EBELİK UYGULAMA ALANLARINDA YAPILAN TEORİ VE MODELE DAYALI TEZLER

Yıl 2019, Cilt: 14 Sayı: 1, 20 - 29, 31.01.2019

Yonca Çiçek Okuyan , Nazan Tuna Oran , Hafize Öztürk Can

Öz

Araştırma, ebelik uygulama
alanlarında yapılan teori ve modele dayalı tezleri incelemeyi amaçlamaktadır. Sistematik
inceleme olan bu çalışmada, konuyla ilgili tüm tezlerin geriye dönük taranması
biçiminde gerçekleştirildi. İncelemede “gebelik”, “doğum”, “postpartum”,
“yenidoğan”, “kuram”, “teori”, “model”, anahtar kelimeleri kullanılarak “Yüksek
Öğretim Kurulu Tez Merkezi” veri tabanı elektronik olarak tarandı. Anahtar
kelime olarak  “gebelik” ile 855 tez,
“doğum” ile 1207 tez, “postpartum” ile 244 tez, 
“yenidoğan” ile 995 tez,  “kuram”
ile 1705 tez,  “teori” ile 2000 tez ve  “model”, 2000 tez tespit edildi. İnceleme
sonucunda 21 tez seçildi ve iki tez çalışmanın amacına uygun olmadığı için
dışlandı. Ondokuz tez örneklemi oluşturdu. Tezlerin özellikleri SPSS 15.0
istatistik programıyla analiz edildi ve sayı, yüzde değerleri kullanıldı.
Tezlerde en sık kullanılan teori/kuram ve modellerin sırasıyla; Roy Adaptasyon
Modeli, Dorothy Orem Öz Bakım Modeli, Planlı Davranış Teorisi, Watson Bakım
Teorisi olduğu sonucuna varılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Ebelik, Gebelik, Doğum, Yenidoğan, Model, Teori

