Öz
Osmanlı Devletinde ülkenin maddî güç kaynaklarının, vergi kapasitesinin tespiti amacıyla yapılan tahrirler, dönemin iktisadî ve sosyal vaziyetini ortaya koyan çok önemli kaynaklardır. Tahrir defterleri, mufassal, icmal ve vakıf defterleri olarak tutulurdu. Mufassal defterler, hangi dönemde hangi defterdar zamanında tutulduğunu bildiren bir dibace ile başlar, sonra sancağın kanunnâmesi kaydedilir. Daha sonra Nefs-i şehr başlığı ile şehrin mahalleleri nüfus özelliklerine göre kaydedilir. Sonra köyler aynı usul ile kaydedilir. Daha sonra sancağın mukataa gelirleri kaydedilirdi. Beyrut’un müstakil tahrir defterleri yoktur. Şam tahrirlerinin içinde bulunmaktadır. Zira Beyrut, 16. yüzyılda Şam’a bağlı bir nahiyedir. Bahse konu olan 430 numaralı tahrir defteri, 1525 934 h. tarihlidir. Dolayısıyla defterdeki bilgiler Beyrut’a ait ilk teferruatlı bilgilerdir. Beyrut’a ait kayıtlar defterin 246. sayfasından itibaren başlamaktadır. Buna göre; Beyrut merkezi Nefs-i Beyrut olarak, hane reislerinin isimleriyle nüfusu kaydedilmiştir. Bu tarihte Beyrut merkezinde 462 hane, 26 mücerred ve 14 imam mevcuttur. 66 Hıristiyan ve 16 Yahudi hanesi vardır
Kaynakça
- M. Adnan Bahit, The Province of Damascus in the Sixteenth Century, Beyrut 1982
- Mustafa Öztürk, “1548 Tarihli Mufassal Tahrir Defterine Göre Beyrut”, XII. Türk Tarih Kongresi, Ayrıbasım, Ankara 2000, s. 849-859
- Mustafa Öztürk, “Osmanlı Devletinde Vergilerin Hayat Standartlarıyla Mukayesesi”, Fırat Üniversitesi İnsani ve Sosyal Bilimler Fakültesi- İkinci İktisat Tarihi Kongresi Bildiriler 2, (Elazığ, 24-25 Haziran 2010), Elazığ 2013, s. 585-596
- Ünal Taşkın, Osmanlı İdaresinde Safed (1516-1600), Elazığ 2011
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Bölüm | Research Article |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 1 Aralık 2016 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2016 Cilt: 12 Sayı: 1 |