HEMŞİRELİK FAKÜLTESİ SINIF ÖĞRENCİLERİNİN MİZAH TARZLARI İLE TÜKENMİŞLİK DÜZEYLERİNİN İNCELENMESİ

Yıl 2019, Cilt: 14 Sayı: 2, 82 - 92, 16.04.2019

Nurten Alan , Nazan Tuna Oran

Öz

Mizah duygusu ile stresle
başa çıkma tarzları arasındaki ilişkilerin incelenmesi sürekli başkalarının
sorunları ve beklentileriyle uğraşan hemşirelik öğrencileri açısından
önemlidir. Bu çalışmanın amacı, 1., 2., 3., 4. sınıf hemşirelik öğrencilerinde
mizah tarzları ile tükenmişlik arasındaki ilişkinin incelenmesidir. Nisan-
Mayıs 2018 tarihinde yapılan çalışmada,  Sosyo-Demografik Özellikler Soru
Formu, Maslach Tükenmişlik Ölçeği ve Mizah Tarzları Ölçeği kullanılmıştır. Etik
Kurul ve kurum izni alındıktan sonra 1539  öğrenciden 931'i çalışmaya
katılmışlardır. Katılımcıların  711'i kadın, 220'si erkektir. Öğrencilerin
220'si 1. sınıf, 187'si 2. sınıf, 407'si 3. sınıf ve 117' si 4. sınıftır.
Mizahın stresle baş etmede etkili olduğunu bildirenler %79.1 (n=736)'dır.
 Sınıflara göre bakıldığında Tükenmişlik Ölçeği'nin alt boyutlarından
Tükenme ve duyarsızlaşma en fazla 2. sınıflarda görülmüştür (=16.59.±5.70, p=0.004). Düşük yetkinlik alt puanı
ile tükenmişlik puan ortalması arasında bir ilişki vardır. Yetkinlik alt boyutu
puan ortalaması, en düşük 1. sınıflarda görülmektedir (=12.48±2.73, p=0.000). Cinsiyete göre bakıldığında
Tükenme'nin alt boyutlarından Duyarsızlaşma puan ortalaması, erkeklerde daha
fazla görülmektedir (=11.12±4.74, p=0.001).  Sınıflara göre mizahı
kullanım sıklığına bakıldığında istatistiksel olarak anlamlı fark
görülmemiştir.