Kaynakça

• 1. Adıgüzel, O., Tanrıverdi H. ve Özkan S.D., (2011). Mesleki Profesyonellik ve Bir Meslek Mensupları Olarak Hemşireler Örneği. Yönetim Bilimleri Dergisi, Cilt:9, Sayı:2, ss:235-260.
• 2. Akatin, Y., (2017). Watson’ın Bakım Teorisine Temellendirilmiş Hemşirelik Girişimlerinin Pediatri Hemşirelerinin Ağrı Yönetiminde Kanıta Dayalı Önerilere Uyumlarına Ve Hasta Sonuçlarına Etkisi. Doktora Tezi, İzmir: Dokuz Eylül Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü.
• 3. Amanak, K., (2015). Roy Adaptasyon Modeline Göre Verilen Eğitimin Gestasyonel Hipertansiyon, gebelik uyumu ve gebelik sonuçlarına etkisi. Doktora Tezi, İzmir: Ege Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü.
• 4. Apay, S.E., (2011). Sezaryen İle Doğum Yapan Loğusalara Royun Modeline Göre Verilen Bakımın Değerlendirilmesi. Doktora Tezi, Erzurum: Atatürk Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü.
• 5. Çalım, S.İ., (2014). Travelbee Kuramına Göre Verilen Kişilerarası İletişim Eğitiminin Ebelerin Becerilerine Ve Annelerin Doğum Memnuniyetine Etkisi. Doktora Tezi, İzmir: Ege Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü.
• 6. Daşıkan, Z.,(2012). Teori Temelli Bireysel Danışmanlık Girişiminin Gebelikte Kilo Yönetimine Etkisi. Doktora Tezi, İzmir: Ege Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü.
• 7. Derya, Y.A., (2012). Sezaryen ile Doğum Yapan Lohusalara Konfor Kuramına Göre Verilen Hemşirelik Bakımının Doğum Sonu Konfor Düzeyine Etkisi. Doktora Tezi, Erzurum: Atatürk Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü.
• 8. Erbaş, N., (2013). Sezaryen Sonrası Fonksiyonel Sağlık Örüntüleri Modeline Göre Yapılan Evde Bakimin Annelerin Postpartum Sağlık Durumuna Etkisi. Doktora Tezi, Sivas: Cumhuriyet Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü.
• 9. Erbil, N. ve Bakır A., (2009). Meslekte Profesyonel Tutum Envanterinin Geliştirilmesi. Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi, 6(1):290-302.
• 10. Fışkın, G., (2016). Gestasyonel Diyabetli Gebelerde Roy Adaptasyon Kuramına Göre Hazırlanan Diyafragmatik Solunum Egzersiz Programına Etkileri. Doktora Tezi, İstanbul: İstanbul Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü.
• 11. İnan, Ş.F., Üstün, B. ve Bademli, K., (2013). Türkiye'de Kuram/Modele Dayalı Hemşirelik Araştırmalarının İncelenmesi. Anadolu Hemşirelik Dergisi, Cilt:16, Sayı:2, ss:132-139.
• 12. İşbir, G.G., (2015). Roy Adaptasyon Modeline Dayalı Danışmanlığın Gebelikte Bulantı Ve Kusmaya Etkisi. Doktora Tezi, İzmir: Dokuz Eylül Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü.
• 13. Karaçam, Z., (2013). Sistematik Derleme Metodolojisi: Sistematik Derleme Hazırlamak İçin Bir Rehber, DEUHYO ED, Cilt:6, Sayı:1, SS:26-33.
• 14. Karaçam, Z. ve Sağlık, M., (2018). Emzirme Sorunları Ve Sorunlara İlişkin Yapılan Girişimler: Türkiye’de Yapılan Çalışmalara Dayalı Bir Sistematik Derleme, Türk Pediatri Arşivi, Cilt:53, Sayı:3, ss:134-148.
• 15. Kılıç, A., (2005). Dorothy Orem’in Öz Bakım Modelinin Sezeryan İle Doğum Yapan Kadınların Hemşirelik Bakımına Uygulanması,Doktora Tezi, Ankara: Gülhane Askeri Tıp Akademisi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü.
• 16. Körükçü, Ö., (2015). Preterm Erken Membran Rüptürü Olan Gebelerde Meleis'in Geçiş Teorisine Göre Yapılandırılmış Farkındalık Programının Anneliğe Geçiş Sürecine Etkisi. Doktora Tezi, Antalya: Akdeniz Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü.
• 17. Muslu, G.K., (2011). Planlı Davranış Teorisine Göre Annelerin Emzirme Davranışlarını Ve Emzirmeyi Bırakma Eğilimlerini Etkileyen Faktörlerin İncelenmesi. Doktora Tezi, İzmir: Ege Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü.
• 18. Nazik, E., (2009). Öz-bakım Modeli Kullanılarak Verilen Bakımın Postpartum Komplikasyonların Önlenmesi Ve Giderilmesine Etkisi. Doktora Tezi. Erzurum: Atatürk Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü.
• 19. Özakıncı, O.G., (2017). Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Gebe Polikliniğine Başvuran Nullipar Gebelerin Doğum Şekli Niyetlerinin Planlanmış Davranış Kuramı Çerçevesinde Değerlendirilmesi. Tıpta Uzmanlık Tezi, Ankara: Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi.
• 20. Özdilek, R., (2016). IMB Model Temelli Postpartum Cinsel Danışmanlığın Kadın Cinsel Sağlığına Etkisi. Doktora Tezi. İzmir: Haliç Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü.
• 21. Öztürk, S., (2011). Roy Adaptasyon Modeline Göre Postpartum Dönemdeki Annelere Verilen Eğitimin Anne Duyarlılığına Etkisi. Doktora Tezi,Erzurum: Atatürk Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü.
• 22. Saydam, B.K., (2015). Profesyonel Bir Meslek Olarak Türkiye’de Ebelik. Sağlık ve Toplum, Cilt:25, Sayı:1, ss:3-9.
• 23. Sert, E., Erkal, Y. ve Oran, N.T., (2014). Ebelikte Roy Adaptasyon Modeli’nin Antenatal Değerlendirmede Kullanımı. Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, Cilt:3, Sayı:4, ss:1147-1160.
• 24. Silen, M. ve Johansson, L., (2016). Aims and Theoretical Frameworks in Nursing Students’ Bachelor’s Theses in Sweden: A Descriptive Study. Nurse Education Today, 37:91-96. https://doi.org/10.1016/j.nedt.2015.11.020
• 25. Tektaş, P., (2015). Watson İnsan Bakım Modeline Temellendirilmiş Hemşirelik Bakımının Gebelik Kaybı Yaşayan Gebelerin Ruh Sağlığına Etkisi.Doktora Tezi, İzmir:Ege Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü.
• 26. Türkmen, H., (2017). Masaj Ve Sıcak Uygulamanın Doğum Ağrısı Ve Konfora Etkisi. Doktora Tezi. İzmir:Ege Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü.
• 27. Yücel, U, Ekşioğlu, A., Demirelöz, M., Baykal Akmeşe, Z., Çakır Koçak, Y. ve Soğukpınar, N., (2013). Türkiye’de Ebelik Lisansüstü Eğitim Profilinin İncelenmesi. International Journal of Human Sciences, 10(1):342-354.
• 28. Yörük, F., (2013). Doğum Sonrası Dönemdeki Kadınların Cinsel Problemlerinin Çözümünde PLİSSİT Modelin Etkinliği. Doktora Tezi, Aydın: Adnan Menderes Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü.