Öz
In this study, it was aimed to examine the effect of poem on the whole
of the work in terms of meaning in Turkish maqam music the majority of the
repertoire of which consists of verbal music. In the study, the components
constituting the verbal music (form, maqam, usul, and poem) were first
determined and explained. It was focused on "poem", which is one of
these components, and the effect of poem on music was examined. At first, the
divisions of the words resulting from the placement of prosody poem in usul
were explained with examples. Furthermore, the works in which the emphasizes of
the words during speech are used were reviewed, and in accordance with these
reviews, the composing techniques used to emphasize the meaning of words were
determined. It is seen that maqam had a significant effect on the work in
verbal works composed in the past. However, there have been changes in
composing techniques in time, and it has been determined that composers also
emphasized the meaning of the poem and formed the melody, maqam and rhythm
components in their works.
Anahtar Kelimeler
Turkish Maqam Music Verbal Turkish Music Poem Maqam Composition
Kaynakça
- • Alkaç, G., (2015). Sözlü Türk Müziği’nde Mâna ve Türkçe’yi Öne Çıkaran Yeni Beste Çalışmaları, Yayınlanmamış Sanatta Yeterlik Tezi, İstanbul, Haliç Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
- • Arel, S., (1997). Prozodi Dersleri, İstanbul, Pan Yayıncılık.
- • Behar, C., (2003). Aşk Olmayınca Meşk Olmaz, İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
- • Behar, C., (2015). Osmanlı/Türk Mûsıkîsinin Kısa Tarihi, İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
- • Güldaş, S., (2003). Türk Mûsıkîsinde Prozodi, İstanbul: Kurtiş Matbaacılık.
- • Hamami, E., (2003). Uzmanlar Konuşuyor, İstanbul: Türk Edebiyatı Vakfı Yayınları.
- • Hodeir, A., (2011). Müzikte Türler ve Biçimler, İstanbul: Pan Yayıncılık.
- • Köprülü, M.F., (1981). Türk Edebiyatı Tarihi, İstanbul: Ötüken Neşriyat.
- • Sayan, E., (2003). Müziğimize Dair, Ankara: ODTÜ Geliştirme Vakfı Yayıncılık ve İletişim A.Ş.
- • Sönmez, V. ve Alacapınar, F.G., (2011). Örneklendirilmiş Bilimsel Araştırma Yöntemleri, Ankara: Anı Yayıncılık.
- • Tanrıkorur, C., (2005), Osmanlı Dönemi Türk Mûsıkîsi, İstanbul: Dergâh Yayınları.
- • Torun, M., (2012). Nevâ Kâr Hakkında Düşünceler. Vefâtının 300. Yılında Buhurizâde Mustafa Efendi (Itrî), Ankara: Kültür ve Turizm Bakanlığı Yayınları.
- • Türk Dil Kurumu, (2005). Türkçe Sözlük, Ankara: Akşam Sanat Okulu Matbaası.
- • Yıldırım, A. ve Şimşek, H., (2006). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri, Ankara, Seçkin Yayıncılık.
Öz
Bu araştırma; repertuvarının çoğunluğu sözlü müziklerden oluşan Türk
makam müziğinde şiirin, eserin bütününe mâna bakımından etkisini incelemeyi
amaçlamaktadır. Araştırmada öncelikle sözlü müziği meydana getiren elemanlar
(form, makam, usûl, şiir) belirlenerek açıklanmıştır. Bu elemanlardan biri olan
“şiir” üzerinde durularak, şiirin müziğe olan etkisi incelenmiştir. Öncelikle
arûz şiirinin usûle yerleşiminden kaynaklanan kelimelerin bölünmeleri
örneklerle açıklanmıştır. Bununla beraber kelimelerin konuşma sırasında aldığı vurguların
kullanıldığı bazı eserler incelenmiş, bu incelemeler doğrultusunda kelimelerin
anlamlarını vurgulamak için kullanılan besteleme teknikleri tespit edilmiştir. Geçmişte
bestelenen sözlü eserlerde makamının eser üzerinde önemli bir etkiye sahip
olduğu görülmektedir. Bununla beraber zaman içinde besteleme tekniklerinde
değişimler gerçekleşmiş, bestecilerin şiirin mânasına da önem vererek
eserlerindeki melodi, makam ve ritim unsurlarını oluşturdukları tespit
edilmiştir.
Anahtar Kelimeler
Türk Makam Müziği Sözlü Türk Müziği Şiir Makam Bestecilik Bestecilik
Kaynakça
- • Alkaç, G., (2015). Sözlü Türk Müziği’nde Mâna ve Türkçe’yi Öne Çıkaran Yeni Beste Çalışmaları, Yayınlanmamış Sanatta Yeterlik Tezi, İstanbul, Haliç Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
- • Arel, S., (1997). Prozodi Dersleri, İstanbul, Pan Yayıncılık.
- • Behar, C., (2003). Aşk Olmayınca Meşk Olmaz, İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
- • Behar, C., (2015). Osmanlı/Türk Mûsıkîsinin Kısa Tarihi, İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
- • Güldaş, S., (2003). Türk Mûsıkîsinde Prozodi, İstanbul: Kurtiş Matbaacılık.
- • Hamami, E., (2003). Uzmanlar Konuşuyor, İstanbul: Türk Edebiyatı Vakfı Yayınları.
- • Hodeir, A., (2011). Müzikte Türler ve Biçimler, İstanbul: Pan Yayıncılık.
- • Köprülü, M.F., (1981). Türk Edebiyatı Tarihi, İstanbul: Ötüken Neşriyat.
- • Sayan, E., (2003). Müziğimize Dair, Ankara: ODTÜ Geliştirme Vakfı Yayıncılık ve İletişim A.Ş.
- • Sönmez, V. ve Alacapınar, F.G., (2011). Örneklendirilmiş Bilimsel Araştırma Yöntemleri, Ankara: Anı Yayıncılık.
- • Tanrıkorur, C., (2005), Osmanlı Dönemi Türk Mûsıkîsi, İstanbul: Dergâh Yayınları.
- • Torun, M., (2012). Nevâ Kâr Hakkında Düşünceler. Vefâtının 300. Yılında Buhurizâde Mustafa Efendi (Itrî), Ankara: Kültür ve Turizm Bakanlığı Yayınları.
- • Türk Dil Kurumu, (2005). Türkçe Sözlük, Ankara: Akşam Sanat Okulu Matbaası.
- • Yıldırım, A. ve Şimşek, H., (2006). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri, Ankara, Seçkin Yayıncılık.
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Bölüm | Makaleler |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 31 Ocak 2019 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2019 Cilt: 14 Sayı: 1 |