Hemşirelik Tanıları, Girişimleri ve Sonuçları İçin Kalite Ölçüm Aracının Türkçe Formu: Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması

Yıl 2021, Cilt: 16 Sayı: 2, 106 - 121, 28.04.2021

Emel Tuğrul , Yıldız Denat , Zekiye Karaçam , Muazzez Şahbaz

Öz

Bu araştırma, hemşirelik bakım planlarının kalitesinin değerlendirilmesinde kullanılan Hemşirelik Tanıları, Girişimleri ve Sonuçları için Kalite Ölçüm Aracı (K-TGS)’nın Türkçe formunun hazırlanması, geçerlik ve güvenirlik çalışmasının yapılması amacıyla metodolojik olarak gerçekleştirilmiştir. Çalışma verileri, hemşirelik üçüncü sınıf öğrencilerinin 2019-2020 bahar ve güz döneminde hazırladıkları 300 hasta bakım planı incelenerek toplanmıştır. Ölçüm Aracı’nın Türkçe’ye uyarlanması Uluslararası Test Komisyonu kontrol listesine göre yapılmıştır. Ölçme aracının ölçüm güvenirliği, bağımsız gözlemciler arası uyum güvenirliği (korelasyon, varyans analizi ve Kendall’s W uyum katsayısı), Cronbach’s Alfa, yarıya bölme ve madde-toplam puan ölçek güvenirliği yöntemleri ile incelenmiştir. Ölçüm aracının geçerliğini belirlemek için içerik-kapsam geçerliği, yapı geçerliği için açıklayıcı faktör analizleri yapılmıştır. Çalışmada üç uygulayıcı arasındaki korelasyon katsayılarının 0.691, 0.700 ve 0.725 olduğu ve Cronbach Alfa değerinin 0.83-0.84 değiştiği belirlenmiştir. Araştırmada, K-TGS ölçme aracının kendine özel yapısı ile geçerli ve güvenilir bir kalite değerlendirme aracı olarak kullanılabileceği sonucuna ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Hemşirelik Tanısı, Hemşirelik Girişimleri, Hemşirelik Sonuçları, Hemşirelik süreci, NANDA