Anahtar Kelimeler

Hemşirelik, Öğrenci, Tükenmişlik, Mizah, Başetme

Kaynakça

• 1. Abel, M.H., (2002). Humor, Stress, and Coping Strategies. Humor, 15(4):365–381.
• 2. Akdur, S. ve Durak Batıgün, A., (2017). Mizah Tarzları ile Kişilik Özellikleri, Kişilerarası İlişki Tarzları ve Psikolojik Sağlık Arasındaki İlişkiler. Türk Psikoloji Yazıları, 20(39):1–10.
• 3. Avşar, V., (2008). Öğretmen Adaylarının Mizah Tarzları ve Cinsiyet Rolleri İlişkisi. Yüksek Lisans Tezi, T.C. Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü Eğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı Rehberlik ve Psikolojik Danışmanlık Bilim Dalı, İstanbul.
• 4. Aydın, A., (2015). Identifying The Relationship of Teacher Candidates' Humor Styles with Anxiety and Self-Compassion Levels. Eurasian Journal of Educational Research, 59:1-16.
• 5. Bagcıvan, G., Ünal, M., Akın, A., Çınar, F.I. ve Özen, N. (2016). Hemşirelik Ve Mizah: Hemşirelerin Çalışma Alanları Mizah Tarzlarını Etkiler Mi?. Hemşirelikte Eğitim ve Araştırma Dergisi, 13(2):95-100.
• 6. Bulut, S.S., Amanak, K. ve Say, S., (2017). Ebelik Öğrencilerinin Mizah Kullanımına İlişkin Görüşleri ve Mizah Tarzlarının İncelenmesi. KASHED, 3(2):43-53.
• 7. Çapri, B., Gündüz, B. ve Gökçakan, Z., (2011). Maslach Tükenmişlik Envanteri-Öğrenci Formu’nun (MTE-ÖF) Türkçe’ye Uyarlaması: Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması. Çukurova Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 40(1):134-147.
• 8. Denat, Y., Dikmen, Y., Yılmaz, G. ve Karalar, D., (2018). Hemşirelik Öğrencilerinin Tükenmişlik Düzeyi Ve Etkileyen Etmenlerin İncelenmesi. DEUHFED, 11(3):218-223.
• 9. Güven, S., (2013). Hemşirelik Ve Sağlık Hizmetleri Bölümü Cerrahi Kliniklerde Çalışan Hemşirelerin Mizah Tarzları İle Tükenmişlik Düzeyleri Arasındaki İlişkinin Saptanması. T.C. Başkent Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Cerrahi Hastalıkları Hemşireliği Programı Yüksek Lisans Tezi, Ankara.
• 10. Martin, R.A., Puhlik-Doris, P., Larsen, G., Gray, J., and Weir, K., (2003). Individual Differences in Uses of Humor and Their Relation to Psychological Well-Being: Development of the Humor Styles Questionnaire. Journal of Research in Personality, 37:48–75.
• 11. Maslach, C. and Jackson, S.E., (1981). The Measurement of Experienced Burnout. Journal of Occupatıonal Behavıiour, 2:99-113.
• 12. Maslach, C., Schaufeli, W.B., and Leiter, M.P., (2001). Job Burnout. Annu. Rev. Psychol., 52:397–422.
• 13. Öz, F. ve Hiçdurmaz, D., (2010). Stresle Başetmede Önemli Bir Yol: Mizahın Kullanımı, Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi, 13(1):83-89.
• 14. Partlak Günüşen, N. ve Üstün, B., (2010). Türkiye’de İkinci Basamak Sağlık Hizmetlerinde Çalışan Hemşire ve Hekimlerde Tükenmişlik: Literatür İncelemesi. DEUHYO-ED, 3(1):40-51.
• 15. Schaufeli, W.B., Martínez, I.M., Pinto, A.M., Salanova, M., and Bakker, A.B., (2002/a). Burnout and Engagement in Unıversity Students A Cross-National Study. Journal of Cross-Cultural Psychology, 33(5):464-481.
• 16. Schaufelı, W.B., Salanova, M., Gonz´Alez-Rom´A, V., and Bakker, A.B., (2002/b). The Measurement of Engagement and Burnout: A Two Sample Confirmatory Factor Analytic Approach. Journal of Happiness Studies, 3:71–92.
• 17. Tuğut, N. Ve Kaya, D., (2017). Hemşirelerin Terapötik Mizah Kullanma Durumları ve Problem Çözme Becerileri Arasındaki İlişki. DEUHF-ED, 10(3):131-136.
• 18. Tümkaya, S., Hamarta, E., Deniz, M.E., Çelik, M., ve Aybek, B., (2008). Duygusal Zeka Mizah Tarzı ve Yaşam Doyumu: Üniversite Öğretim Elemanları Üzerine Bir Araştırma. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 3(30):1-18.
• 19. Ulloth, J.K., (2003). Guidelines for Developing and Implementing Humor in Nursing Classrooms. Educatıonal Innovatıons, 42(1):35-37.
• 20. Yerlikaya, E.E., (2009). Üniversite Öğrencilerinin Mizah Tarzları İle Algılanan Stres, Kaygı ve Depresyon Düzeyleri Arasındaki İlişkinin İncelenmesi Doktora Tezi. T.C Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Eğitim Bilimleri Anabilim Dalı, Adana.
• 21. Yerlikaya, E.E., (2003). Mizah Tarzları Ölçeği'nin (The Humor Styles Questıonnaıre) Uyarlama Çalışması. Yüksek Lisans Tezi, T.C. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Eğitim Bilimleri Anabilim Dalı, Adana.
• 22. Yerlikaya, N., (2007). Lise Öğrencilerinin Mizah Tarzları İle Stresle Başa Çıkma Tarzları Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, T.C. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Eğitim Bilimleri Anabilim Dalı, Adana.