Öz
Bu makalede, Azerbaycan bölgesine gelen ilk Türk kavimlerinden Udh ve Udhinlerin, Sakalarla birlikte gelmiş olabileceği belirtilmektedir. Gence vilayeti yakınlarında Halhal adında bir kaleden bahsedilerek, milattan önceki dönemlerde Gence vilayetinde Uti adında bir kavmin varlığına işaret edilmektedir. Arap hâkimiyeti döneminde Hazarlar'ın kontrolünde olan Arrân, Sisecan, Vaspurakan ve Gürcistan bölgelerinin Hazarların memleketi olarak adlandırıldığı ifade edilmektedir.
Araplar zamanında Güney Kafkasya ve Azerbaycan'a Türk unsurlarının gelmeye devam ettiği bilinmektedir. Abbasi halifelerine hizmet eden Türk emirlerinin de kendi maiyetlerindeki Türkleri getirdiği belirtilmektedir. 848 yılında Benî Bu'ays emirlerinin isyan etmesi üzerine Halife Mütevekkil'in Zirak al-Türkî'yi göndererek Türklerin bölgede yerleşimini güçlendirdiği ifade edilmektedir.
Ayrıca, Afşin Haydar'ın Mu'tasım döneminde Ermeniye ve Azerbaycan umumî valisi olduğu ve emirlerinden Ferganalı Menkecur'un Arrân'ın yönetimine getirildiği belirtilmektedir. Yusuf b. Abi'l Sac'ın Ermeniye valiliği sırasında oğlu Muhammed Afşin'in Kars'ı ele geçirdiği ve Berde'de vebadan öldüğü ifade edilmektedir.
Makalede ayrıca, Azerbaycan'ın Türklerle iskanıyla ilgili önemli kayıtların Arapça Derbendnâme adlı eserde yer aldığı ve bu eserin Selçuklu Melikşah döneminde yazıldığı ve Türklerin Emîr Savtekin yönetiminde Azerbaycan bölgesinde gerçekleştirdiği fetihlerden ve yerleşimlerden bahsettiği belirtilmektedir.
Anahtar Kelimeler
Kaynakça
- Bala, M. "Gürcistan", İA, c.4,MEB, İstanbul 1977
- CL..Huart, “Sacîler”, İA, c.10,MEB, İstanbul 1979,
- Togan, A. Zeki Velidi, "Azerbaycan", İA, c.2, MEB, İstanbul 1979,
- Togan, A. Zeki Velidi, Umumî Türk Tarihine Giriş I, İstanbul 1981.
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Konular | Tarihsel Çalışmalar (Diğer) |
| Bölüm | Araştırma Makaleleri |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 30 Haziran 2023 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2023 Cilt: 3 Sayı: 1 |
Orta Doğu ve Orta Asya Kafkaslar Araştırma ve Uygulama Merkezi Dergisi (ODAK), multidisipliner bir yaklaşımla Orta Doğu, Orta Asya ve Kafkaslar bölgesindeki araştırmaları kapsayan hakemli bir dergidir. ODAK, çeşitli disiplinlerden gelen bilim insanları ve araştırmacıları bir araya getirerek bu zengin coğrafyanın kültürel, sosyal, ekonomik ve politik dinamiklerini anlamaya yönelik araştırmaları teşvik eder.
Dergi, Türkçe, İngilizce, Farsça ve Azerbaycan Türkçesi gibi dillerde yayınlanan orijinal araştırma makalelerine, derlemelere, incelemelere ve kavramsal çalışmalara yer verir. ODAK, yüksek akademik standartlara sahip olan ve uluslararası alanda tanınan bir yayın organı olup, disiplinlerarası bir platform sunarak farklı bilim alanlarının birleştiği ve etkileşimde bulunduğu bir ortam sağlar.
ODAK, Orta Doğu, Orta Asya ve Kafkaslar bölgesindeki bilimsel araştırmaların yaygınlaşmasını ve bu coğrafyanın kültürel, sosyal ve ekonomik gelişimine katkıda bulunmayı amaçlamaktadır. Dergi, akademik topluluğun yanı sıra politika yapıcıları, araştırmacılar, uzmanlar ve ilgilenen herkes için önemli bir bilgi kaynağı olmayı hedefler.
ODAK dergisi, kaliteli ve yenilikçi araştırmaları destekleyerek Orta Doğu, Orta Asya ve Kafkaslar bölgesinin derinliklerine ışık tutmayı ve bu coğrafyanın geleceğine iz bırakmayı amaçlayan bir yayındır.