Destekleyen Kurum

YOK

Kaynakça

• Axelsson, L., Björvell, C., Mattiason, A.C., and Randers, I., (2006). Swedish registered nurses’ incentives to use nursing diagnoses in clinical practice. J Clin Nurs, 15(8):936-945.
• Lee, T.T., (2005). Nursing diagnoses: factors affecting their usein charting standardized care plans. J Clin Nurs, 14(5):640-647.
• Birol, L., (2011). Hemşirelik süreci: hemşirelik bakımında sistematik yaklaşım (10.Baskı). İzmir: Dumat Ofset Matbaacılık Ltd. Şti.
• Craven, R.F., Hirnle, C., and Jensen, S., (2015). Hemşirelik esasları insan sağlığı ve fonksiyonları(Çeviri Edt: Uysal, N., Çakırcalı). Ankara: Palme Yayıncılık. (Orijinal yayının basım yılı 2013).
• Adubi, I.O., Olaogun, A.A., and Adejumo, P.O., (2017). Effect of standardized nursing language continuing education programme on nurses' documentation of care at University College Hospital. Ibadan. Nurs Open, 5(1):37-44. doi: 10.1002/nop2.108.
• Adereti, C.S. and Olaogun, A.A., (2019). Use of electronic and paper-based standardized nursing care plans to ımprove nurses' documentation quality in a Nigerian Teaching Hospital. Int J Nurs Knowl, 30(4):219-227. doi: 10.1111/2047-3095.12232.
• Kelley, T.F., Brandon, D.H., and Docherty, S.L., (2011). Electronic nursing documentation as a strategy to improve quality of patient care. J Nurs Scholarsh, 43(2):154-62. doi: 10.1111/j.1547-5069.2011.01397.
• Akhu-Zaheya, L., Al-Maaitah, R., and Bany Hani, S., (2018). Quality of nursing documentation: paper-based health records versus electronic-based health records. J Clin Nurs, 27(3-4):578-589. doi: 10.1111/jocn.14097.
• Linch, G.F.C., Müller-Staub, M., Moraes, M.A., Azzolin, K., and Rabelo, E.R., (2012). Cross-cultural adaptation of the quality of diagnoses, ınterventions and outcomes (Q-DIO) instrument into Brazilian Portuguese. Int J Nurs Knowl, 23(3):153-8. doi: 10.1111/j.2047-3095.2012.01210.x.
• Müller-Staub, M., Graaf-Waar, H., and Paans, W., (2016). An ınternationally consented standard for nursing process-clinical decision support systems in electronic health records. Comput Inform Nurs, 34(11):493-502.
• Müller-Staub, M., Lunney, M., Lavin, M.A., Needham, I., Odenbreit, M., and Achterberg, T.V., (2008). Testing the Q-DIO as an instrument to measure the documented quality of nursing diagnoses, interventions, and outcomes. Int J Nurs Terminol Classif, 19(1):20-7. doi: 10.1111/j.1744-618X.2007.00075.x.
• Bossuyt, P.M., Reitsma, J.B., Bruns, D.E., Gatsonis, C.A., Glasziou, P.P., Irwig, L., Lijmer, J.G., Moher, D., Rennie, D., de Vet, H.C., Kressel, H.Y., Rifai, N., Golub, R.M., Altman, D.G., Hooft, L., Korevaar, D.A., and Cohen, J.F., (2015). STARD group 2015: An updated list of essential items for reporting diagnostic accuracy studies. BMJ, 28;351:h5527. 1-9. doi: 10.1136/bmj.h5527.
• International Test Commission (ITC), (2018). Guidelines for translating and adapting tests. International Journal of Testing, 18(2):101–134. http://dx.doi.org/10.1080/15305058. 2017.1398166.
• Esin, N., (2014). Veri toplama yöntem ve araçları: veri toplama araçlarının güvenirlik ve geçerliği. IN: Hemşirelikte Araştırma: Süreç, Uygulama ve Kritik. (Editörler: Erdoğan, S., Nahcivan, N. ve Esin, N.) Ankara: Nobel Tıp Kitapevleri Tic. Ltd. Şti.
• Müller-Staub, M., Lunney, M., Odenbreit, M., Needham, I., Lavin, M.A., and Achterberg, A., (2009). Development of an instrument to measure the quality of documented nursing diagnoses, Interventions and Outcomes: The Q-DIO. J Clin Nurs, 18(7):1027-37. doi: 10.1111/j.1365-2702.2008.02603.
• Thammaiah, S., Manchaiah, V., Easwar, V., and Krishna, R., (2016). Translation and adaptation of five english language self-report health measures to south Indian kannada language. Audiol Res, 6(1)153:22-27. doi: 10.4081/audiores.
• Karaçam, Z., (2019). Ölçme araçlarının Türkçe’ye uyarlanması. Ebelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi, 2(1):28-37.
• Alpar, R., (2016). Spor, sağlık ve eğitim bilimlerinden örneklerle uygulamalı istatistik ve geçerlik-güvenirlik-SPSS’de çözümleme adımları ile birlikte (4. Baskı). Ankara: Detay Yayıncılık.
• Kayış, A., (2010). Güvenirlik analizi (Yayına hazırlayan: Ş. Kalaycı). SPSS Uygulamalı Çok Değişkenli İstatistik Teknikleri İçinde. Ankara: Asil Yayıncılık.
• Linch, G.F.C., Rabelo-Silva, E.R., Keenan, G.M ., Moraes, M.A., Stifter, J., and Müller-Staub, M., (2014). Validation of the quality of diagnoses, ınterventions, and outcomes (Q-DIO) instrument for use in Brazil and The United States. Int J Nurs Knowl, 26(1):19-25. doi: 10.1111/2047-3095.12030.
• Şenocak, M.Ş., (2009). Klinik biyoistatistik. İstanbul: Nobel Tıp Kitabevleri.
• Büyüköztürk, Ş., (2017). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı (23. Baskı). Ankara: Pegem Akademik Yayıncılık.
• Aksayan, S. ve Gözüm, S., (2003). Kültürlerarası ölçek uyarlaması için rehber II: psikometrik özellikler ve kültürlerarası karşılaştırma. Hemşirelikte Araştırma Geliştirme Dergisi, 5(1):3-14.
• Özdamar, K., (2004). Paket programlar ile istatistiksel veri analizi. Eskişehir: Kaan Kitabevi.
• Erefe, İ., (2002). Veri toplama araçlarının niteliği. hemşirelikte araştırma ilke süreç ve yöntemleri. İstanbul: Odak Ofset.
• Ercan, İ. ve Kan İ., (2004). Ölçeklerde güvenirlik ve geçerlik. Uludağ Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi. 30(3):211-216.
• Hovardaoğlu, S., (2000). Davranış bilimleri için araştırma teknikleri. Ankara: VE-GA Yayınları.
• Lima, N.C.B., Soares, A.E.R., Almeida, L.G.P., Costa, I.R.D., Sato, F.M., Schneider, P., Aleixo, A., Schneider, M.P., Santos, F.R, Mello, C.V., Miyaki, C., Vasconcelos, A.T.R., and Prosdocimi, F., (2018). Comparative mitogenomic analyses of amazona parrots and psittaciformes. Genet Mol Biol, 41(3):593-604. doi: 10.1590/1678-4685-GMB-2017-0023.