İnşaat Sektöründeki İş Sağlığı ve Güvenliği Farkındalık Analizi: İç Anadolu ve Marmara Bölgesi Örneklemi

Yıl 2020, Cilt: 15 Sayı: 4, 159 - 173, 26.10.2020

Melek Akgül , Yusuf Doğan

Öz

İnşaat sektörü, farklı birçok üretim alanını etkileyen, ülkenin ve bağlı bulunduğu coğrafyanın ekonomisine önemli katkıda bulunan bir iş koludur. Sektör artan ekonomik gücü ve teknolojik gelişmelere bağlı olarak her geçen gün daha da büyümekle birlikte birçok yaralanma, malullük ve ölümle sonuçlanan iş kazalarını da beraberinde getirmektedir. İş kazaları; ülke ekonomisi ve sektörel verimi sekteye uğratmanın yanı sıra firma/sektör bazında prestij ve kayda değer ekonomik kayıplara sebep olmaktadır. Bu çalışma iş kazaları, iş sağlığı ve güvenliği kavramları, Dünya ve Türkiye tarihindeki gelişimlerini içeren literatür çalışmalarının yanı sıra inşaat mühendisliği ve inşaat teknikerliği adayı 320 öğrencinin iş kazaları, alan bilgisi, farkındalık ve beklentilerini tespit etmek için yüz yüze uygulanan anket çalışmalarının SPSS programı aracılığı ile elde edilen değerlendirmelerini sunmaktadır. Bu çalışma inşaat sektöründe önemli yetki ve sorumluluk sahibi olması beklenen inşaat mühendisi ve inşaat teknikerlerinin hazırbulunuşluk seviyesini yeterli düzeye taşımak ve iş kazalarını azaltmak için firma, sektör, devlet ve üniversite aracılığı ile düzenleme, destek ve iş birliğini vurgulamaktadır.

