Şişen Killerin Kireç Katkısı İle Stabilizasyonu Ve Eskişehir- Meşelik Killerine Uygulanması

Yıl 2006, Cilt: 19 Sayı: 2, 75 - 88, 31.12.2006

Murat Türköz

Öz

Şişme potansiyeline sahip temel zemininin stabilizasyonunda kireç, çimento, uçucu kül ve bazı organik bileşikler gibi katkı maddeleri kullanılmaktadır.  Bunlardan kireç katkısı; etkili kullanımı nedeniyle yaygın uygulama alanı bulmuştur. Bu çalışmada; Eskişehir Osmangazi Üniversitesi kampüs alanında yer alan yüksek şişme potansiyeline sahip Meşelik killerinin kireç katkısı ile stabilizasyonu araştırılmıştır.  Araştırmada sönmüş kireç katkısı-şişme yüzdesi ilişkisi, şişme yüzdesinin zamanla değişimi ve şişme yüzdesi-nihai su muhtevası değişimi incelenmiştir. Bu amaçla üç ayrı lokasyondan alınan, standart ve modifiye enerji seviyelerinde ve farklı sönmüş kireç katkı yüzdelerinde (% 0, 1, 3 ve 5) hazırlanmış 88 ayrı numune üzerinde klasik ödometre cihazı ile serbest şişme yüzdesi deneyleri yapılmıştır. Deneyler sonunda, sönmüş kireç katkısının killerin şişme potansiyelinin kontrolünde başarıyla kullanılabileceği, bu katkının % 3 seviyesinden sonra etkili olduğu ve etkinin yüksek enerji seviyesinde nispi olarak daha yüksek görüldüğü belirlenmiştir. 

Anahtar Kelimeler

Şişen killer, kireç, stabilizasyon

Stabılızatıon Of Swellıng Clays Wıth Lıme Admıxture And An Applıcatıon To The Eskişehirmeşelik Clays

Öz

To minimize or to eliminate the swelling potential of an expansive soil, some chemicals such as lime, cement, fly ash and organic materials can be used. Lime is commonly adopted for stabilization of expansive soils, because of its effectiveness in utilization.  This paper briefly describes swelling soils and the factors acting on the swell mechanism, discusses the lime mixture for controlling the swell potential and introduces the results of a study applied to investigate the performance of the mixture of hydrated lime-clay, belonging to samples collected from the campus area of Eskişehir Osmangazi University in Eskişehir.  In this study, the samples belonging to three different locations were compacted at the standard and modified compaction efforts, and then swell tests were carried out by considering lime mixture at different percentages (0,1,3 and 5 percent of dry soil weight).  For this purpose, 88 specimens were used to measure the free swell percent.  As a result of this study, the stabilization of high plasticity clay can be sufficiently provided by the hydrated lime mixture, the significant effect on the mixtures is possible after 3 percent of the hydrated lime.  It is also seen from the study that the effect of lime mixture is more effective on the specimen series prepared as considering the modified energy input.  

Anahtar Kelimeler

Swelling clays, lime, stabilization, swell percent..

Kaynakça

• [1] F.H. Chen, “Foundation on Expansive Soils”, American Elsevier Science Publication, New York, 1988.
• [2] D.A. Jones, and K.A. Jones, “Treating Expansive Soils", Civil Engineering, V.57, N.8, ASCE, 1987.
• [3] A.A.Al-Rawas, R.Taha, J.D.Nelson, T.B.Al-Shap, and H. Al-Siyabi,“A comparative evaluation of various additives used in the stabilization of expansive soils,” Geotechnical Testing Journal, GTJODJ, Vol. 25, No.2, pp. 199-209, 2002.
• [4] A.A. Basma, A.S. Al-Hamoud, A. Husein, “Laboratory assessment of swelling pressure of expansive soils,” Applied Clay Science 9, pp.355-365, 1995.
• [5] Y. Du, S. Li, S. Hayashi, “Swell –shrinkage properties and soil improvement of compacted expansive soil, Ning-Liang Highway, China”, Engineering Geology 53, pp.351-358, 1999.
• [6] B. Shi, H. Jianh, Z. Liu, H.Y. Fang, “Engineering Geological Characteristics of expansive soils in China”, Engineering Geology 67, pp.63 – 71, 2002.
• [7] H. Tosun, ve H. Kırmızıtaş, "Harran Killerinin Şişme Potansiyeli ve Bölgede İnşa Edilecek Su Yapıları İçin Önemi", Dolgu Barajlar Yönünden Zemin Mekaniği Problemleri Sempozyumu, 20-25 Eylül 1993, Gümüldür, Bildiri kitabı, s:313-327.
• [8] H. Tosun, M. Türköz, İ.Zorluer, ve A. Arslan, “Sıkışma Kontrolü İle Şişme Potansiyelinin Önlenmesi ve Harran Killerinde (V.kısım) Yapılan Uygulamalar” 3.GAP Mühendislik Kongresi, 24-26 Mayıs 2000, Şanlıurfa, Bildiriler kitabı, s.425-432.
• [9] F.G Bell, “Stabilization and treatment of clayey soils with lime”, Part 1- Basic Principles, Ground Engineering, 21(1), pp.10-15, 1988a.
• [10] J.D. Nelson, and J.D. Miller, “Expansive Soils-Problems and Practice in Foundation and Pavement Engineering”, J.Willey and Sons, New York, 1992.
• [11] T.W. Lambe, “Soil Stabilization” Chapter Four of Foundation Engineering, G.A. Leonards (ed), McGraw-Hill, New York, 1962.