Kronik Böbrek Yetmezliği Olan Hastaların Mizaç ve Karakter Özellikleri ve Yaşam Kalitesi

Yıl 2016, Cilt: 3 Sayı: 1, - , 04.02.2016

Fadime Pehlivan Şeref Yüksel Ahmet Ahsen Kerem Coşkun Halil Güzel Hasan Mayda

Öz

Amaç: Bu çalışmanın amacı kronik böbrek yetmezlikli (KBY) hastaların mizaç ve kişilik özelliklerini ve yaşam kalitesi araştırmaktır. Yöntem: Çalışma grubu Eskişehir Yunus Emre Devlet Hastanesi ve Eskişehir Devlet Hastanesinde 2012-2013 tarihleri arasında hemodiyalize giren KBY tanılı 50 hasta ve 50 sağlıklı kontrol grubundan oluşturulmuştur. Tüm katılımcılardan mizaç ve karakter envanteri (MKE) ve yaşam kalitesi ölçeği (SF-36) ‘ni doldurması istendi. Bulgular: MKE’ nin alt ölçekleri olan zarardan kaçınma, kendini yönetme, işbirliği yapma toplam puanları hasta ve sağlıklı kontroller arasında anlamlı olarak farklı bulundu (p=0.02, p<0.01, p<0.01, sırasıyla). SF-36 ölçeğinin tüm alt ölçeklerinde de iki grup arasında anlamlı farklılıklar vardı. Sonuç: KBY’ li hastaların daha az heyecan duyan, çabuk yorulan, sorumluluk almayan kişilik yapısında olduğu bulunmuştur.

Anahtar Kelimeler

Hemodiyaliz, Yaşam Kalitesi, Mizaç, Karakter

Kaynakça

• Pınar R. Kronik böbrek yetmezlikli Hastalarda sağlıkla ilgili yaşam kalitesinin kullanımı. Celal Bayar Üniversitesi Birikim Dergisi 2006;1(2):71-76.
• Süleymanlar G, Altıparmak MR, Seyahi N, ve ark. Türkiye’de Nefroloji-Diyaliz ve Transplantasyon Registry Raporu 2011. İstanbul: Türk Nefroloji Derneği Yayınları 2012.
• Acaray A, Pınar R. Kronik hemodiyaliz hastalarının yaşam kalitesinin değerlendirilmesi. Cumhuriyet Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi 2004;8:1-11.
• Beşer E, Kara S, Dicleli T, ve ark. Kayseri İlindeki hemodiyaliz hastalarını yaşam kalitesi ve ilişkili faktörler. Türkiye Halk Sağlığı Dergisi 2010;8(2):83-94.
• Merkus MP, Kredit R. Quality Of Life and Functional Status in Chronic Hemodialysis and Peritoneal Dialysis. in: Lamiere NH, Mehta A (eds), Complications of Dialysis-Recognition and Management. New York: Marcel Dekker 2000;497-515.
• Altıntepe L, Güney İ, Türk S, ve ark. Hemodiyaliz ve sürekli ayaktan periton diyalizi hastalarında yaşam kalitesi ve etkileyen faktörler. Türk Nefroloji Diyaliz ve Transplantasyon Dergisi 2005;14(2):85-89.
• Boz C, Sayar K, Velioğlu S, ve ark. Kronik gerilim tipi baş ağrılı hastalarda mizaç ve karakter profili. Türk Psikiyatri Dergisi 2004;15(2):105-111.
• Güleç Yazıcı M. Psikosomatik hastalıklarda mizaç ve karakter. Psikiyatride Güncel Yaklaşımlar 2009;1:201-214.
• Köse S, Sayar K, Ak İ, ve ark. Mizaç ve Karakter Envanteri (Türkçe MKE) Geçerlilik, Güvenilirliği ve Faktör Yapısı. Klinik Psikofarmakoloji Bülteni 2004;14:107-131.
• Koçyiğit H, Aydemir AÖ, Fişek G, ve ark. Kısa Form-36 (SF- 36) ‘nın Türkçe Versiyonunun Güvenilirliği ve Geçerliliği. İlaç ve Tedavi Dergisi 1999;12:102-106.
• Orhan FÖ, Özer A, Sayarlıoğlu H, ve ark. Hemodiyaliz ve periton diyalizine giren son dönem böbrek yetmezliği hastalarında mizaç ve karakter özellikleri. Klinik Psikofarmakoloji Bülteni 2011;21(3):201-209.
• Arkar H, Sorias O, Tunca Z, ve ark. Mizaç ve Karakter Envanteri’ nin Türkçe formunun faktör yapısı, geçerlilik ve güvenilirliği. Türk Psikiyatri Dergisi 2005;16(3):190-204.
• Cloninger CR. A Systematic Method For Clinical Description and Classication Of Personality Varinats. Arch Gen Psychiatry 1987;44:573-588.
• Taymur İ, Erberk Özen N, Boratav C, ve ark. İrritabl barsak sendromlu hastaların aleksitimi, mizaç, karakter özellikleri ve psikiyatrik tanı açısından değerlendirilmesi. Klinik Psikofarmakoloji Bülteni 2007;17:186-194.
• Üstün S, Sağlam S, Sağlam S, ve ark. Multipl Sklerozlu Hastalarda Yorgunluk Mizaç Karakter Profili ile İlişkili mi? Türk Nöroloji Dergisi 2012;18:57-61.
• Hansenne M, Reggers J, Pinto E, et al. Temperament and character inventory (TCI) and depression. J Psychiatr Res 1999;33:31-36.
• Richter J, Polak T, Eisemann M. Depressive mood and
• personalty in terms of temperament and character among the normal population and depressive inpatients. Personality and İndividual Differences 2003;35:917-927.
• Nery F, Hatch J, Nicolette M. Temperament and character traits in majör depressive disorder,influence of mood state and recurerrence of episodes. Depression and Anxiety 2009;0:1-7.
• Karaaslan MF, Bağcıoğlu E, Bahçeci B, ve ark. İlk Epizod Majör Depresyon Hastalarında Mizaç ve Karakter Özelliklerinin Tedavi Öncesi ve Sonrası Karşılaştırılması. Klinik Psikofarmakoloji Bülteni 2010;20:240-245.
• Cloninger CR, Svrakic DM, Przybeck TR. A Psychobiological Model Of Temperament and Character. Arch Gen Psychiatry 1993;50:975-990.
• Ovayolu N, Pehlivan S, Uçan Ö, ve ark. Hemodiyaliz hastalarının yalnızlık ve depresyon düzeyleri arasındaki ilişki. Anadolu Psikiyatri Dergisi 2007;8:293-296.
• Akkuş Y, Akyar İ. HD hastalarının yalnızlık düzeylerinin belirlenmesi. Nefroloji Hemşireliği Dergisi 2006;Mart- Haziran:42-47.
• Tander B, Durmuş D, Akyol Y, ve ark. Hemodiyaliz hastalarında yaşam kalitesi, ağrı ve depresyon. Romatizma 2008;23:72-76.
• Levendoglu F, Altıntepe L, Ugurlu H. Yaşlı hemodiyaliz hastalarında disabilite, depresyon ve yaşam kalitesi. Türk Geriatri Dergisi 2004;7:195-198.
• VasilievaIA.Qualityoflifeinchronichemodialysispatients in russia. Hemodial Int 2006;10:274-278.