Anahtar Kelimeler

İnşaat sektörü, İş kazaları, İş sağlığı ve güvenliği, Meslek Hastalıkları

Kaynakça

• URL: http://ilo.org. (Erişim zamanı; Eylül, 28, 2019)
• Ercan, A., (2010). Türkiye’de Yapı Sektöründe İşçi Sağlığı ve Güvenliğinin Değerlendirilmesi. Politeknik Dergisi, Cilt: 13, Sayı: 1, ss:49-53.
• Baradan, S., Dikmen, Ü., Müngen, U., Aytekin, O., Sönmez, G., (2011). Türkiye’deki İş Sağlığı ve Güvenliği Hizmetleri Mevzuatının İnşaat Sektörü Açısından İncelenmesi. 3. İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği Sempozyumu. Çanakkale,
• Karaman, A.E., Çivici, T., Kale, S., (2011). İşçi Sağlığı ve İş Güvenliğinin İnşaat Sektöründeki Yeri ve Önemi. 3. İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği Sempozyumu. Çanakkale, Bildiriler Kitabı, ss:85-95.
• Aksöyek, A. R., (2002). Türk İnşaat Sektöründe İş Kazalarının ve İş Güvenliği Sorununun İncelenmesi. Yüksek Lisans Tezi. İstanbul: İstanbul Teknik Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü.
• Çavuş, A., (2016). Türkiye’de İnşaat Sektöründeki İş Kazalarının Sınıflandırılarak Nedenlerinin İncelenmesi. Akademik Platform Mühendislik ve Fen Bilimleri Dergisi, Cilt: 4 Sayı:2, DOI: 10.21541/apjes.63338
• Yıldız, S. ve Yılmaz, M., (2017). Türk İnşaat Sektöründe Çalışanların Güvenlik Kültürü Düzeyinin ve Güvenlik Performansı ile İlişkisinin İncelenmesi. Politeknik Dergisi, Cilt: 20, Sayı: 1, ss:137-149.
• Mizrak, K. C. ve Tolon, M., (2017). Türkiye’de İnşaat Sektöründe İş Sağlığı ve Güvenliği ile Sürdürülebilir Kalkınma. Nişantaşi Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, Cilt: 5, Sayı: 2, ss:14-28.
• Dikmen, S.Ü., Tüzer, F.S. ve Yiğit, S., (2011). 4857 Sayılı Yasa ve İnşaat Şantiyelerinde İş Sağlığı ve Güvenliği Yaklaşımlar. İMO.
• Akgül, M. ve Doğan, Y., (2018). Awareness Analysis On Occupational Health And Safety In The Construction Sector: Sample Of Mediterranean And Black Sea Regions. CIEA Internatıonal Conference On Innovatıve Engıneerıng Applıcatıons. Sivas, Bildiriler Kitabı, ss:763-769.
• Akgül, M. ve Doğan, Y., (2018). Occupational Health and Safety Awareness Analysis in the Construction Sector of University Students in Eastern Anatolia and Southeast Anatoli. CIEA Internatıonal Conference On Innovatıve Engıneerıng Applıcatıons. Sivas, Bildiriler Kitabı, ss:778-784,
• Yılmaz, F., (2009). Küreselleşme Sürecinde Gelişmekte Olan Ülkelerde ve Türkiye’de İş Sağlığı ve Güvenliği. Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi, Cilt: 6, Sayı: 1, ss:45-72.
• Ofluoğlu, G., (1996). İş Kazalarının Ekonomik Boyutları (Özellikle Taş Kömürü Madenciliği ve T.T.K. Açısından). Doktora Tezi. Ankara: Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Arık, B. ve Akçın, N.A., (2002). The preventıon of occupatıonal accıdents and applıcatıon of job safety analysıs method. Proceedings of the 13th Turkish Coal Congress. Zonguldak,
• Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu. (2006). Ankara, Türkiye
• TMMOB İstanbul İl Koordinasyon Kurulu. (2011). “İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği Alanında Temel Bilgiler” Ölçü Dergisi. Özdil Basımevi
• Kılkış, İ., (2014). İş Sağlığı ve Güvenliği. Bursa: Dora Yayıncılık.
• Balkır, Z.G., (2012). İş Sağlığı ve Güvenliği Hakkının Korunması: İşverenin İş Sağlığı ve Güvenliği Organizasyonu. Sosyal Güvenlik Dergisi, Cilt:2, Sayı:1, ss:56-91.
• Kabakçı, M., (2009). Avrupa Birliği İş Hukukunda İşverenin İŞG ile İlgili Temel Yükümlülükleri ve Türk Mevzuatının Uyumu. İstanbul: Beta Yayıncılık.
• Kozak, T., (2007). İş Sağlığı ve Güvenliği Yönetim Sistemi: İnşaat Sektöründe Bir İşletmede Uygulama Örneği. Yüksek Lisans Tezi. Hatay: Mustafa Kemal Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü.
• Öçal, M. ve Özal, Ç., (2017). Türkiye ve Avrupa Birliği’nde İş Kazası Verilerinin Karşılaştırmalı Analizi. Uluslararası Emek ve Toplum Dergisi, Cilt:6, Sayı:16, ss:616-637.
• Allı, B.O., (2008). Fundamentalprıncıples of occupatıona lhealth and safety. Internatıonal Labour Offıce, Cenevre
• Al, E., (2019). Bildirilmeyen İş Kazaları Üzerine Nitel Bir Araştırma: Giresun İli Örneği. Yüksek Lisans Tezi. Ordu: Ordu Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Bingöl, D., (2003). İnsan Kaynakları Yönetimi. İstanbul: Beta Yayınları.
• Süzek, S., (1985). İş Güvenliği Hukuku. Savaş Yayınları.
• Bilim, A. ve Çelik, O.S., (2018). Türkiye’deki İnşaat Sektöründe Meydana Gelen İş Kazalarının Genel Değerlendirmesi. Ömer Halisdemir Üniversitesi Mühendislik Bilimleri Dergisi, Cilt:7, Sayı:2, ss:725-731. doi: 10.28948/ngumuh.444760.
• www.guvenliinsaat.gov.tr. (Erişim zamanı; Kasım 12 2019).
• Kazaz, A., Ulubeyli, S. ve Acıkara, T., (2016). Türk İnşaat Sektöründe İş Kazaları ve Nedenleri Üzerine Bir Araştırma. 4. Proje ve Yapım Yönetimi Kongresi. Eskişehir.
• Ceylan, H., (2014). Türkiye’de İnşaat Sektöründe Meydana Gelen İş Kazalarının Analizi. International Journal of Engineering Research and Development. 1.
• Şık, A. ve Akar Şahingöz S., (2015). İş Sağlığı ve Güvenliği Temel Eğitimi. Ankara: Detay Yayıncılık.
• Tanır, F., (2016). İş Sağlığı ve Güvenliği Kavramı-Tarihçesi-İlkeleri. Ankara: Akademisyen Kitabevi.
• Yüksel, B., (2017). Çalışma İlişkilerine Yönelik İlk Düzenleme: Dilaver Paşa Nizamnamesi ve çalışma hayatına etkileri. İş ve Hayat Dergisi, Cilt:3, Sayı:6, ss:155-178.
• Baradan, S., (2006). Türkiye İnşaat Sektöründe İş Güvenliğinin Yeri ve Gelişmiş Ülkelerle Kıyaslanması. DEÜ Mühendislik Fakültesi Fen ve Mühendislik Dergisi, Cilt:8, Sayı:1, ss:87-100.
• Bilir, N., (2016). İş Sağlığı ve Güvenliği Profili Türkiye. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı. Yayın No: 62.
• Kılkış, İ., (2013). İş Sağlığı ve Güvenliği’nde Yeni Bir Dönem: 6331Sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu (İSGK). ISGUC The Journal of Industrial Relations and Human Resources, doi: 10.4026/1303-2860.2013.0217.x.
• İş Kanunu. (2003). Ankara, Türkiye.
• Dedeler, H.,(2008). Bir İşletmede İşyeri Fiziksel Risk Etmenlerinin Çalışanların Sağlığına Olan Etkisinin Saptanması ve Değerlendirilmesi. Yüksek Lisans Tezi. Edirne: Trakya Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü.
• Zorlu, M., (2014). Milli Korunma Kanunu Versus 3008 Sayılı İş Kanunu: Emeği Denetim Altına Alan ve Sermaye Birikimini Destekleyen Bir Kanun. Sosyal Güvenlik Dergisi, Cilt:4, Sayı:1, ss:119-145.
• www.imhh.gov.tr. (Erişim zamanı; Aralık 15 2019)
• SPSS 21. Statistical Package for the Social Sciences