Konya Tezene Tavrının Öğretimine Yönelik Akademisyen Görüşleri

Yıl 2019, Cilt: 14 Sayı: 4, 261 - 283, 26.10.2019

Ezgi Demirkaya Attila Özdek

Öz

Bu araştırmada eğitim
fakülteleri müzik eğitimi anabilim dallarındaki bireysel çalgı bağlama
derslerinde, yöresel tezeneli çalım tekniklerinden biri olan Konya tezene tavrının
öğretimine yönelik durum tespiti yapılmıştır. Araştırmada nitel araştırma
yöntemlerinden doküman incelemesi ve görüşme tekniği kullanılmıştır. Yarı
yapılandırılmış bir görüşme formu hazırlanarak bireysel çalgı bağlama dersine
giren öğretim elemanlarıyla görüşülmüştür. Araştırmanın örneklemini müzik
eğitimi anabilim dallarında bireysel çalgı bağlama dersine giren ve ulaşılabilen
10 öğretim elemanı oluşturmuştur. Araştırma sonunda; Konya tezene tavrının
bağlama/saz performansını güçlendirerek öğrenciye teknik kazanımlar sağladığı,
tavrın uygulandığı türkülerin halk müziği bilgi dağarcığını geliştirdiği, tavrın
Konya türküleri dışında bir uygulama alanının olmamasının ve tavrın uygulanmasıyla
ortaya çıkan uyumsuz aralıkların öğrenci motivasyonunu olumsuz etkilediği,
tavır esnasında duyulan aralıklarla birlikte saz ve söz kısımlarının ayrı
yazıldığı notasyon ve metot eksikliğinin var olduğu, ayrıca özgün eserler ve
etütlere gereksinim duyulduğu, öğrencilerin tavrın aksak ölçü yapısında
uygulanmasıyla ilgili algılama ve çözümleme sorunları yaşadıkları, Zeybek
tavrını kavrayamamış öğrencilerin genellikle Konya tavrını öğrenmede zorlandığı
sonuçlarına ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Bağlama/Saz Eğitimi, Konya Tezene Tavrı, Müzik, Tezene Tavrı Öğretimi, Türk Halk Müziği

Kaynakça

• [1] Algı, S., (2006). Üniversitelerimizin Eğitim Fakültelerine Bağlı Müzik Eğitimi Ana Bilim Dallarında Bağlamada Yöresel Tezene Tavırlarının Kullanım Durumlarına Yönelik Bir Çalışma. Yüksek Lisans Tezi. Konya: Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• [2] Demirkaya, E., (2015). Müzik Eğitimi Ana Bilim Dallarında Bireysel Çalgı Bağlama Derslerinde Konya Tavrının Öğretilme Durumu. Yüksek Lisans Tezi. Konya: Necmettin Erbakan Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• [3] Eroğlu, S.C., (2011). Kopuzdan Altıtelli Kopuza Uzanan Süreçte Fiziksel ve İcra Teknikleri Bakımından Meydana Gelen Değişim ve Gelişmeler. Yüksek Lisans Tezi. İstanbul: İstanbul Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• [4] Gazimihal, M.R., (2006). Ülkelerde Kopuz ve Tezeneli Sazlarımız. Ankara: Kültür Bakanlığı Milli Folklor Araştırma Dairesi Yayınları.
• [5] Hoşsu, M., (1997). Geleneksel Türk Halk Müziği Nazariyatı. Konya: Kombassan A.Ş.
• [6] Karaman, S., (2002). Konya Oturak Sohbetleri ve Oturak Havalarının Türk Halk Müziğindeki Yeri. Yüksek Lisans Tezi. İstanbul: İstanbul Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• [7] Karasar, N., (2009). Bilimsel Araştırma Yöntemi. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• [8] Karkın, M., Pelikoğlu, M., Haşhaş, S., (2014). Bağlama Enstrümanının Öğretim Yöntemleri Kapsamında Yöresel Tavırların Değerlendirilmesi. Süleyman Demirel Üniversitesi Güzel Sanatlar Fakültesi Hakemli Dergisi: Art-e Sanat Dergisi, 7(13):129-148.
• [9] Koç, A., (2000). Bağlama Eğitiminde Görülen Problemler Ve Bunların Çözüm Yolları. Sanatta Yeterlilik Tezi. İstanbul: İstanbul Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• [10] Odabaşı, A.S., (1999). Geçmişten Günümüze Konya Kültürü. Konya: Selçuklu Belediyesi Kültür Müdürlüğü Yayınları.
• [11] Oral, M., (2010). Bağlamada Belli Başlı Yöresel Tavırların İcrasında Bozuk Düzen İle Bağlama Düzeni Arası Transpozisyonda Oluşan Duyum Farklılıkları. Yüksek Lisans Tezi. İstanbul: Haliç Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• [12] Özbek, M., (1998). Türk Halk Müziği El Kitabı 1 – Terimler Sözlüğü. Ankara: Atatürk Kültür Merkezi Başkanlığı Yayınları.
• [13] Özdek, A., (2005). Bağlamanın İlköğretim II. Kademe Sınıflarındaki Müzik Eğitiminde Kullanımına Yönelik Bir Çalışma. Yüksek Lisans Tezi. Konya: Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• [14] Özönder, H., (1999) Selçuklu, Beylik ve Osmanlı Dönemlerinde Konya’da Sanat Hayatı. Konya: Selçuk Üniversitesi Yayınları.
• [15] Öztürk, A.O., Tan, N. ve Turhan, S., (2007). Konya Halk Müziği-Yeşil Olur Şu Konya’nın Meram’ı. İstanbul: Ötüken Neşriyat A.Ş.
• [16] Satar, Ö., (2012). Türk Halk Müziği Eserlerinin Bağlama İle Çalışılmasında Karşılaşılan Teknik Güçlükler ve Çözüm Önerileri, Yüksek Lisans Tezi. Niğde: Niğde Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• [17] Say, A., (2002a). Müziğin Sözlüğü. Ankara: Müzik Ansiklopedisi Yayınları.
• [18] Ünaldı, T., (2008). 2000’li Yıllarda Türkiye’de Ney Sazı, Tavırları ve Bu Tavırların Belli Başlı İcracıları. Yüksek Lisans Tezi. İstanbul: Yıldız Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• [19] Yıldırım, A. ve Şimşek, H., (2013). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.