Öz
Van Gölü ve çevresinde Ermeni varlığına 9. yüzyılın ikinci yarısından itibaren rastlanır. Çoğu zaman hakim unsura bağlı olarak varlıklarını sürdürmüşlerdir. Ancak 10. yüzyıldan önce küçük müstakil prenslikler ve krallıklar kurduklarına da rastlanır. 11. yüzyıldan sonra bölgede Türk hâkimiyetinin tesisi ile birlikte, hâkim beyliklerle birlikte yaşamışlardır. 1534 ve 1548 seferleri sonucunda Van Gölü ve çevresi tamamen Osmanlı hakimiyetine girmiştir. Uzun yılların getirdiği yıpranmışlıkla neredeyse yok olma durumuna gelen Ermeniler, bir anlamda Türkİslam hâkimiyeti döneminde milli benlikleri ve dinlerini koruyarak yok olmaktan kurtulmuşlardır. 20. yüzyılın başlarındaki isyan hareketlerine kadar Türk-Müslüman unsur ile birlikte hoşgörü içinde sorunsuzca yaşamışlardır
Kaynakça
- Altunay, Emine; 1540 (H. 947) Tarihli Tahrir Defterine Göre Bitlis Sancağı, Ondokuz Mayıs Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Sosyal Bilimler Eğitimi Anabilim Dalı Basılmamış Yüksek Lisan Tezi, Samsun, Şubat 1994.
- Andreasyan, Hrand D. “Aktamar Kilisesi”, İ.Ü.E.F.T.D., c. XVI, S. 21, İstanbul 1961
- Bachman, Walter; Kirchen und Moscheen in Armenien und Kurdistan, Leipzig 1913
- Çelik, Hüseyin; “1915 Görgü Tanıklarınca Van ve Çevresinde Ermeni Olayları”, Bilim ve Aklın Aydınlığında Eğitim, MEB, yıl 4, S. 38, Ankara Nisan 2003
- Ercan, Yavuz; “Osmanlı İmparatorluğunda Gayrimüslimlerin Ödedikleri Vergiler ve Bu Vergilerin Doğurduğu Sosyal Sonuçlar”, Belleten, C. LV, S. 213, Ankara 1991
- Evliya Çelebi, Seyahatnâme 3-4, Topkapı Sarayı Müzesi Kütüphanesi Bağdat no: 305, 1719-1720 (H. 1132 tarihli istinsah).
- Göyünç, Nejat; “Van”, İslâm Ansiklopedisi XIII, MEB, İstanbul 1986
- Kevorkian Raymond H.-Paul B. Paboudjian; 1915 Öncesinde Osmanlı İmparatorluğu’nda Ermeniler, (Fransızcadan Çeviren: Mayda Saris)Aras Yayıncılık, İstanbul 2012
- Kılıç, Orhan; XVI. ve XVII. Yüzyıllarda Van, Van Belediye Başkanlığı Kültür ve Sosyal İşler Müdürlüğü Yayınları No: 6, Ankara 1997
- __________; XVI.Yüzyılda Adilcevaz ve Ahlat (1534-1605), Ankara, 1999. Lynch, H.F.B.; Armenia Travels and Studies II, London, New York and Bombay 1901
- Ögel, Bahaeddin-Hakkı Dursun Yıldız, Fahrettin Kırzıoğlu, Mehmet Eröz, Bayram Kodaman, M. Abdulhalûk Çay, Türk Millî Bütünlüğü İçerisinde Doğu Anadolu, 2. Baskı, Türk Kültürünü Araştırma Enstitüsü, Ankara 1986
- Runciman, Steven; Haçlı Seferleri Tarihi I, (Çeviren: Fikret Işıltan), Ankara 1989
- Sevim, Ali; Anadolu’nun Fethi Selçuklulur Dönemi (Başlangıçtan 1086’ya Kadar), Ankara1988
- Sevim, Ali; Genel Çizgileriyle Selçuklu-Ermeni İlişkileri, TTK, Ankara 1983
- Süleyman Sabri Paşa, Van Tarihi ve Kürtler Hakkında Tetebbuat, Matbaa-i Ebuzziya, İstanbul 1928
- Süslü, Azmi; Ermeniler ve 1915 Tehcir Olayı, Yüzüncü Yıl Üniversitesi Rektörlüğü- Yayın No: 5, Ankara 1990
- Süslü, Azmi-Fahrettin Kırzıoğlu-Refet Yinanç-Yusuf Hallaçoğlu, Türk Tarihinde Ermeniler (Temel Kitap), Kars Kafkas Üniversitesi Rektörlüğü, Yayın No: 2, Ankara 1995
- Tavernier, Jean-Babtiste; Les Six Voyages en Turqie, en Perse et Aus Indes I, Paris 1682
- Turan, Osman; Doğu Anadolu Türk Devletleri Tarihi, İstanbul 1980
- Uras, Esat; Tarihte Ermeniler ve Ermeni Meselesi, Genişletilmiş 2. baskı, Belge Yayınları, İstanbul 1987
- Yıldız, Hakkı Dursun; İslâmiyet ve Türkler, İstanbul 1980
During the Ottoman Period Turkish–Armenian Relations and Culture of Living Together in Van and it’s Around
Öz
Armenian presence in Van Lake and around seen since the second half of 9th century. Although Armenian were established small independent principalities and kingdoms before 10th centruy, most of the time they depending on the dominant power. In the 11th centruy they started to live together with the Turkish domination in the region. Van Lake and it’s around has been fully enter the domination of the Ottoman Empire in the 16th centruy. Ermenian identity and culture with Turkish – Islamic domination has been revied in the region. Until riot act in the 20th centruy Armenians lived in tolerance seamlessly with Turkish – Muslim population. But from this time the Armenian rebellion began.
