Potasyum uygulamasının karaçam (Pinus nigra Arnold.) fidanlarının gelişimine etkisi

Yıl 2019, Cilt: 6 Sayı: 1, 77 - 86, 01.06.2019

Özden Çömez Sait Gezgin

https://doi.org/10.17568/ogmoad.522323

Cited By: 1

Öz

Bu çalışmanın amacı, farklı miktarlarda potasyum uygulamasının karaçam fidanlarının gelişimine etkilerini belirlemektir. Çalışma Eskişehir Orman Fidanlık Müdürlüğü serasında, polietilen torbalarda perlit ortamına ekimi yapılan Afyonkarahisar-Ahırdağı orjinli karaçam tohumlarından yetiştirilmiş 1+0 yaşlı fidanlarda yürütülmüştür. Çalışma kapsamında farklı miktarda (0, 23, 35, 47, 100 ve 150 ppm) potasyum uygulamalarına tabi tutulan fidanların besin içerikleri ile kök boğazı çapı, fidan boyu, kök uzunluğu, yan kök sayıları ve fidan ağırlıkları belirlenmiştir. Elde edilen veriler ANOVA ve Kruskal-Wallis testi ile değerlendirilmiştir. Uygulanan potasyumun miktarına bağlı olarak fidanlarda boy, kök boğazı çapı ve yan kök sayılarının istatistiksel olarak anlamlı düzeyde değiştiği belirlenmiştir. En iyi boy ve çap gelişimi 23 ppm işleminde, en fazla yan kök oluşumu ise 100 ppm işleminde elde edilmiştir. Sonuç olarak karaçam fidanlarında potasyum uygulaması ile çap ve boy gelişimi daha iyi, yan kök sayısı daha fazla olan fidanlar elde edilerek kurak ve yarı kurak bölge ağaçlandırmalarında başarının artması sağlanabilir.

Anahtar Kelimeler

Pinus nigra, fidanlık, potasyum, beslenme, yan kök

Effects of potassium treatment on the growth of black pine (Pinus nigra Arnold.) seedlings

Öz

The aim of the study was to examine the effects of potassium at different concentrations on the growth of black pine seedlings. The study was carried out with 1+0 black pine seedlings of Afyonkarahisar-Ahırdağı origin grown in polyethene container filled with perlite in Eskişehir Forest Nursery. The seedlings were grown using different nutrient solutions with potassium concentrations of 0-23-35-47-100 and 150 ppm. Nutrient concentrations, root-collar diameter, height, root length, number of lateral roots, and dry weight of the seedlings were determined. Data were evaluated by ANOVA and Kruskal-Wallis test. According to results of the statistical analyses, potassium doses impacted on seedling height, root-collar diameter and number of lateral root. The tallest and the thickest seedlings were produced with 23 ppm potassium nutrition while the highest lateral roots with 100 ppm. As a result, it is possible to raise the afforestation success in arid and semi-arid regions by producing potassium-fed black pine seedlings with higher, thicker root-collar diameter and a higher number of lateral roots.

