Deri Tabaklama Alanında Çalışanların Sağlık ve Güvenlik Bilinci: Uşak Bölgesi Örneği

Yıl 2019, Cilt: 14 Sayı: 3, 27 - 42, 08.07.2019

Hülya Elmalı Gülbaş , Tolga Karakuzu

Öz

Türkiye’de, 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği
Kanun’u, devlet, işveren, işçiye yetki ve sorumluluklar yüklemektedir. Bu
çalışmada, sektörün genel durumu ortaya konulmuş, tabakhane çalışanlarının iş
sağlığı ve güvenliği bilgi düzeyleri belirlenmiştir. Firmaların konuya hâkimiyeti
değerlendirilmiştir. Çalışma, Uşak-Karma Deri Organize Sanayi Bölgesi’nde
faaliyet gösteren 10 firmada çalışan toplam 220 kişiye uygulanmıştır. Veriler
SPSS 22.0 programında analiz edilmiştir. Çalışmamızda deri işletmelerinde çalışanlara
ait demografik özellikler incelendiğinde katılımcıların %88.6’sı erkek, %11.4’ü
kadın olduğu, çalışan yaş aralığının %88.2’sinin 26-45 aralığında olduğu, eğitim
düzeylerinde ise çalışanların 44.1’i ortaokul mezunu olduğu okur/yazar ve
lisansüstü düzeyinde eğitim almış çalışanın olmadığı belirlenmiştir. Çalışanlar
sektör tecrübesine sahip kişilerden oluştuğu gözlenmiştir. Bunun yanında farklı
nedenlerden dolayı (iş değiştirme, işletme isim değişiklikleri, firmanın el
değiştirmesi, iflası vb.) işletmelerde uzun süreli çalışan kişilerin oranı
düşüktür. Araştırma sonucunda çalışanların ve firmaların iş sağlığı ve iş
güvenliği boyutunda bilgi düzeyleri yeterli olarak saptanmıştır. Ancak deri
sektörünün tehlike sınıfı gereği çalışma ortamlarında çok risk barındırması bu
iyileşmelerin önüne geçebilmektedir. Bu nedenle mevcut yetersizliğin gelecek
eğitim programlarıyla ortadan kaldırılabilmesi için mevcut durumun tespiti deri
sektörü adına önem taşımaktadır. 

Anahtar Kelimeler

İş Sağlığı ve Güvenliği, Deri Sektörü, Deri Tabaklama, Uşak, Sağlık ve Güvenlik Bilinci, Deri Sektörü

Destekleyen Kurum

Uşak Üniversitesi Araştırma Projeleri Koordinasyon Birimince Desteklenmiştir.

Proje Numarası

2017/TP046

Teşekkür

Uşak Üniversitesi Araştırma Projeleri Koordinasyon Birimince Desteklenmiştir. Proje No:2017/TP046

Kaynakça

• 1. İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu, Kanun Numarası: 6331, Kabul Tarihi: 20/6/2012, Yayımlandığı Resmî Gazete: Tarih: 30/6/2012, Sayı: 28339, Yayımlandığı Düstur: Tertip: 5, Cilt: 52.
• 2. Özel, S., (2009). İşverenin İş Sağlığı ve Güvenliğine İlişkin Cezai Sorumluluğu, Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Hukuk Anabilim Dalı Kamu Hukuku Bilim Dalı, Yayımlanmış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul.
• 3. Perçin, F., Köken, S. ve Takıcak, O., (2017). Yeraltı Yapılarında Olası Riskler. MT Bilimsel Yeraltı Kaynakları Dergisi, Journal of Underground Resources, 6(12):27-34.
• 4. Perçin, F. ve Haydan, E., (2017). Maturation Pyramid of Occupational Health and Safety. Engineering Sciences, 12(4):262-270.
• 5. Hendem, B., (2007). İşçi Sağlığı ve İş Güvenliğinde Kullanılan Kişisel Koruyucu Donanımlar ve Standartları, Gazi Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Yayımlanmış Yüksek Lisans Tezi, Ankara, ss:4-5.
• 6. İş Sağlığı ve Güvenliği Kongre Konuşmaları, https://www.csgb.gov.tr/isggm/news/096/, Erişim Tarihi: 03.12.2018.
• 7. Sosyal Güvenlik Kurumu İstatistikleri, http://www.sgk.gov.tr/wps/portal/sgk/tr/kurumsal/istatistik/sgk_istatistik_yilliklari, Erişim Tarihi: 03.12.2018.
• 8. Özbudak, R., (2009). İş Sağlığı ve Güvenliği Açısından Deri Sanayi Çalışanlarının Karşılaştıkları Riskler: Biga ve Gönen Örneği. Çanakkale On Sekiz Mart Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayımlanmış Yüksek Tezi, Çanakkale.
• 9. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı, (2011). Meslek Hastalıkları Rehberi, İş Sağlığı ve Güvenliği Genel Müdürlüğü, Ankara: Matsa Basımevi.
• 10. Perçin, F., (2018). Job Safety and Accidents in Marine Fish Farms (Sea Bream/Sea Bass) in İzmir/Turkey. Qualitative Studies, 13(4):30-32.
• 11. T.C. Millî Eğitim Bakanlığı, (2014). İşçi Güvenliği ve İş Sağlığı Mesleki Gelişim, MEB, Ankara.
• 12. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı Kişisel Koruyucu Donanımların İşyerlerinde Kullanılması Hakkında Yönetmelik, Resmî Gazete Sayı: 25370, Resmî Gazete Yayım Tarihi: 11.02.2004.
• 13. Sezginer, S., (2014). Kişisel Koruyucu Donanımların Doğru Seçimi, Doğru Kullanılması ve Kişisel Koruyucu Malzemelerin Taşıması Gereken Özellikler. Mühendis ve Makina, 55(655):57-69.
• 14. Koçan, N., (2011). Sanayi Alanlarının Dönüşümü: Uşak Eski Tabakhane Deri Sanayi Bölgesi. Karadeniz Fen Bilimleri Dergisi, 1(3):124-138.
• 15. Uşak Valiliği Yayınları, (2007). İşte Uşak. ISBN:975-978-975-97720, Uşak.
• 16. Çavdar, B., (2014). Tabaklama İşlemlerinde Kimyasalların Deri Yolu İle Maruziyetinde Riskler ve Önlemler. İş Sağlığı Ve Güvenliği Genel Müdürlüğü, Çalışma Ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı: Ankara.
• 17. Gülbaş Elmalı, H. ve Karakaş, S., (2016). Deri İmalathanelerinde İş Sağlığı ve Güvenliği Açısından Kimyasal Risk etmenlerinin Belirlenmesi: Uşak İli Deri Karma Organize Sanayide Bir Uygulama. 1.International Science Symposium, 315-328.
• 18. İş Sağlığı ve Güvenliğine İlişkin İşyeri Tehlike Sınıfları Tebliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Tebliğ, Kabul Tarihi:27/02/2017, Sayı:29992.
• 19. Özdamar, K., (1999). Paket Programları ile İstatistiksel Veri Analizi-I. Eskişehir: Kaan kitapevi, 2. Basım.