ISPARTA’DA ARIMA MODELİNE GÖRE SENTETİK İKLİM VERİLERİNİN ANALİZİ

Yıl 2010, Cilt: 5 Sayı: 3, 163 - 177, 01.04.2010

Muhammet Bahadır Sinan Saraçlı

Öz

Bu
çalışmada, durağan olmayan zamansal serilerin, durağan hale dönüştürülerek
analiz edilmesi sistemine dayanan ARIMA (Box-Jenkins) modeli kullanılmıştır.
Isparta’ya ait sıcaklık, buharlaşma ve yağış serilerinin uzun yıllık trendleri
dikkate alınarak, 2015 yılına kadar eğilimleri tespit edilmiştir. Yapılan
analizlerde sıcaklık, yağış ve buharlaşmadaki değişim eğilimleri arasında
pozitif yönde anlamlı ilişkiler tespit edilmiştir. Sıcaklıkta 0,2 ⁰C’lik
azalma, beraberinde de yaklaşık olarak buharlaşmada 94 mm’lik azalmayı
getireceği, buna karşılık yağış miktarında ise yağış serilerindeki aşırı
oynamanın gelecekte artış şeklinde olacağı ve 2015 yılında 80 mm daha fazla
olacağı sonucuna varılmıştır.

Anahtar Kelimeler

ARIMA modeli, Sentetik seri, Isparta, İklim, Box-Jenkins tekniği

ANALYSIS OF SYNTHETIC CLIMATE DATA IN ACCORDANCE WITH THE ARIMA MODEL IN ISPARTA

Öz

The ARIMA (Box-Jenkins) model, which is based on analyzing mobile temporal series after transformation into inert series, has been used in this study. The temperature, vaporization and precipitation trends for the past years were taken into consideration and the trends up to 2015 were determined. The analysis revealed positive relationships among the temperature, precipitation and vaporization trends. It was concluded that while there would be a 0,2 0C decrease in temperature together with an approximate decrease of 94 mm in vaporization, the precipitation corresponding to the extreme variations of the precipitation series shall increase up to 80 mm in the year 2015.

Anahtar Kelimeler

ARIMA model, Synthetic series, Box-Jenkins technique, Isparta, trend,