Çizgi Romanda Kadın Bedeni ve Cinsiyet Temsili: Grafik Kadınlar

Yıl 2021, Cilt: 16 Sayı: 2, 78 - 97, 27.04.2021

Aylin Güngör

Öz

Çizgi Roman disiplini, toplumsal cinsiyet çalışmaları ve kültürel değerler açısından geçmişten günümüze araştırılmayı bekleyen sınırlı bir alandır. Özellikle çizgi romanda kadın bedeninin temsil sorunu, erkek bakışının ve söyleminin etkisiyle bugünlere kadar gelerek sektörde aynı tip kadın karakterlerin yaratılmasını sağlamıştır. Böylece hikayelerde ve illüstrasyonlarda grafik kadınlar olarak nitelendirilen sembolik kimlikler ortaya çıkmıştır. Bu grafik kadınlar, ister bir satış politikası olsun isterse bir erkek beğeni ürünü kadın bedeninin nesneleştirilen hâlidir. Bu yüzden erkek okur için çizgi romanda kadın karakterler, nesneleştirilen arzu bedenlere dönüşür. Fakat çizgi romanı okuyan yalnızca erkekler değildir, kadın okurun varlığı yine bu noktada unutulmamalıdır. İşte tüm bu bilgiler ışığında, bu çalışmada çizgi romanlarda yer alan çoğu kadın karakterin pornografik unsurlar katılarak nesneleştirilmesi ve günlük hayatta yer alan kadınları yansıtmayarak temsil sorununu doğurmasından dolayı; kültürel yapı, toplumsal cinsiyet, feminist gelişim ve kadın söylemi üzerinden ele alınması amaçlanmıştır. Bu amaç doğrultusunda çalışmanın bulgularının ölçülebilir objektif verilere dayandırılabilmesi için anket çalışması yapılmıştır. Çalışma bulgular üzerinden eleştiri ve önerilerle sonuçlandırılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Çizgi Roman, Toplumsal Cinsiyet, Kadın Bedeni, Grafik Kadınlar, Temsil

Proje Numarası

9109

Kaynakça

• Alpar, A., (2018). Oysa çizgi romanı sadece hetoreksüel erkekler okumuyor. Lacivert Öykü ve Şiir Dergisi, 80:75-82.
• Antmen, A., (2018). Sanat cinsiyet sanat tarihi ve feminist eleştiri (Çev. E. Soğancılar ve A. Antmen). İstanbul: İletişim Yayınları.
• Baker, U., (2015). Sanat ve arzu (Ed. T. Açık). İstanbul: İletişim Yayınları.
• Bartsky, S., (1990). Femininity and domination: studies in the phenomenology of oppression. New York/London: Routledge.
• Bilgin, R., (2016). Geleneksel ve modern toplumda kadın bedeni ve cinselliği. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 26(1):219-243).
• Bross, W., (1976). Porky ve pentunia pig (çizgi roman). Erişim Adresi: https://www.kisa.link/Omem.
• Butler, J., (2018). Cinsiyet belası feminizm ve kimliğin altüst edilmesi (Çev. B. Ertür). İstanbul: Metis Yayıncılık.
• Cameron, D. ve Winter, C., (1942). Liberte belle (çizgi roman). https://servimg.com/view/18913714/1258#.
• Cantek, L., (2016). Çizgili hayat kılavuzu (Ed. L. Cantek). İstanbul: İletişim Yayınları.
• Chute, H.L., (2010). Graphic women: life narrative and contemporary comics. New York: Columbia Up.
• Derdiyok, R., (2019). Çizgi romanlarda kadın karakterlerin nesneleştirilmesi üzerine karşılaştırılmalı bir inceleme ve bir çizgi roman uygulaması (Yayımlanmış yüksek lisans tezi). Ankara: Hacettepe Üniversitesi Güzel Sanatlar Enstitüsü.
• Ellsworth, W., (1951). Batman #65 July (çizgi roman). Erişim Adresi: https://m6p2s5gziax8.tumblr.com/post/ 137852230785/catwoman-covers- from-the-golden-age-these-are-all.
• Eisner, W., (2000). Comics & sequantial art: principles and practices form the legendary cartoonist. Florida: Poorhouse Press.
• Features, K., (1966). Temel Reis ve Safinaz (çizgi roman). Erişim Adresi: https://www.pinterest.com.au/pin/ 735494182886272283/.
• Features, K., (1978). Minnie Mouse ve Mickey Mouse, (çizgi roman). Erişim Adresi:https://www.kisa.link/Omet.
• Fish, A.H., (1920). Awful Week-ends, (çizgi roman). Erişim Adresi: https://www.kisa.link/Omex.
• Geçit, B., (2013). John Stuart Mill’de kadının toplumsal konumu. Beytulhikme An International Journal of Philosophy, 3(2):105-127.
• Gibson, M., (2017). Comics and gender (Ed. F. Bramlett ve R. Cook). New York and Oxon: Taylor & Frances Group.
• Gloeckner, P., (2002). The diary of teenage girl (çizgi roman). Erişim Adresi: https://www.kisa.link/Omey.
• Güngör, A., (2018). Elinin hamuruyla çizgi romana karışanlar. Profesör, 1:6.
• Hatfield, C., (2005). Alternative comics: an emerging literature. Jackson: UP Mississippi.
• Klein, S., (1991). Breaking the mold with humor: images of women in the visual media. Marily Zurmuehlen Working Papers in Art Education, 10:29-37. DOI: 10.17077/2326-7070.1205.
• Kuzucular, Ş., (2016). Groteks Nedir. Erişim adresi:https://www.kisa.link/OmeA.
• Lavin, M.R., (1998). Women in comic books. Serials review, 24(2):93-100.
• Madrid, M., (2009). The supergirls: fashion, feminism, fantasy, and the history of comic book heroines. Ashland: Exterminating Angel.
• McCloud, S., (2000). Reinventing comics the evolution of an art form. NewYork: HarperCollins Publishing.
• Miralles, A., (2016). Djinn Volume 5 (çizgi roman). Erişim Adresi: https://www.kisa.link/OmeD.
• Rick, B. ve Parobeck, M., (1994). Batman Adventures Vol 1 #23 (çizgi roman). https://www.kisa.link/OmeG.
• Robbins, T., (2002). Gender differences in comics. Image & Narrative Online Magazine, Issue: 4.
• Robbins, T., (2005). Comic book examining pop culture (Ed. D.M. Haugen). USA: Thomson Gale.
• Simone, G., (1994). Women in refrigators syndrome (çizgi roman). Green Lanterne #54. https://www.kisa.link/OmeH.
• Stuller, J.K., (2012). Critical approaches to comics theories and methods (Ed. M.J. Smith, ve R. Duncan). New York and London: Routledge.
• Şeker, B., (2013). Başkaldıran bedenler türkiye’de transgender, aktivizm ve altkültürel pratikler. İstanbul: Metis Yayınları.
• Türk, B.H., (2013). Hayali kahramanlar hakiki erkekeler çizgi roman ve fotoromanda erkeklik temsilleri üzerine denemeler. İstanbul: İletişim Yayınları.
• Versaci, R., (2007). This book contains graphic language: comics as literature. New York and London: Continuum İnternational Publishing.
• Wolk, D., (2007). Reading comics: how graphic novels work and what they mean. Cambridge: Da Capo Press.