İNTRAPARTUM ELEKTRONIK FETAL MONITORIZASYON UYGULAMASI VE SAĞLIK PROFESYONELLERININ SORUMLULUKLARI

Yıl 2017, Cilt: 12 Sayı: 1, 14 - 29, 15.01.2017

Songül Aktaş Mehmet A. Osmanağaoğlu

Öz

Elektronik Fetal Monitorisazyon (EFM); elektronik yoldan myometrium
kasılmaları ile fetal kalp hızının senkron olarak gibi yazdırılmasıdır.
İntrapartum EFM; fetusun iyilik halinin değerlendirilmesinde en sık kullanılan
obstetrik uygulamalardan biridir. Bu derlemenin amacı, doğumda yaygın uygulanan
EFM’nin; çeşitleri ve uygulanma sıklığı, dört temel örüntüsü, FKH traseleri
için üç kategorili sınıflama sistemi ve bu sisteme göre fetusun izlemi hakkında
bilgi vermek ve EFM uygulamalarında sağlık profesyonellerinin (ebe, doğum
hekimi gibi) temel sorumluluklarını ortaya koymaktır. EFM ile fetusta olası bir
hipoksi durumu erkenden belirlenip, gerekli bakım ve tedavi hizmetleri
yapılarak neonatal sekellerin ve ölümlerin önlenmesi amaçlanmaktadır. EFM’nin
sağlıklı fetusları belirlemede pozitif tahmini değeri çok yüksek iken; asfiktik
fetusları belirlemede ise bu değer o kadar yüksek değildir. İntrapartum EFM’nin
etkinliği; trasede FKH’nın tüm örüntüleriyle (bazal hız, akselerasyon,
deselerasyon ve variabilite) birlikte yorumlanmasına ve bu yorum parelelinde
standarize edilmiş protokollerle fetüsun izlenmesine bağlıdır. Sağlık
profesyonellerinin; EFM’nin uygulanması, yorumlanması ve izlenmesinde önemli
sorumlulukları vardır. 

Anahtar Kelimeler

İntrapartum, Fetal Kalp Hızı, Elektronik Fetal Monitorisazyon, Üç Kategorili Sınıflama, Sağlık Profesyonelleri

