Çağdaş Sanatta Duyusal Bir Deneyim Olarak Bitkiler

Yıl 2021, Cilt: 16 Sayı: 2, 141 - 153, 27.04.2021

Azize Reva Boynukalın

Öz

Floralar, bitkiler, botanik bahçeleri ve çoğunlukla çiçeklerin yer aldığı sanat eserleri; sanat geleneğinin önemli bir bölümünü oluşturmaktadır. Bitkilerin malzeme manipülasyonu gerektirmeksizin, birçok estetik niteliğe sahip olması, dekoratif unsurlar olarak kullanılmasına sebep olmuştur. Ancak çağdaş sanatta dijital teknolojilerin gelişmesiyle birlikte bitkilerin algılanma şekli ve bitkilerle yapılan uygulamaların yönü değişmiştir. Biyoloji bilimi ile dijital medyanın bir arada kullanıldığı enstalasyonlarda ve performanslarda, bitkiler estetik unsurlar olmaktan çıkıp bütünleştirici bir iletişim unsuruna dönüşmektedirler. Çoklu duyusal deneyimlere olanak tanıyan bu interaktif enstalasyonlar, insan doğa ilişkisinin de yeniden sorgulanmasını sağlamıştır. Dijital tabanlı enstalasyon, performans gibi sanat pratiklerinde sanat nesnesine dönüşen bitkiler, “nemli medya”, “siborg botanik”, “biyo-ilham” gibi yeni kavramların ortaya çıkmasına yol açmıştır. Makalede farklı sanatçılara ait bitki enstalasyonlarının bu kavramlar çerçevesinde ele alınması amaçlanmaktadır. Ayrıca dijital ara yüzler olarak bitkilerin, duyuları harekete geçirme kapasitesi estetik ve sanat felsefecilerinin görüşleri doğrultusunda, nitel araştırma yöntemiyle literatür taraması yapılarak değerlendirilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Bitki, Çağdaş Sanat, Dijital Sanat, Enstalasyon, Performans

Kaynakça

• Ascott, R., (2000). Edge life: technoetic structures and moist media. In Art, Technology, Bristol, UK: Intellect.
• Berleant, A., (1993). The aesthetics of art and nature. Landscape, Natural Beauty and the Arts. Cambridge, England: Cambridge University Press. Nature, Art, and Architecture. New York: Routledge.
• Carlson, A., (2000). Aesthetics and the Environment: The Appreciation of Nature, Art, and Architecture. New York: Routledge.
• Deussen, O. and and Lintermann, B., (2005). Digital design of nature: computer generat-ed plants and organics. Translated by Anna Dowden-Williams. Berlin: Springer.
• Graham, B., (2007). Redefining digital art: disrupting borders. in theorizing digital cultural heritage: a critical discourse. Cambridge, Ma: Mit Press.
• Haraway, D., (2011). Sf: Science fiction, speculative fabulation, string figures, so far. Pilgrim Award acceptance comments, Science Fiction Research Association Conference, Lublin, Poland, July 7.http://people.ucsc.edu/~haraway/Files/ PilgrimAcceptanceHaraway.pdf.
• Hayles, N.K., (2002). Flesh and metal: reconfiguring the mindbody in virtual environments. Configurations, 10(2):297–320.
• Hitchings, R., (2003). People, plants and performance: on actor network theory and the material pleasures of the private garden. Social and Cultural Geography. 4(1):99–113.
• Mules, W., (2006). Contact Aesthetics and Digital Arts: At the Thresh-old of the Earth.” Fibreculture 9. http://nine.fibreculturejournal.org/ fcj-058-contact-aesthetics-and-digital-arts-at-the-threshold-of-the-earth.
• Myers, N., (2013). Plant vocalities: articulating botanical sensoria in the experimental arts and sciences. University of New South Wales.
• Pollan, M., (2013). The Intelligent plant: scientists debate a new way of understanding flora. New Yorker.
• Regan, T., (1993). Animal rights, human wrongs. In Environmental Philosophy: From Animal Rights to Radical Ecology. Englewood Cliffs, Nj: Prentice Hall.
• Ryan, J., (2013). Unbraided lines: essays in environmental thinking and writing. Champaign. Il: Common Ground.
• Ryan, J., (2014). From dada to the browser: internet art and the democratisation of artistic production in the digital era. International Journal of Critical Cultural Studies, 12(1):41–51.
• Sommerer, C. and Mignonneau, L., (2011). Cultural interfaces: interaction revisited. In Imagery in the 21st Century. Cambridge, MA: mit Press.
• Spooner, R., (2010). Kunstkammer/Wunderkammer: 10th annual Inter access emerging artists exhibition. Singing Plants http://www.singingplants.org.
• Wilson, S., (2002). Information arts: intersections of art, science, and technology. Cambridge. MA: MIT Press.
• Görsel 1: Christa Sommerer ve Laurent Mignonneau, “İnteraktif Bitki Yetiştiriciliği”, Enstalasyon, 1992. https://beallcenter. uci.edu/exhibitions/christa-sommerer-laurent-mignonneau.
• Görsel 2: Claude Monet, Su Nilüferleri Serisi, 1914, Tuval üzerine Yağlıboya. https://www.sortiraparis.com/arts-culture/exposition/articles/160014-les-nympheas-l-abstration-americaine-et-le-dernier-monet-au-musee-de-l-orangerie.
• Görsel 3: Christa Sommerer ve Laurent Mignonneau, Su Bahçeci, 2004, interaktif Bilgisayar Enstalasyonu. http://www.interface.ufg.ac.at/christalaurent/WORKS/IMAGES/EAU_DE_JARDIN_PICTURES/EauDeJardin3.jpg.
• Görsel 4: Christa Sommerer, Laurent Mignonneau Su Bahçesi, İnteraktif Bilgisayar Enstalasyonu, 2004. http://www.interface.ufg.ac.at/christalaurent/WORKS/IMAGES/EAU_DE_JARDIN_PICTURES/EauDeJardin3.jpg.
• Görsel 5: Gregory Lasserre ve Anais Ancxt, “Akousmaflore”, İnterktif Enstalasyon, 2007. http://www.scenocosme.com/akousmaflore_en.htm.
• Görsel 6: Jo Si Malaya Alcampo, Şarkı Söyleyen Bitkiler, İnteraktif Enstalasyon, 2010. http://www.josimalaya.com/updates/category/exhibition
• Görsel 7:Chiara Esposito, Uçma Rüyası,Dijital Enstalasyon,2013. https://www.flickr.com/photos/arselectronica/9259953111/.