Anahtar Kelimeler

Pinus nigra, nursery, nutrition, lateral roots

Kaynakça

• Akgül E, 1985. Bazı Fidanlıklarda Karaçamın (Pinus nigra Arnold) Ekimi Sırasında Toprağa Verilen Azotlu ve Fosforlu Gübrelerin Fidan Gelişimine Olan Etkileri. Ormancılık Araştırma Enstitüsü Yayınları, Teknik Bülten No: 136, Ankara, 81s
• Alptekin CÜ, İmal B, 2010. Kurak ve Yarı Kurak alanlarda Fidan Üretimine Genel Bir Bakış. III. Ulusal Karadeniz Ormancılık Kongresi 20-22 Mayıs 2010 Cilt: II, 792-803 Anon, 2017. Orman Genel Müdürlüğü Resmi İstatistikler. https://www.ogm.gov.tr/ekutuphane/Sayfalar/Istatistikler.aspx, (Ziyaret tarihi: 19.01.2019)
• Anon, 1988. İğne Yapraklı Ağaç Fidanları, TS 2265/Şubat 1988, TSE Başkanlığı, Ankara
• Aulakh MS, Malhi SS, 2005. Interactions of nitrogen with other nutrients and water: – Effect on crop yield and quality, nutrient use efficiency, carbon sequestration and environmental pollution. In: Sparks D.L. (Eds.) Advances in Agronomy, Academic Press, San Diego, California, pp. 341-409
• Battie-Laclau P, Laclau JP, Domec JC, Christina M, Bouillet JP, Piccolo MC, Gonçalves JLM, Moreira RM, Krusche AV, Bouvet JM, Nouvellon Y, 2014. Effects of potassium and sodium supply on drought-adaptive mechanisms in Eucalyptus grandis plantations. New Phytologis, 203: 401-413
• Bolat İ, Kara Ö, 2017. Bitki Besin Elementleri: Kaynakları, İşlevleri, Eksik ve Fazlalıkları. Bartın Orman Fakültesi Dergisi 19(1): 218-228, Haziran 2017
• Burton KW, Morgan E, 1983. The influence of heavy metals upon the growth of sitka-spruce in South Wales forests. Plant and Soil 73: 327-336
• Çakmak İ, 2005. The role of potassium in alleviating detrimental effectsof abiotic stresses in plants. Journal of Plant Nutrition and Soil Science 168: 521–530
• Çepel N, 1995. Orman Ekolojisi. İstanbul Üniversitesi Yayın No: 3886, İstanbul, 536s
• Deligöz A, 2007. Anadolu Karaçamı [Pinus nigra Arn. subsp. pallasiana (Lamb.) Holmboe] Fidanlarına Ait Bazı Temel Morfolojik ve Eko-fizyolojik Özelliklerin Dikim Başarısına Etkisi. Doktora Tezi, Süleyman Demirel Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Isparta, 279s
• Deligöz A, 2012. Anadolu Karaçamı (Pinus nigra ssp. nigra Arn. var. caramanica (Loudon) Rehder) Fidanlarında Sonbahar Gübrelemesi. Düzce Üniversitesi Orman Fakültesi Ormancılık Dergisi 8(1): 1-9
• Daşdemir İ, Güven M, Güler S, 1997. Doğu Anadolu Bölgesinde Sera Koşullarında Tüplü Sarıçam (Pinus sylvestris L.) Fidan Üretim Tekniği ve Denemesinin Fidanlık Aşaması Sonuçları. Doğu Anadolu Ormancılık Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü Teknik Rapor No: 2, Erzurum, 39s
• Erdoğan H, 2003. Elazığ Orman Fidanlığı’nda ticari gübrelerin karaçam fidanlarının (tohumdan yetiştirilen) gelişmeleri üzerine olan etkileri. Yüksek Lisans Tezi, Karadeniz Teknik Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, 79s
• Fageria VD, 2001. Nutrient interactions in crop plants. Journal of Plant Nutrition 24(8): 1269-1290
• Fageria NK, Moreira A, 2011. The Role of Mineral Nutrition on Root Growth of Crop Plants. In: Sparks D L (Ed), Advances in Agronomy, Burlington: Academic Press, pp. 251-331
• Fukaki H, Okushima Y, Tasaka M, 2007. Auxin-Mediated Lateral Root Formation in Higher Plants. International Review of Cytology, 256: 111-137
• Genç M, Güner T, Şahan A, 1999. Eskişehir, Eğirdir ve Seydişehir Orman Fidanlıklarında 2+0 Yaşlı Karaçam Fidanlarında Morfolojik incelemeler. Turkish Journal of Agriculture and Forestry 23 (Ek Sayı 2): 517-525
• Gezgin S, Hamurcu M, 2006. Bitki Beslemede Besin Elementleri Arasındaki Etkileşimin Önemi ve Bor İle Diğer Besin Elementleri Arasındaki Etkileşimler. Selçuk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi 20 (39): 24-31
• Gülsoy S, Cinar T, 2019. The relationships between environmental factors and site index of Anatolian black pine (Pinus nigra Arn. subsp. pallasiana (Lamb.) Holmboe) stands in Demirci (Manisa) district, Turkey. Applied Ecology and Environmental Research 17(1):1235-1246
• Güner ŞT, Çömez A, Karatş R, Genç M, 2008. Anadolu Karaçamı (Pinus nigra Arnold. ssp. pallasiana (Lamb.) Holmboe)’nda Yetiştirme Sıklığının Bazı Morfolojik ve Fizyolojik Fidan Özellikleri İle Dikim Başarısına Etkisi. Çevre ve Orman Bakanlığı Orman Toprak ve Ekoloji Araştırmaları Enstitüsü Müdürlüğü Çeşitli Yayınlar Serisi No: 1, Eskişehir
