Arap, Fars, Hind, Urdu ve Türk edebiyatlarında birçok örneği bulunan
şehrengîzler daha çok tarih, sosyoloji ve yazıldıkları dönemlerin meslekleriyle ilgili
bilgilere yer vermeleri bakımından önemlidir. Bu tür eserlere İran edebiyatında
şehrâşûb, Türk edebiyatında şehrengîz adı verilir. Şehrengîzlerde en çok mesnevî
nazım şekli tercih edilmekle birlikte konularına göre kaside, dörtlük (rubai) ve
bent (terci-i bent, terkib-i bent)lerin de kullanıldığı tespit edilmektedir. Hevesnâme,
Çengî-nâme, Defter-i Aşk, Hûbân-nâme, Zenân-nâme, Ta’rifât gibi eserlerde
ele alınan konular şehrengîzlerle benzerlik gösterdiği için bu tür eserler şehrengîz
üst başlığında değerlendirilir. Bunlar da dikkate alındığında şehrengîzlerin sayısı
bugün itibarıyla 81’e ulaşır. Bu şehrengîzlerden biri de Cemâlî (ö. 991/1583)’nin
Siroz/Serez Şehrengîzi’dir. Çalışmamızda Cemâlî’nin hayatı ve eserleri hakkında
bilgi verilmiş mevcut şehrengîzlerin bir dökümü yapılmış, konu hakkında kısmî
bir bibliyografya hazırlanmıştır. Ayrıca eserin edebî değeri üzerinde durulmuş,
şekil ve muhteva özellikleri anlatılmış ve transkripsiyonlu metni okuyucunun dikkatine
sunulmuştur.
Klasik Osmanlı Şiiri Defterdâr-zâde Cemâlî Siroz şehrâşûb şehrengîz mesnevî
Birincil Dil | Türkçe |
---|---|
Bölüm | Makaleler |
Yazarlar | |
Yayımlanma Tarihi | 1 Haziran 2011 |
Yayımlandığı Sayı | Yıl 2011 Cilt: 37 Sayı: 37 |