II. MEŞRUTİYET'İN İLK YILINDA TANİN

Yıl 2016, Cilt: 11 Sayı: 2, 96 - 111, 11.04.2016

HAKAN Aydın

Öz

Tanin’in ilk sayısı, II. Meşrutiyet’in tipik atmosferi içinde 1 Ağustos 1908’de yayınlanır. Güçlü bir kadronun kontrolünde yayınlanan gazete, kısa süre içinde kendini çalkantılı ve hızlı gelişen bir sürecin siyasal gelişmelerinin içinde bulur. Bu yönüyle kendisini de şekillendiren siyasal ve toplumsal yapının, basın-siyaset ilişkisinin boyutlarının, kamuoyunda egemen kılınmaya çalışılan düşüncelerin, gündemi meşgul eden tartışmaların tüm bunların yanında gazeteciliğin mesleki gelişiminin incelenebileceği önemli bir örnektir. Tarafsızlık vurgusuna rağmen İttihat ve Terakki Cemiyeti’ne hiç sarsılmayan “yandaşlık” ve “içten bağlılık” gazetenin yayın politikasını belirleyen temel ilke olarak değerlendirilebilir. Sayfa tasarımına ilişkin standardını büyük ölçüde koruyan Tanin, olağanüstü süreçler dışında kendi kendine yeten bir ekonomik yapıya sahiptir. Zengin bir yazar kadrosu bulunan gazete toplumsal eğitim, basın özgürlüğü ve örgütlenme konularında duyarlı ve aktiftir. Niteliksel tarihsel tasarım karakterini taşıyan çalışmada II. Meşrutiyet’in ilk yılındaki sayıları ışığında öncelikle Tanin’in çıkış öyküsü ile birlikte biçimsel ve ekonomik yapısı incelenmekte; sonrasında ise gazetecilik anlayışı üzerinde durularak yayın politikası değerlendirilmektedir.

Anahtar Kelimeler

II. Meşrutiyet, İttihat ve Terakki, Hüseyin Cahit Yalçın, Tanin, Siyaset

Kaynakça

• • Tanin, 19 Temmuz 1324–30 Kanun-ı Sani 1914.
• • Hakem, 23 Mayıs 1325.
• • Akşin, S., (2006). Jön Türkler ve İttihat ve Terakki. Ankara: İmge Kitabevi.
• • Alemdar, K., (2001). İletişim ve Tarih. Ankara: Ümit Yayıncılık.
• • Arabacı, C., (2010). “İttihat ve Terakki Basını”, İkinci Meşrutiyet Devrinde Basın ve Siyaset içinde (Hakan Aydın Ed.). Konya: Palet Yayını.
• • Atay, F.R., (2000). Batış Yılları. İstanbul: Bateş Bayilik Teşkilatı A.Ş.
• • Aydın, H., (2010). “Cemiyet-i Matbuat-ı Osmaniye: Kuruluşu ve Basında Tartışmalar”, Selçuk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Türkiyat Araştırmaları Dergisi, Sayı:27, ss:553–569.
• • Bayar, C., (1997). Ben De Yazdım- Millî Mücadele’ye Gidiş. C:I, İstanbul: Sabah Kitapçılık.
• • Bengi, H., (2000). Gazeteci, Siyasetçi ve Fikir Adamı Olarak Hüseyin Cahit Yalçın. Ankara: Atatürk Araştırma Merkezi Yayını.
• • Bleda, M.Ş., (1979). İmparatorluğun Çöküşü. İstanbul: Remzi Kitabevi Yayını.
• • Bölükbaşı, R.T., (2005). Tevfik Fikret. Abdullah Uçman (Haz.), İstanbul: Kitabevi Yayını.
• • Devellioğlu, F., (2002). Osmanlıca-Türkçe Ansiklopedik Lûgat. Ankara: Aydın Kitabevi.
• • Çavdar, T., (1983). “Hürriyet’in İlk Aylarında “Tanin””, Bilim ve Sanat, Ağustos–1983, S:32.
• • Kocabaşoğlu, U., (2010). “İkinci Meşrutiyet’in Birinci Meşruiyeti: “Matbuat””, İkinci Meşrutiyet Devrinde Basın ve Siyaset içinde (Hakan Aydın Ed.). Konya: Palet Yayını.
• • Koloğlu, O., (2010). “II. Meşrutiyet’te Türkçe Dışı Basın”, İkinci Meşrutiyet Devrinde Basın ve Siyaset içinde (Hakan Aydın Ed.). Konya: Palet Yayını.
• • Kuran, A B., (t.y.). Hüseyin Cahit Yalçın Bey’e Açık Mektup. İstanbul: Türkiye Basımevi.
• • Rıza Nur., (1992). Hayat ve Hatıratım I-Rıza Nur Kendini Anlatıyor, Abdurrahman Dilipak (Haz.). İstanbul: İşaret Yayını.
• • Us, A., (1964). Gördüklerim Duyduklarım Duygularım. İstanbul: Vakit Matbaası.
• • (Yalçın), H.C., (1934). “Matbuat Hayatı-Hüseyin Kâzım Bey”, Fikir Hareketleri, 8 Mart 1934, S: 20.
• • Yalçın, H.C., (2000). Siyasal Anılar. İstanbul: Türkiye İş Bankası Yayını.
• • Yalçın, H.C., (2002). Edebiyat Anıları. Rauf Mutluay (Haz.). İstanbul: Türkiye İş Bankası Yayınları.