• Gürlevik N, Mercan M, 2017. Azotlu ve kükürtlü gübrelemenin çıplak köklü Toros sediri (Cedrus libani A. Rich.) fidanlarının gelişimi üzerine etkileri. Türkiye Ormancılık Dergisi 18(1): 21-29
• Gürlevik N, Kurtaran A, 2018. Çıplak Köklü Toros Sediri Fidanlarının Beslenmesi ve Gelişimi Üzerine Azot ve Mikroelement Gübrelerinin Etkileri. Süleyman Demirel Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi 22(1): 353-363
• Hawkesford M, Horst W, Kichey T, Lambers H, Schjoerring J, Skrumsager I, White M, White P, 2012. Functions of Macronutrients. In: Marschner P (Ed.), Mineral Nutrition of Higher Plants, Academic Press, USA, pp. 135-189
• Kacar B, 1986. Gübreler ve Gübreleme Tekniği, T.C. Ziraat Bankası Kültür Yayınları No: 20, Ankara, 473s
• Kacar B, İnal A, 2010. Bitki Analizleri, Nobel Yayınevi Yayın No: 1241, Ankara, 892s
• Kacar B, Katkat V, 1998. Bitki Besleme. Uludağ Üniversitesi Güçlendirme Vakfı Yayın No: 127, Vipaş Yayın No: 3. 595 s, Bursa
• Kacar B, Katkat V, Öztürk Ş., 2013. Bitki Fizyolojisi. Nobel Yayınevi, Yayın No:608, Fen Bilimleri No: 57, Ankara, 556s
• Landis TD, 1985. Mineral Nutrition As An Index of Seedling Quality. Duryea, M. L. (ed.). 1985. Proceedings: Evaluating seedling quality: principles, procedures, and predictive abilities of major tests. Workshop held October 16-18, 1984. Forest Research Laboratory, Oregon State University, Corvallis
• Menes PA, Mohammed GH, 1995. Identifying the root collar on forest tree seedlings. The Forestry Chronicle, 71(3): 304-310
• Narlıoğlu MH, 2015. Konya Kapalı Havzasında Yapılan Ağaçlandırma ve Erozyon Kontrolü Çalışmalarının Değerlendirme Raporu. ÇEM Genel Müdürlüğü Yayını, Ankara, 431s
• Proe MF, 1994. Plant Nutrition. In: Aldhous JR, Mason WL(Eds.), Forest Nursery Practise, Forestry Comission Bulletin 111, London, pp. 37-65
• Öner N, Eken Ö, 2014. Yarıkurak Bölgelerde Erozyon Kontrolü Amaçlı Yapılan Ağaçlandırma Çalışmaları: Çankırı-Alakır Ağaçlandırması Örneği. Havza Yönetimi Sempozyumu, Uygulamalar, Politikalar ve Yeni Yaklaşımlar, 10-12 Eylül 2014, Bildiriler Kitabı, Çankırı, pp. 574-579
• Öztürk A, 2013. Tepe Budaması ve Gübrelemenin Boylu Ardıç (Juniperus excelsa Bieb.), Doğu Ladini (Picea orientalis L.), Fıstıkçamı (Pinus pinea L.) ve Sarıçam (Pinus sylvestris L.) Türlerinin Form Gelişimi Üzerine Etkisi. Yüksek Lisans Tezi, Karadeniz Teknik Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, 62s
• Rowan JS, 1987. Effects of Potassium Fertilization In The Nursery On Survival And Growth Of Pine Seedlings In The Plantation. Georgia Forest Research Paper, February 68, Georgia Forestry Comission Research Division.
• Sheldon AR, Menzies NW, 2005. The effect of copper toxicity on the growth and root morphology of Rhodes. Plant and Soil 278:341–349
• Torrey JG, 1986. Endogenous and exogenous influences on the regulation of lateral root formation. In: Lackson MB (Ed.), New Root Formation in Plants and Cuttings, Martinus Nijhoff Publishers, UK, pp. 31-66
• Toprak B, Yıldız O, Sargıncı M, Güner ŞT, 2016. Kök Boğazı Çapı ve Fidan Boyunun Karaçam (Pinus nigra), Toros Sediri (Cedrus libani) ve Saçlı Meşe (Quercus cerris) Fidanlarının Yarı-Kurak Sahalardaki Tutma Başarısına Etkisi. Ormancılık Dergisi 12(1): 105-111
• Turan M, Horuz A, 2012. Bitki Beslemenin Temel İlkeleri. In: Kahraman MR (Ed.), Bitki Besleme, Ankara, pp.123-345
• Yahyaoğlu Z, Genç M, 2007. Kalite Sınıflamasında Kullanılan Özellikler ve Tespiti. Ed. Yahyaoğlu Z, Genç M, Fidan Standardizasyonu, SDÜ Orman Fakültesi Yayın No: 75, 355-465, Isparta
• Yer EN, 2011. Eskişehir Orman Fidanlığındaki Çıplak Köklü ve Tüplü Bazı Orman Ağacı Fidanlarında Fidan Gelişim Dönemlerinin Belirlenmesi. Kastamonu Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 170s
• Wang M, Zheng Q, Shen Q, Guo S, 2013. The Critical Role of Potassium in Plant Stress Response. International Journal of Molecular Science 14: 7370-7390
• Zang JL, Flowers TJ, Wang SM, 2010. Mechanisms of sodium uptake by roots of higher plants. Plant Soil 326:45–60