Kaynakça

• Tokat, A.M., Okumuş, H. ve Demir, N., (2013). Gebelikte ve Doğum Eyleminde Elektronik Fetal İzlem, Edit: Tokat, M.A., Ankara: Deomed.
• Thacker, S.B. and Berkelman, R.L., (1986). Assessing the Diagnostic Accuracy and Efficacy of Selected Antepartum Fetal Surveillance Techniques, Obstetrical and Gynecological Survey, Volüme:41, Number:3, pg:121–141.
• Yazıcı, S., (2016). Doğumun Değerlendirme Süreci. Edit: Mete, S., Doğum Süreci El Kitabı, İstanbul:İstanbul Tıp Yayınevi, s:86-91.
• Comart, N., Yıldırım, G., Güngördük, K., Aktaş, F.N. ve Ark, C., (2007). Elektronik Fetal Kalp Hızı Monitörizasyonu: Normal Monitör, Fetal Stres, Fetal Distres ile İlişkili Erken Neonatal Sonuçlar, Türkiye Klinikleri J Gynecol Obst, Volüme:17, Number:3, pg:186-195.
• Korkmaz, A., Aydın, Ş., Çamurdan, A.D., Okumuş, N., Onat, F.N., Özbaş, S. ve Köse, M.R., (2013). Türkiye’de Bebek Ölüm Nedenlerinin ve Ulusal Kayıt Sisteminin Değerlendirilmesi, Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Dergisi, Cilt:56, ss:105-121.
• Çetin, A., (2010). Use of Three-Tier Classification System During Intrapartum Electronic Fetal Heart Rate Monitoring, Basic Clin Sci, Volüme: 1, Number:4, pg:71-76. doi: http://dx.doi.org/10.12808/bcs.v1i4.14.
• Taşkın, L., (2002). Fetal Sağlığı Değerlendirme: Yüksek Riskli Gebelik ve Doğum El Kitabı, Ankara: Palme Yayıncılık.
• Hanson, L., (2010). Risk Management in Intrapartum Fetal Monitoring: Accidental Recording of The Maternal Heart Rate, J Perinat Neonat Nurs, Volüm:24, Number:1, pg:7-9. doi:10.1097/JPN.0b013e3181cc3a95.
• Alkılıç, A. ve Dökmeci, F., (2014). İntrapartum Fetal Traseleri Yorumlama, Edit: Aytaç, R., Queenan's Yüsek Riskli Gebeliğin Yönetimi-Kanıta Dayalı Yaklaşım, Ankara: Modern Tıp Kitabevi, ss:89-91.
• Walsh, D., (2008). Care in The First Stage of Labour: Assesing The Fetal Condition. Mayes' Midwifery A Textbook For Midwives, Edits: Henderson, C. and Macdonald, London: Elsevier, pp:428-454.
• Grimes, D.A. and Peipert, J.F., (2010). Electronic Fetal Monitoring As A Public Health Screening Program: The Arithmetic Of Failure, Obstetrics & Gynecology, Volüme:16, Number:6, ss:1397-1400.
• Kaban, A., Kaban, I., Cengiz, H., Keven, M.C. ve Karakaş, S., (2013). Miad Gebelerde Doğum Öncesi Bakılan Fetal Umblikal Arter Ve Median Serebral Arter Doppler parametrelerinin Umblikal Kord Kanı Asit-Baz Durumu Ile İlişkisi, Tıp Araştırmaları Dergisi; Cilt:11, Sayı:3, ss:94-98.
• Kaba, M., Eyi, E.G.Y., Üstün, E.G.Y. ve Mollamahmutoğlu, L., (2013). Düşük Riskli Gebeliklerde Kardiyotokografik İntrapartum Fetal Distress Tanisinda Erken Perinatal Sonuçlar, Jinekoloji-Obstetrik ve Neonatoloji Tıp Dergisi, Cilt:10, Sayı:40, ss:1647-1650.
• Köse, O. ve Özdemir, S., (2013). Fetal Morbiditeyi Öngörmede Umblikal Arter Kan P’i ve Birinci Dakika Apgar Skorunun Değerleri, KÜ Tıp Fak Derg, Cilt:15, Sayı:3, ss:9-14.
• Çağlar, T. (2016). Elektronik Fetal Kalp Atımları Monitorizasyonu İle Fetal İyilik Hali. Türkiye Maternal Fetal Tıp ve Perinatoloji Derneği X. Ulusal Kongresi Konuşmacı Sunumu. 27-30 Ekim 2016, İstanbul. Tmftp.org./Sunum Detayı/227. Erişim: 30.11.2016.
• Bakker, J.J., Janssen, P.F., van Halem, K., Van Der Goes, B.Y., Papatsonis, D.N., Van Der Post, J.A., and Mol, B.W.J., (2013). Internal versus external tocodynamometry during induced or augmented labour, The Cochrane Library.
• doi:10.1002/14651858.CD006947.pub3.
• American College of Obstetricians and Gynecologists (2009). ACOG Practice Bulletin No.106: Intrapartum Fetal Heart Rate Monitoring: Nomenclature, Interpretation, And General Management Principles. Obstet Gynecol,Volüme: 114, Number:1,ss:192-202.