Kaynakça
- Altunay, Emine; 1540 (H. 947) Tarihli Tahrir Defterine Göre Bitlis Sancağı, Ondokuz Mayıs Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Sosyal Bilimler Eğitimi Anabilim Dalı Basılmamış Yüksek Lisan Tezi, Samsun, Şubat 1994.
- Andreasyan, Hrand D. “Aktamar Kilisesi”, İ.Ü.E.F.T.D., c. XVI, S. 21, İstanbul 1961
- Bachman, Walter; Kirchen und Moscheen in Armenien und Kurdistan, Leipzig 1913
- Çelik, Hüseyin; “1915 Görgü Tanıklarınca Van ve Çevresinde Ermeni Olayları”, Bilim ve Aklın Aydınlığında Eğitim, MEB, yıl 4, S. 38, Ankara Nisan 2003
- Ercan, Yavuz; “Osmanlı İmparatorluğunda Gayrimüslimlerin Ödedikleri Vergiler ve Bu Vergilerin Doğurduğu Sosyal Sonuçlar”, Belleten, C. LV, S. 213, Ankara 1991
- Evliya Çelebi, Seyahatnâme 3-4, Topkapı Sarayı Müzesi Kütüphanesi Bağdat no: 305, 1719-1720 (H. 1132 tarihli istinsah).
- Göyünç, Nejat; “Van”, İslâm Ansiklopedisi XIII, MEB, İstanbul 1986
- Kevorkian Raymond H.-Paul B. Paboudjian; 1915 Öncesinde Osmanlı İmparatorluğu’nda Ermeniler, (Fransızcadan Çeviren: Mayda Saris)Aras Yayıncılık, İstanbul 2012
- Kılıç, Orhan; XVI. ve XVII. Yüzyıllarda Van, Van Belediye Başkanlığı Kültür ve Sosyal İşler Müdürlüğü Yayınları No: 6, Ankara 1997
- __________; XVI.Yüzyılda Adilcevaz ve Ahlat (1534-1605), Ankara, 1999. Lynch, H.F.B.; Armenia Travels and Studies II, London, New York and Bombay 1901
- Ögel, Bahaeddin-Hakkı Dursun Yıldız, Fahrettin Kırzıoğlu, Mehmet Eröz, Bayram Kodaman, M. Abdulhalûk Çay, Türk Millî Bütünlüğü İçerisinde Doğu Anadolu, 2. Baskı, Türk Kültürünü Araştırma Enstitüsü, Ankara 1986
- Runciman, Steven; Haçlı Seferleri Tarihi I, (Çeviren: Fikret Işıltan), Ankara 1989
- Sevim, Ali; Anadolu’nun Fethi Selçuklulur Dönemi (Başlangıçtan 1086’ya Kadar), Ankara1988
- Sevim, Ali; Genel Çizgileriyle Selçuklu-Ermeni İlişkileri, TTK, Ankara 1983
- Süleyman Sabri Paşa, Van Tarihi ve Kürtler Hakkında Tetebbuat, Matbaa-i Ebuzziya, İstanbul 1928
- Süslü, Azmi; Ermeniler ve 1915 Tehcir Olayı, Yüzüncü Yıl Üniversitesi Rektörlüğü- Yayın No: 5, Ankara 1990
- Süslü, Azmi-Fahrettin Kırzıoğlu-Refet Yinanç-Yusuf Hallaçoğlu, Türk Tarihinde Ermeniler (Temel Kitap), Kars Kafkas Üniversitesi Rektörlüğü, Yayın No: 2, Ankara 1995
- Tavernier, Jean-Babtiste; Les Six Voyages en Turqie, en Perse et Aus Indes I, Paris 1682
- Turan, Osman; Doğu Anadolu Türk Devletleri Tarihi, İstanbul 1980
- Uras, Esat; Tarihte Ermeniler ve Ermeni Meselesi, Genişletilmiş 2. baskı, Belge Yayınları, İstanbul 1987
- Yıldız, Hakkı Dursun; İslâmiyet ve Türkler, İstanbul 1980
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Bölüm | Research Article |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 1 Şubat 2016 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2016 Cilt: 10 Sayı: 2 |