Travelbee Kuramı’na Göre Verilen Kişilerarası İletişim Eğitiminin Ebelerin İletişim Becerilerine ve Annelerin Doğum Memnuniyetine Etkisi

Yıl 2019, Cilt: 14 Sayı: 4, 104 - 121, 26.10.2019

Selda İldan Çalım Aynur Saruhan

Öz

     Bu araştırma, Travelbee Kuramı’na
göre verilen iletişim eğitiminin ebelerin kişilerarası iletişim becerilerine ve
annelerin doğum memnuniyetine etkisini incelemek amacıyla yapılmış, yarı
deneysel tipte bir çalışmadır. Travelbee Kuramı’na göre yapılandırılmış
kişilerarası iletişim eğitiminden önce ve eğitimden sonra hem ebelerin (n=17)
iletişim becerileri hem de annelerin (n=220) doğum memnuniyetleri
incelenmiştir. Çalışma sonucunda, ebelerin eğitim öncesi ve sonrası Empati
Beceri Ölçeği puan ortalaması ile İletişim Beceri Davranışlarının gözlem
puanları arasında istatistiksel olarak anlamlı farklılık olduğu (p<0.05). Empati
Eğilim Ölçeği puanı ile iletişim Becerileri Değerlendirme Ölçeği puan
ortalamaları arasında fark olmadığı (p>0.05) bulunmuştur. Ebelerin iletişim
eğitiminden önce ve sonra, normal doğum yapan kadınların Normal Doğumda Anne
Memnuniyet Ölçek puan ortalamaları arasında istatistiksel anlamda fark
bulunmuştur (p<0.05). Travelbee Kuramı’na göre ebelere verilen iletişim eğitimi, ebelerin
empati ve iletişim becerilerini geliştirmiş; doğumda bakım verdikleri
kadınların memnuniyeti artmıştır.

Anahtar Kelimeler

Travelbee Kuramı, Doğum Memnuniyeti, Kişilerarası İletişim Eğitimi, İletişim Becerileri, Ebelik

