MEDYADAKİ ŞİDDET VE ETKİLERİ

Yıl 2016, Cilt: 11 Sayı: 1, 13 - 32, 26.01.2016

YAŞAR Zorlu

Öz

Medya başta televizyon, akıllı telefon ve bilgisayar gibi araçlarıyla gündelik yaşamın ayrılmaz bir parçası haline gelmiştir. Ancak, özellikle televizyon dizileri ve haberleri, çizgi filmler, filmler, bilgisayar oyunları vb. ile şiddet içeren çok sayıda unsur, başta çocuklar ve gençler olmak üzere toplumun her kesimine sunulmaktadır. Böylece insanlar gerçek hayatta olduğundan çok daha fazla kavga, cinayet, intihar, gasp, darp, cinsel taciz, işkence gibi çeşitli şiddet olaylarına medya içeriklerinde tanık olmaktadırlar. Araştırmalar uzun süre şiddet içeren medya ürünleriyle vakit geçiren bilhassa çocuklar ve gençlerin olumsuz etkilendiklerini, şiddeti içselleştirdiklerini göstermektedir. Ancak, daha tehlikelisi, medyanın şiddeti öğretmesi, gerçek yaşamda toplumu şiddet karşısında duyarsızlaştırmasıdır. Ülkemizde de özellikle çocuklar, gençler ve kadınların televizyon karşısında ve internet ortamında saatlerce kaldıklarını araştırmalar ortaya koymaktadır. En popüler kitle iletişim aracı olan televizyon programları ve bilgisayar oyunlarındaki şiddete odaklanan bu çalışmanın amacı da; masum gibi görünen program ve oyunlara dikkat çekmek, şiddeti olağanlaştıran medya içeriklerine toplumun eleştirel bakmasına katkı sağlamaktır. 

Anahtar Kelimeler

Medya, Şiddet, Televizyon, Bilgisayar Oyunları, Şiddetin Olağanlaştırılması

Kaynakça

• • Adak, N., (2004). Bir Sosyalizasyon Aracı Olarak Televizyon ve Şiddet, bilig, Yaz, Sayı:30.
• • Akdağ, M. ve Cıngı, M., (2012). İnternet ve Sosyal Medyanın Çocukların Oyun Alışkanlıklarına Etkis. 2nd International Symposium “New Communication Technologies and Social Transformation. 2-4 Mayıs, Kırgızistan.
• • Akdağ, M. ve Cıngı, M., (2014). The Impact of Internet and Social Media on Kids’ and Parents’Game Habit. Epiphany: 7(1), ss: 63-89.
• • Akdağ, M. ve Gölgeli, K., (2009). İnternet ve TV Medyası Kullanımında Ebeveynlerin Okul Çağındaki Çocukları Üzerinde Etkisi: Erciyes Üniversitesi Akademisyenleri Örneği. Uluslararası Katılımlı II. Çocuk Gelişimi ve Eğitimi Kongresi, 7-9 Ekim. Gündüz Eğitim Yayıncılık.
• • Aktaş, A.M., (2008). Aile İçi Şiddet. Doğu Batı Düşünce Dergisi, Sayı:43, ss:151-158.
• • Aydemir, M., (2014). Medyada Şiddetin Dönüşümüne Bilinçaltı Etki Yöntemleri ve “Mutlu Şiddet” İlişkisi. KMÜ Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, Cilt: 16 (Özel Sayı I), ss:166-170.
• • Bayraktutan Sütçü, G., (2007). Devasa Online Oyunlarda Klan Kültürü ve Liderlik Olgusu. Folklor/Edebiyat, Cilt:13, Sayı:50.
• • Binark, M., (2007). Dijital Oyunlar: Sektör-İçerik ve Oyuncular. Folklor/Edebiyat, Cilt:13, Sayı: 50.
• • Büyükbakkal, G., (2007). Televizyonun Çocuklar Üzerindeki Etkileri. İÜ. İletişim Fakültesi Dergisi, Sayı: 28, ss:31–44.
• • Çakır, S., (2008). Medya ve Şiddet, Doğu Batı Düşünce Dergisi, Sayı:43, ss:161-180.
• • Çakır, V. ve Çakır, V., (2010). Televizyon Bağımlılığı. Konya: Literatürk Yayınları.
• • Çamlıbel İrkin, A., (2012). Çocukların Gelişim Süreci ve Televizyonun Etkileri. RTÜK Uzmanlık Tezi, Ankara.
• • Dolu, O., Büker, H. ve Uludağ, Ş., (2010). Şiddet İçerikli Video Oyunlarının Çocuklar ve Gençler Üzerindeki Etkileri: Saldırganlık, Şiddet ve Suça Dair Bir Değerlendirme. Adlî Bilimler Dergisi/Turkish Journal of Forensic Sciences, Sayı: 9(4).
• • Geçer, E., (2013). Medya ve Popüler Kültür–Diziler, Televizyon ve Toplum. İstanbul: Metamorfoz Yayıncılık.
• • Gıddens, A., (2000). Sosyoloji. Ankara: Ayraç Yayınları.
• • Gümüş, A., (2006). Şiddetin Nedenleri. Toplumsal Bir Sorun Olarak Şiddet Sempozyumu. Ankara: Eğitim Sen Yayınları,ss:39-92.
• • Kan, D., (2012). Yeni Medya Aracı Bilgisayar Oyunlarında Toplumsal Cinsiyetin İnşası. The Turkish Online Journal Of Design, Art And Communication-Tojdac October, Volume: 2 Issue:4.
• • Kara, T., (2011). Görsel Medyanın Aile Bireyleri Üzerindeki Etkileri Üzerine Bir Araştırma. TUİK Yayınlanmamış Uzmanlık Tezi.
• • Kejanlıoğlu, D.B., (2004). Türkiye’de Medyanın Dönüşümü. Ankara: İmge Kitabevi Yayınları.
• • Keleş, R., (1985). Kent Yaşamı, Şiddet ve Kitle İletişim Araçları. Kitle İletişim Araçları ve Şiddet, Unesco 1985 Yılı 8. Seminer Tutanakları. İstanbul: Hürriyet Vakfı Yay., ss:25-29.
• • Kellner, D., (2010). Medya Gösterisi. İstanbul: Açılım Kitap.
• • Mil, H.İ. ve Şanlı, S. (2015). Sporda Şiddet ve Medya Etkisi: Bir Maçın Analizi. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, Güz-2015 Cilt:14 Sayı:55 ss:231-247.
• • Oktik, N., (2008). Bireysel Bir Şiddet Olarak İntiharın Sosyolojik Açılımı, Doğu Batı Düşünce Dergisi, Sayı:43, ss:199-218.
• • Özer, Ö. ve Birsen, H., (2010). İnternet Aracılığıyla Şiddet İçerikli Oyun Oynama. Medyada Şiddet Kültürü. Ed. Ömer Özer, İstanbul: Literatürk Yayınları.
• • Özer, Ö., (2010). Giriş. Medyada Şiddet Kültürü. Ed. Ömer Özer, İstanbul: Literatürk Yayınları.
• • Pala, F.K. ve Erdem, M., (2011). Dijital Oyun Tercihi ve Oyun Tercih Nedeni ile Cinsiyet, Sınıf Düzeyi ve Öğrenme Stili Arasındaki İlişkiler Üzerine Bir Çalışma. Ahi Evran Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, Cilt:12, Sayı:2.
• • Palabıyıkoğlu, R., (1997). Medya ve Şiddet, AÜ. Kriz Dergisi Cilt:5, Sayı:2, ss:123-126.
• • Perkoviç, N., (1985). Belgrad TV’sindeki Şiddete Dayalı Programlar. Kitle İletişim Araçları ve Şiddet, Unesco 1985 Yılı 8. Seminer Tutanakları. İstanbul: Hürriyet Vakfı Yayınları, ss: 21-22.
• • RTÜK, (2008). Medyada Şiddete Duyarlılık Paneli. 26 Kasım 2004, Ankara: RTÜK Yayınları.
• • RTÜK, (2006a). İlköğretim Çağındaki Çocukların Televizyon İzleme Alışkanlıkları. Ankara: RTÜK Kamuoyu Yayın Araştırmaları ve Ölçme Dairesi Başkanlığı.
• • RTÜK, (2006b). Televizyon İzleme Eğilimleri Araştırması. Ankara: RTÜK Kamuoyu Yayın Araştırmaları ve Ölçme Dairesi Başkanlığı.
• • RTÜK, (2007). Kadınların Televizyon İzleme Eğilimleri. Ankara.
• • Semerci, B., (2008). Simge Kullanımı. Medyada Şiddete Duyarlılık Paneli. 26 Kasım 2004, Ankara: RTÜK Yayınları.
• • Soyseçkin, İ., (2007). Siberuzamda Bir Dünya: Mudlarda Toplumsal Cinsiyetin Şekillenişi. Folklor/Edebiyat, Cilt:13, Sayı:50.
• • Sim, Ş., (1996). Medya ve Şiddet. İÜ. İletişim Fakültesi Dergisi, Sayı:3. ss:127-131.
• • Sözen, E., (2008). Simge Kullanımı. Medyada Şiddete Duyarlılık Paneli, 26 Kasım 2004, Ankara: RTÜK Yayınları.
• • Şahin, A., (2011). Eleştirel Medya Okuryazarlığı. Ankara: Anı Yayıncılık.
• • Şengül Zübeyr, M., (2011). Televizyon Yayınlarında Küçüklerin Korunması. Ankara: RTÜK Yayınlanmamış Uzmanlık Tezi.
• • Şen Telci, A., (2013). Siber Uzamda Sosyal ve Kültürel Kodların Oyun Aracılığıyla İnşası: İstanbul Kıyamet Vakti. Akademik Bilişim, 22-25 Ocak 2103 Konferansı, Antalya.
• • Trend, D., (2008). Medyada Şiddet Efsanesi-eleştirel bir giriş-, Çev. G. Bostancı. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
• • Tuncer, N., (2000). Çocuk ve İnternet Kullanımı, Türk Kütüphaneciliği, sayı:14-2.
• • Tuncer, N., (2001). İnternet: Çocuk ve Yasalar. Türk Kütüphaneciliği, sayı:15-4.
• • Türkoğlu, N., (2007). Toplumsal İletişim. İstanbul: Kalemus Yayınları.
• • Uysal, M., (2006). Medya ve Şiddet. Toplumsal Bir Sorun Olarak Şiddet Sempozyumu, 20 Mayıs 2006, Ankara.
• • Yıldız, H., (2007). Homo Sapiens’in Boş Zamanı-Homo Ludens’in Sanal Kariyeri, Folklor/Edebiyat, Cilt:13, Sayı:50.
• • Yörükoğlu, A., (1985). Televizyon, Çocuklar ve Saldırganlık. Kitle İletişim Araçları ve Şiddet, Unesco 1985 Yılı 8. Seminer Tutanakları. İstanbul: Hürriyet Vakfı Yayınları, ss:67-9.
• • Yüksel, M., (2008). Medyada Kadın ve Şiddet. Medyada Şiddete Duyarlılık Paneli, 26 Kasım 2004, Ankara: RTÜK Yayınları, ss: 39-47.