• Şanyüz, Ö., Çağdır, S., Orhan, S., Madazlı, R., Ovalı, F., Gülçeşme, M. ve Kınoğlu, K., (2015). Hipoksik İskemik Ensefalopatili Olgulara Adli Tıbbi Bakış Açısı, Turkiye Klinikleri J Foren Med, Cilt:12, Sayı:1, ss:1-8.
• Mccormick, C., (2009). Acctive First Stage of Labor. Edits: Fraser, D. and Cooper,M.A., Myles Text Book for Midwives, London:Elsevier, pp:477-491.
• Alfirevic, Z., Devane, D., and Gyte, G.M., (2013). Continuous Cardiotocography (CTG) As a Form of Electronic Fetal Monitoring (EFM) for Fetal Assessment During Labour, The Cochrane Library, doi:10.1002/14651858.CD006066.pub.
• American College Of Obstetricians and Gynecologists, (2010). "Practice Bulletin No. 116: Management of Intrapartum Fetal Heart Rate Tracings", Obstet Gynecol, Volüme:116, Number:5, pg:1232-1240.
• Devane, D., Lalor, L.G., Daly, S., Mcguire, W., and Smith, V., (2012). Cardiotocography Versus Intermittent Auscultation of Fetal Heart on Admission to Labour Ward for Assessment of Fetal Wellbeing. The Cochrane Library, doi:10.1002/14651858.CD005122.pub4.
• Impey, L., Reynolds, M., Macquillan, K., Gates, S., Murphy, J. and Sheil, O., (2003). Admission Cardiotocography: A Randomised Controlled Trial, The Lancet, Volüme:361, Number:9356, ss:465-470. doi:http://dx.doi.org/10.1016/S0140-6736(03)12464-6
• The Royal Australian and New Zealand College of Obstetricians (RANZCOG). Birth After Caesarean Section /https://www.ranzcog.edu.Au/College-Statements-Guidelines.Html Erişim: 12.10.2016.
• Macones, G.A., Hankins, G.D., Spong, C.Y., Hauth, J., and Moore, T., (2008). The 2008 National Institute of Child Health and Human Development Workshop Report on Electronic Fetal Monitoring: Update on Definitions, Interpretation, and Research Guidelines, Journal of Obstetric, Gynecologic & Neonatal Nursing,Volüme:37, Number:5,pg:510-515.
• Öztürk, D., Yılmaz, S.N., and Eroğlu, K., (2013). Perinatolojide Kanıta Dayalı Uygulamalar, Ankara Sağlık Bilimleri Dergisi, Cilt:3, Sayı:(1-2-3), ss:13-28.
• Dağlar, G., Guler, H., Demirel, G., and Yurtsal, ZB., (2013). Elektronik Fetal Monitorizasyon Kursunun Etkinliğinin Değerlendirilmesi, STED 2013, Cilt:22, Sayı:4, ss:138-142.
• Tokat, M.A., Okumuş, H., and Demir, N., (2011). Elektronik Fetal Izlem Eğitiminin Ebe ve Hemşirelerin Bilgi ve Yorumlama Becerilerine Etkisi, DEUHYOED, Cilt:4, Sayı:2, ss:63-66.
• Cohen, W.R. and Schifrin, B.S., (2007). Medical Negligence Lawsuits Relating to Labor and Delivery, Clinics In Perinatology, Volüme:34, Number:2, pg:345-360. doi:10.1016/j.clp.2007.03.011.
• Karahan, N., (2012). Ebelerin Gebelik, Doğum ve Doğum Sonrası Dönemde Karşılaştıkları Adli Sorunlar, Edit: Koç, S. ve Can, M., 2. Tıp Hukuku Günleri “Adli Obstetrik ve Jinekoloji” Kitabı,İstanbul: İstanbul Türk Tabipleri Birliği, ss:83-91. www.atud.org.TR/Wp-Content/Uploads/2016/07/THG_Kitap_2.Pdf Erişim: 12.10.2016.
• Dölen, İ., (2012). Kadın Doğum Alanı ile İlgili Adli Raporlar ve Bilirkişilik. Edit: Koç, S. ve Can, M., 2. Tıp Hukuku Günleri “Adli Obstetrik ve Jinekoloji” Kitabı, Istanbul:İstanbul Türk Tabipleri Birliği, ss:53-59. www.atud.org.TR/Wp-Content/Uploads/2016/07/THG_Kitap_2.Pdf Erişim: 12.10.2016.
• Büyükkurt, S., (2015). Fetusun Kalp Atımının Elektronik İzlemi ve Değerlendirilmesi, İstanbul: Güneş Tıp Kitabevi.
• Alp, N. ve Ertem, G., (?). Fetal Sağlığın Değerlendirilmesi ve Tarama Testleri. Edit: Sevil Ü, Ertem G., Perinatoloji ve Bakım. Ankara: Nobel Tıp Kitabevleri. S:373-408.