Osmanlı Döneminde Şam’da Bir Mahalle: Şehîd Nureddin Mahallesi

Yıl 2014, Cilt: 10 Sayı: 1, 107 - 115, 01.01.2014

Oğuzhan Samıkıran

Öz

Şehir surları dâhilinde yer alan Şehîd Nureddin Mahallesi, ismini Mahmud Nureddin Zengî’den almıştır. Sultan Nureddin tarafından idarî, askerî, iktisadî, dinî ve kültürel alanda gerçekleştirilen imâr faaliyetleri, mahallenin şekillenmesinde önemli bir rol oynamıştır. 1617 ve 1700 yılları arasında mahalle, sayısı 9 ile 19 arasında değişen sokağı ihtiva etmekteydi. Şehîd Nureddin Mahallesi 1617’de 74,5; 1656-1657’de 47,5; 1672-1673’te 45,5; 1673-1674’de ise 43,5 ‘avârız-hâne sayısına sahipti. 1675-1676 yıllarında ise mahallede toplam 724 beytin mevcut olduğu tespit edilmiştir

Anahtar Kelimeler

Şam, Osmanlı, Mahmud Nureddin Zengî, Şehîd Nureddin Mahallesi

A Quarter in Damascus in the Ottoman Period: the Quarter of Şehîd Nureddin

Öz

The Quarter of Şehîd Nureddin which stands inside the city walls has taken its name from Mahmud Nureddin Zengî. The constuction activities which were performed by Sultan Nureddin in administrative, military, economic, religious and cultural areas have played an important role in the formation of the quarter. The quarter contained ‘‘sokak’’ numbers ranging from 9 to 19 between the years of 1617 and 1700. The Quarter of Şehîd Nureddin had 74,5 ‘avârız-hânes at 1617; 47,5 ‘avârız-hânes at 1656-1657; 45,5 ‘avârız-hânes at 1672-1673; 43,5 ‘avârız-hânes at 1673-1674. At the years of 1675-1676 it was detected that there were724 beyts in total in the quarter

Anahtar Kelimeler

Damascus, Ottoman, Mahmud Nureddin Zengî, The Quarter of

Kaynakça

• Ia. Maliyeden Müdevver Defterleri (MAD) 5816, 18071, 14684, 1977
• b. Kamil Kepeci Tasnifi (KK) Mevkûfât 2798 II. Tetkik Eserler
• ABDÜLKADİR bin Muhammed en-Nu‘Aymî ed-Dımaşkî; ed-Dârisü fî Târîhi’l-Medârisi, (‘dda fehârisehü: İbrahim Şemseddin), el-Cüz’ü’l-Evvelü, Dârü’l-Kütübi’l-‘İlmiyyeti et-Tab‘atü’l-Ulâ, Beyrut 1990
• BARKAN, Ömer Lütfü; “Tarihî Demoğrafî Araştırmaları ve Osmanlı Tarihi”, Türkiyât Mecmuası X, İstanbul 1953, s. 1-26
• DEHMÂN, Muhammed Ahmed; Fî Rihâbi Dımaşk, Dârü’l-Fikri, Dımaşk 1982
• EMECEN, Feridun M.; XVI. Asırda Manisa Kazâsı, Türk Tarih Kurumu, Ankara 1989
• GÖYÜNÇ, Nejat; “Hâne Deyimi Hakkında”, İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Tarih Dergisi 32, İstanbul 1979, s. 331-348
• _____________; XVI. Yüzyılda Mardin Sancağı, TT KB, Ankara 1991
• HARTMANN, R.; “Şam”, İslâm Ansiklopedisi XI, Milli Eğitim Bakanlığı, Eskişehir 1997, s. 297-310
• El-İmâmü’l-‘Âlimü’l-Hâfız Ebi’l-Kasım Ali bin el-Hasan İbn Hibetüllah bin Abdullah eş-Şâfi‘î el-Ma‘rûf bi-İbn ‘Asâkir; Târîhü Medîneti Dımaşk, (Dırâsetün ve Tahkîkün: Muhibeddin Ebî Sa‘îd Ömer bin Garâme el-‘Amrevî, el-Cüz’ü’s-Sânî, Dârü’l-Fikri, Beyrut 1995
• KÖK, Bahattin; “Mahmud Nûreddin Zengî”, DVİA XXXIII, İstanbul 2007, s. 259-262
• ÖZ, Mehmet; XV –XVI Yüzyıllarda Canik Sancağı, Türk Tarih Kurumu, Ankara 1999
• SAMIKIRAN, Oğuzhan; Osmanlı İdaresinde Şam 1750-1800 (Fizikî, Demografik, Toplumsal, İdarî ve İktisadî Açıdan), Basılmamış Doktora Tezi, Elazığ 2013
• ZETTERSTEEN, K. V.; “Nûr-ed-din”, İA IX, Eskişehir 1997, s. 358-361