AN EXAMINATION OF FACTORS AFFECTING GENERAL HEALTH STATUS VIA CHAID ANALYSIS, METU CASE

Yıl 2015, , 92 - 106, 10.07.2015

ŞENOL Altan , MURAT Atan , SELMAN Kızılkaya

https://doi.org/10.12739/NWSA.2015.10.3.3C0130

Öz

One of the most important elements in improving the life quality of individuals is health. Improvement in General health status is shaped through the effects related to each other such as environmental, economic, psychological and personal. Hence, to know about the effects of the elements on health will be of great benefit in the decisions to improve health conditions. This study was carried out in order to find out the basic elements effective in general health administrated to students at the Department of Basic English at Middle East Technical University and data collected was CHAID-analyzed, one of the decision tree methods. The results of the analysis suggest that the most significant variable, the independent variable, is “previous health status” and then comes “life standard” and “the frequency to visit a health institution and finally “gender” and “personality type”

Anahtar Kelimeler

Health, Health Status, Quality of Life

GENEL SAĞLIK DURUMUNU ETKİLEYEN FAKTÖRLERİN CHAID ANALİZİ YÖNTEMİ İLE İNCELENMESİ, ODTÜ ÖRNEĞİ

Öz

Bireylerin yaşam kalitesinin arttırılmasında en önemli etmenlerden biri de sağlıktır. Genel sağlık durumunun iyileştirilmesi çevresel, ekonomik, psikolojik ve kişisel olmak üzere birbiriyle ilişkili bazı faktörlerin etkisiyle şekillenmektedir. Bu nedenle bu faktörlerin sağlık üzerindeki etkilerinin ve önceliklerinin bilinmesi genel sağlık durumunun iyileştirilmesine ilişkin alınacak kararlarda etkili olacaktır. Bu çalışma genel sağlık durumlarını etkileyen temel faktörlerin belirlenmesi amacıyla yapılmıştır. Bu amaçla Orta Doğu Teknik Üniversitesi (ODTÜ), Temel İngilizce Bölüm (TİB) öğrencilerine bir anket çalışması yapılmış ve elde edilen verilere bir karar ağacı yöntemi olan otomatik Ki-kare sınıflama (CHAID) analizi uygulanmıştır. Bu analiz sonucuna göre bağımlı değişken olan genel sağlık durumunu açıklayan en önemli değişken “önceki yıl sağlık durumu” değişkeni, daha sonra ise “yaşam standardı” ve “bir sağlık kuruluşuna gitme sıklığı” değişkenlerinin ve son olarak “cinsiyet” ve “kişilik türü” değişkenlerinin olduğu görülmüştür.