Kaynakça

• [1] Babadağlı, B., Erim, S.E., ve Erdoğan, S., (2006). Hekim ve Hemşirelerin Hastayla İletişim Becerilerinin Değerlendirilmesi. Fırat Sağlık Hizmetleri Dergisi, 1(3):52-68.
• [2] Terakye, G., (1994). Hemşirelikte İletişim ve Hasta Hemşire İlişkileri. Ankara: Aydoğdu Ofset.
• [3] Velioğlu, P., (2012). Hemşirelikte Kavram ve Kuramlar. 2. Baskı. İstanbul: Akademi Basın ve Yayıncılık.
• [4] Gray, B., (2009). The Emotional Labour of Nursing Defining and Managing Emotions in Nursing Work. Nurse Education Today, 29(2):168–175. doi: 10.1016/j.nedt.2008.08.003.
• [5] Travelbee, J., (1971). Interpersonal Aspects of Nursing. Second Edition. Philadelphia: F.A.Davis Company.
• [6] Travelbee, J., (1969). Intervention in Psychiatric Nursing: Process in the One-To One Relationship. Philadelphia: F.A.Davis Company.
• [7] Velioğlu, P., Pektekin, Ç., and Şanlı, T., (1991). Hemşirelikte Kişilerarası İlişkiler. Geylan R, editör. Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi Ders Kitapları; Yayın No: 102/Hki.
• [8] Slade, P., MacPherson, S.A., Hume, A., and Maresh, M., (1993). Expectations, Experiences and Satisfaction with Labour. Br J Clin Psychol, 32(4):469-83.
• [9] Sosa, G., Crozier. K., and Robinson. J., (2012). What is Meant by One-to-one Support in Labour: Analysing the Concept. Midwifery, 28(4):451–457. doi: 10.1016/j.midw.2011.07.001.
• [10] Iliadou, M., (2012). Supporting Women in labour. Health Science Journal (July–September), 6(3):385-389.
• [11] Şahin, Ş. ve Owen, M.D., (2006). Doğum Ağrısının Mekanizması ve Etkileri. Ağrısız Doğum Ve Sezaryende Anestezi. İstanbul: Nobel&Güneş Tıp Kitabevi, ss:13-23.
• [12] Akhavan, S. and Lundgren, I., (2013). Midwives’ Experiences of Doula Support for Immigrant Women in Sweden—A Qualitative Study. Midwifery, 29(1):407–415. doi: 10.1016/j.midw.2010.11.004.
• [13] Saydam, B.K., (2015). Doğum Eylemi. Kadın Sağlığı (Editör: Şirin, A. ve Kavlak, O.). İstanbul: Nobel Tıp Kitabevleri, 2.Baskı, ss:412-422.
• [14] Ertem, G., (2015). Doğumda Analjezi ve Anestezi. Kadın Sağlığı (Editör:Şirin A.ve Kavlak O.). İstanbul: Nobel Tıp Kitabevleri, 2. Baskı, ss:424-426.
• [15] Dahlberg, U. and Aune, I., (2013). The Woman’s Birth Experience—The Effect of İnterpersonal Relationships. Midwifery, 29(4):407-15.
• [16] McLachian, H.L., Forster, D.A., Colins, R., and Hegarty, K., (2011). Identifying and Supporting Women with Psychosocial İssues during the Postnatal Period: Evaluating an Educational İntervention For Midwives Using A Before-and-After Survey. Midwifery, Volume: 27, p:723–730. doi: 10.1016/j.midw.2012.09.006.
• [17] Furber, C. and Thomson, A., (2010). The Power of Language: A Secondary Analysis of A Qualitative Study Exploring English Midwives’ Support of Mother’s Baby-Feeding Practice. Midwifery, 26(2):232–240. doi: 10.1016/j.midw.2008.05.003.
• [18] Hunter, B., (2006). The Importance of Reciprocity in Relationships Between Community-Based Midwives and Mothers. Midwifery, 22(4):308–322. 10.1016/j.midw.2005.11.002.
• [19] Hodnett, E.D., Gates, S., Hofmeyr, G.J., Sakala, C., and Weston, J., (2011). Continuous Support for Women During Childbirth. The Cochrane Library, 2:46-98.
• [20] Bowers, B.B., (2002). Mothers’ Experiences of Labor Support: Exploration of Qualitative Research. J Obstet Gynecol Neonatal Nurs., 31(6):742-52.
• [21] Dökmen, Ü., (1988). Empatinin Yeni Bir Modele Dayanılarak Ölçülmesi ve Psikodrama ile Geliştirilmesi. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 21(1-2):155-190.
• [22] Dökmen, Ü., (1990). Yeni Bir Empati Modeli ve Empatik Becerinin İki Farklı Yaklaşımla Ölçülmesi. Psikoloji Dergisi, Cilt:7, ss:42-50.
• [23] Korkut, F., (1996). İletişim Becerilerini Değerlendirme Ölçeğinin Geliştirilmesi: Güvenirlik ve Geçerlik Çalışmaları. Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 2(7):18-23.
• [24] Human-To-Human Relationship Model. [cited 2018 June 23]. Available from: http://currentnursing.com/nursing_theory/Joyce_Travelbee.html.
