysis. London: Sage. Zabel, M.K., (1991). Storytelling, Myths, and Folk Tales: Strategies for Multicultural Inclusion. Preventing School Failure, 36(1):32-24.
• Litko, A., (1995). Meddah-Avrupa ve Doğu Tiyatro Geleneğinin Bağlamında Tek Oyunculu Meddah Türk Tiyatrosu. Tiyatro Araştırmaları Dergisi, 12(12):27-45.
• Collins, F., (1999). The Use of Traditional Storytelling in Education to the Learning of Literacy Skills, Early Child Development and Care, 152(1):77-108.
• Coşkun, İ., (2006). Mesnevi Örneğinde Yetişkinler Din Eğitiminde Kıssa Kullanımı. Yüksek Lisans Tezi. Ankara: Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Duran, E. ve Topbaşoğlu, N., (2017). Hikâye Anlatıcılığı ve Eğitimde Kullanımı. International Journal of Language Academy, 5(1):109-124.
• Genç, E., (2006). Menakıpname Edebiyatında İnsan Eğitimi. Yüksek Lisans Tezi. Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Batar, Y., (2016). Kur’an Kıssalarının Bazı Eğitsel Özellikleri. İnönü Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 7(1):81-103. Milli Eğitim Bakanlığı, (2018). Ortaöğretim Türk Dili ve Edebiyatı Dersi (9,10, 11 ve 12. sınıflar) Öğretim Programı. (Erişim: 13.08.2019) http://mufredat.meb.gov.tr/ProgramDetay.aspx?PID=353.
• Suparka Douglas, P. and Johnson Patricia, L., (1975). Values Education: Approaches and Materials. (ERİC Document Reproduction Service, No: ED103284).
• Kupchenko, I. and Parsons, J., (1987). Ways of Teaching Values: An Outline of Six Values Approaches. (Erişim: 14.08.2019) https://eric.ed.gov/?id=ED288806.
• Aydın, M.Z. ve Akyol Gürler, Ş., (2012). Okulda Değerler Eğitimi Yöntemler, Etkinlikler, Kaynaklar. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Çengelci Köse, T., (2016). Sosyal Bilgiler Öğretiminde Değerler Eğitimi (S. Şimşek, Ed.). Sosyal Bilgiler ve Sınıf Öğretmenleri İçin Sosyal Bilgiler Öğretimi İçinde. (ss:245-270). Ankara: Eğiten Kitap.
• Keskin, Y., (2016). Değerler Eğitimi. ( D. Dilek, Ed.). Sosyal Bilgiler Eğitimi İçinde (ss:311-331). Ankara: Pegem Akademi.
• Yel, S. ve Aladağ, S., (2009). Sosyal Bilgilerde Değerlerin Öğretimi. (M. Safran Ed.). Sosyal bilgiler öğretimi içinde (ss:117-148). Ankara: Pegem Akademi.
• Gordlevski, V.A., (1961). Seçilmiş Eserler. (Çev: Mayramgül Dıykanbayeva ve Albina Kıran) Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 50:291-316.
• Sekmen, M., (2008). Meddah ve Gösterisi, Eskişehir, Anadolu Üniversitesi Yayınları.
• Durmaz, U., (2017). Dünden Bugüne Meddahlık ve Modern Bir Meddah Örneği: Heredot Cevdet. Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Balıkesir.
• Oral, Ü., (2013). Meddahlık Kitabı. (3). İstanbul: Kitabevi.
• Şahin, S. ve Özdemir, Ö., (2018). İl Kültür ve Turizm Müdürlükleri İnternet Sitelerinde Türkiye’nin Somut Olmayan Kültürel Miras Ürünlerinin Tanıtılması. MANAS Sosyal Araştırmalar Dergisi, 7(2):563-583.