Anahtar Kelimeler

Sağlık, Sağlık Durumu, Veri Madenciliği, Karar Ağaçları, CHAID Analizi

Kaynakça

• Adak, N.Ö., (2002). Sağlık Sosyolojisi Kadın ve Kentleşme, İstanbul, Birey Yayınevi.
• Akdur, Recep., (1998). Çağdaş Sağlık ve Sağlık Hizmetleri Kavramları Bu Kavramlara Etki Eden Dinamikler, Halk Sağlığı, Ankara, Antıp AŞ. Tıp Kitapları ve Bilimsel Yayınlar.
• Albayrak, A., S. ve Kotan, Y.Ş., (2009). Veri Madenciliği: Karar Ağacı Algoritmaları ve İMKB Verileri Üzerine Bir Uygulama, Isparta, Süleyman Demirel Üniversitesi, Iktisadi ve Idari Bilimler Fakültesi Dergisi, Cilt:14, No:1, ss:31-52.
• Capra, F., (1989). Batı Düşüncesinde Dönüm Noktası, Çev. Mustafa Armağan, İstanbul, İnsan Yayınevi.
• Chan, F., Cheing, G., Chan, J., Yui, C.R., David, A., and Chronister, J., (2006). Predicting Employment Outcomes of Rehabilitation Clients with Orthopedic Disabilities: A Chaid Analysis, Disability and Rehabilitation, Volume: 28 Number: 5, pp:257-270.
• Dağdeviren, N., Musaoğlu, Z., Ömürlü, K.I. ve Öztora, S., (2011). Akademisyenlerde İş Doyumunu Etkileyen Faktörler. Balkan Medikal Journal, Volume:28, ss:69-74.
• Doğan, I., (2003). Holştayn Irkı Ineklerde Süt Verimine Etki Eden Faktörlerin Chaid Analizi ile İncelenmesi, Ankara Üniversitesi Veterinerlik Fakültesi Dergisi, Sayı:50, ss:65-70.
• Doğan, N. ve Özdamar, K., (2003). Chaid Analizi ve Aile Planlaması ile İlgili Bir Uygulama, T. Klinik Tıp Bilimleri, Sayı:23, ss:392-398.
• Kayri, M. ve Boysan, M. (2007). Araştırmalarda Chaid Analizinin Kullanımı ve Baş Etme Stratejileri ile İlgili Bir Uygulama, Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, Sayı:40, Cilt:2, ss:133-149.
• Koyuncugil, A.S. ve Özgülbaş, N., (2008). İMKB'de Işlem Gören Kobilerin Veri Madenciliği Karar Ağaçları Algoritmalarından Chaid ile Profillendirilmesi ve Küreselleştirme Sürecinde Güçlü ve Zayıf Yönlerinin Belirlenmesi, Dokuz Eylül Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, Cilt:23, Sayı:1, ss:1-21.
• Lopez, H., Zitto, T., Bare, P., Vidal, G., Vukasovic, J., and Gomez. R., (1999). Prevalence of Anti-Hepatitis an Antibodies in an Urban Middle Class Area of Argentina: Some Associated Factors, International Journal of Infectious Diseases, Volume:4, ss:34-37.
• Öztek, Z. ve Kubilay, G., (2008). Toplum Sağlığı Hemşireliği, Ankara, Palme Yayıncılık, 3.Baskı.
• Potter, P. and Perry, A., (1993). Fundamentals of Nursing Concepts, Process and Practice, Third Edition, Mosby Year Book.
• Rockwell, S. and Alton C.J., (2003). Management of Hospitals and Health Services, Beard Books, Washington, D.C., ss:18.
• Satıcı, Ö., Akkuş, Z. ve Alp, A., (2009). Tıp Fakültesi Öğretim Elemanlarının Teknolojiye Ilişkin Tutumlarının Chaid Analizi ile İncelenmesi. Dicle Tıp Dergisi, Sayı:36, ss:267-274.
• Sekeran, U. ve Bougie, R., (2010). Research Methods for Business: A Skill Building Approach, John Wiley & Sons, 5thedition, New York.
• Seibt, R., Spitzer, S., Blank, M., and Scheuch, K., (2009). Predictors of Work Abilitiy in Occupations with Psychological Stress, Journal of Public Health, Number:17, ss:9-18.
• Somunoğlu, S., Ağırbaş, İ., Tengilimoğlu, D., Çelik, Y., Erdem, R., Akbulut, Y. ve Erigüç, G., (2012). Sağlık Kurumları Yönetimi-I, Eskişehir, 1.Baskı, Temmuz.
• Tanhan, F. ve Kayri, M., (2012). Öğretmen Adaylarının Üniversite Öğretim Elemanlarına Yönelik Algılarını Etkileyen Faktörlerin Chaid Analizi ile Incelenmesi, Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, Cilt:12, Sayı:2, ss:807-821.
• Tokgöz, E., (1981). Sosyal Gelişmede Sağlık, Türkiye İkinci İktisat Kongresi Sosyal Gelişme ve İstihdam Komisyonu Tebliğleri, Ankara, Dpt Yayınları, Yayın No:L783, ss:499.
• Yağiz, Z., (2003). Chaid Analizi, Gazi Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara.
• Zırhlıoğlu, G., (2011). İnternet Bağımlılığının Chaid Analizi ile İncelenmesi. Eğitimde ve Psikolojide Ölçme ve Değerlendirme Dergisi, Cilt:2, Sayı:2, ss:182-190.
• Whitehead, M. and Dahlgren, G., (1991). What Can We Do About Inequalities In Health?, Lancet, Number:338, ss:1059–1063.