• [25] Güngör, İ. and Beji, N.K., (2012). Development and Psychometric Testing of The Scales for Measuring Maternal Satisfaction in Normal and Caesarean Birth. Midwifery, 28(3):348-57. doi: 10.1016/j.midw.2011.03.009.
• [26] Erenoğlu, R., (2013). Ekspressif Dokunmanın Doğum Ağrısı ve Anne Memnuniyetine Etkisi. Yayımlanmamış Doktora Tezi, (Danışman: Başer M.). Kayseri: Erciyes Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Hemşirelik Anabilim Dalı Doğum-Kadın Sağlığı Ve Hastalıkları Hemşireliği Programı. Doktora Tezi.
• [27] Kaya, A., (2014). Kişilerarası İlişkiler ve Etkili İletişim. Ankara: Pegem Akademi, 6. Baskı.
• [28] Dökmen, Ü., (2011). İletişim Çatışmaları ve Empati. İstanbul: Sistem Yayıncılık, 46. Baskı.
• [29] Erdoğan, İ., (2011). İletişimi Anlamak. Ankara: Pozitif Matbaacılık, 4. Baskı.
• [30] Yüksel, E., (2013). İletişim Kuramları. Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi Yayını; No:1763.
• [31] Tekinalp, Ş. ve Uzun, R., (2013). İletişim Araştırmaları ve Kuramları. İstanbul: Beta Basım, 4. Baskı.
• [32] Edwards. N., Peterson, W.E., and Davies, B.L., (2006). Evaluation of a Multiple Component İntervention to Support the Implementation of a ‘Therapeutic Relationships’ Best Practice Guideline on Nurses’ Communication Skills. Patient Education and Counseling, 63(1-2):3–11.
• [33] Korkut, F., (2011) Yetişkinlere Yönelik İletişim Becerileri Eğitimi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 28:143-149.
• [34] Özmen, E., (2011). Kendini Tanıma Rehberi. İzmir: Meta Basım, İkinci Baskı.
• [35] Cüceloğlu, D., (2011). İnsan ve Davranışı. İstanbul: Remzi Kitabevi; 22. Basım.
• [36] Doğanay, Ü. ve Keskin F., (2008). İletişim Çalışmalarında Kişilerarası İletişimin Yeri. Türkiye'deki Kişilerarası İletişim Eğitimi Üzerine Bir Değerlendirme. Kültür ve İletişim, 11(2):9-32.
• [37] Dökmen, Ü., (2009). Evrenle Uyumlaşma Sürecinde Varolmak, Gelişmek, Uzlaşmak. İstanbul: Remzi Kitabevi, Ondördüncü Basım.
• [38] Baltaş, Z. ve Baltaş, A., (2010). Bedenin Dili. İstanbul: Remzi Kitabevi, 49. Basım.
• [39] Cambaz, S., (2005). Manisa Kent Merkezinde Çalışan Ebelerin İş Doyumunu ve Hizmete Yansımaları. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi (Tez Danışmanı: Dündar PE.). Manisa: CBÜ Sağlık Bilimleri Enstitüsü Halk Sağlığı Anabilim Dalı.
• [40] Saisto, T. and Halmesmäki, E., (2003). Fear of Child Birth: A Neglected Dilemma. Acta Obstet Gynecol Scand, 82(3):201-8.
• [41] Ratfisch, G., (2011) Doğal Doğum Felsefesi. İstanbul: Nobel Tıp Kitabevleri, ss:97, 149.
• [42] Pınar, G. ve Taşkın, L., (2004). Doğum Salonunda Çalışan Ebe ve Hemşirelerin Empati Beceri Düzeyleri ve Etkileyen Faktörler. Hacettepe Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi, Cilt: 11(2):53-64.
• [43] Şen, H.T., Yılmaz, F.T., Ünüvar, Ö.P. ve Demirkaya F., (2012). Birinci Basamak Sağlık Hizmetlerinde Görev Yapan Sağlık Çalışanlarının Empatik Beceri Düzeyleri. Psikiyatri Hemşireliği Dergisi, 3(1):6-12.
• [44] Karaca, A., Açıkgöz, F. ve Akkuş, D., (2013) Eğitim ile Empatik Beceri ve Empatik Eğilim Geliştirilebir mi?: Bir Sağlık Yüksekokulu Örneği. Acıbadem Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 4(3):118-122.
• [45] Öz, F., (1992). Hemşirelerin Empatik İletişim Becerisi ve Eğilimine Eğitimin Etkisi. Doktora Tezi. Ankara: Hacettepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü.
• [46] Ünal, S.D., Öz, F., (2008). Onkoloji Hemşirelerinin Hastalarla İlişkilerini Geliştirmek İçin İletişim Becerileri Eğitim Programı. Bir Gözlem Çalışması. Sağlık Bilimleri Fakültesi Hemşirelik Dergisi, ss:52–67.
• [47] Bozkurt, Ş., (2015). Normal Doğumda ve Sezaryen Doğumda Anne Memnuniyetinin Değerlendirilmesi. F.N. Hem. Derg, 23(1):41-48.
• [48] Aktaş, S., Pasinlioğlu, T., Yeşilçiçek Çalık, K., (2016). The Effect of Empathy Training Given to Midwives On Mothers’ Birth Perceptions and Their Satisfaction wıth Midwives. Life Sciences (NWSALS), 11(4):1-10.