Sanat AŞ’den Stok Fotoğrafa Fotoğrafik Estetiğin Piyasası

Yıl 2019, Cilt: 20 Sayı: 1, 107 - 121, 03.06.2019

Gülbin Özdamar Akarçay

https://doi.org/10.17494/ogusbd.595129

Öz

Resim gerçekliği kopya etme
telaşından sıyrılarak, kendine yeni diller yaratma çabasına girerken, fotoğraf
ise resme öykünme ve onun gibi olma sevdasını, kendi mekanik üretim
dinamiklerini keşfetmeye başladığında bırakmıştır. Sanat dünyasına girmeyi başaran
fotoğraf, milyon dolarlık müzayedelerde, koleksiyonerlerin gözdelerine
dönüşmüştür. Fotoğraf, sanat AŞ’nin elinden tüketim dünyasına yani reklam
piyasasına atlamış ve insanın içindeki arzuyu gidermek ve arzunun yarattığı
boşluğu tamamlamak için hayali ve fantastik bir dünya kurmanın yollarını,
satılabilecek her şeyi estetize ederek çizmiştir. Günümüzde ise fotografik
imgeler dijitalleşmiş (post-fotoğraf), kendine yeni mecralar ve diller
yaratmıştır. Bu mecralardan biri olan Stok fotoğraf ajansları, fotoğrafçısına
bir ‘nickname-kullanıcı adı’, fotoğrafa ise 1 dolar fiyat biçerek, dünyanın hiç
gitmediğiniz bir ülkesinde fotoğrafınızı kredi kartı ya da tişörtlerde
görebilme ihtimalinizi arttırmıştır.

Anahtar Kelimeler

Fotoğraf Sanatı, Fotoğrafin Metalaşlaması

Kaynakça

• Özdamar Akarçay, G. (2012). Reklam Fotoğrafçılığı. Edi. A. Candemir. Fotoğrafın Kullanım Alanları (5-55) Eskişehir: Açıköğretim Yayınları. Artun, A. (2011). Çağdaş Sanatın Örgütlenmesi. İstanbul: İletişim. Atabek, G. (2006). Anlam Oluşturma: İnternet Görüntü Bankalarında Görüntü Kategorilerinin Göstergebilimsel Açıdan Çözümlenmesi, Yeni İletişim Ortamları ve Etkileşim Uluslararası Konferansı. İstanbul: İstanbul Büyükşehir Matbaası, 69-77. Bajac, Q. (2005). Karanlık Odanın Sırları Fotoğrafın İcadı, (Çev., Ali Berktay), İstanbul: YKY. Bayraktar, K. O. (2011). Dijital İmge ve Temsili (Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), https://www.academia.edu/1055594/Dijital_İmge_ve_Temsili, Erişim Tarihi: 10.06.2015. Castells, M. (2005). Ağ Toplumunun Yükselişi, Enformasyon Çağı: Ekonomi, Toplum ve Kültür (Birinci Cilt). (Çev., Ebru Kılıç), İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları. Demir, N. K. (2005). Kimliklere Ayna Tutan Reklam Fotoğrafları, Manas Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, (14): 237-251. Durdu, S. (2012). Mikrostok Fotoğrafçılık, http://sinandurdu.com/mikrostok-fotografcilik/, Erişim tarihi: 20.06.2015 Facos, M. (2011). An Introduction to Nineteenth Century Art, Newyork: Routledge. Freud, G. (2006). Fotoğraf ve Toplum, İstanbul: Sel Yayıncılık. Frosh, P. (2006). What’s Behind the Spectacle? An Update on Stock Photography and the Visual Content Industry, BOL – The Journal of the Korean Arts Council, (3): 256-278. Garfield, B. (2004). Biraz da Ben Konuşayım, (Çev., Selin Çetinkaya), İstanbul: MediaCat Yayınları. Holz, K. (2006). United Colours -United Options-United Cultures: Are Consumer Responses to Shock Advertising Affected by Culture? A Case Study on Benetton Campains under Oliviero Toscani Examining German and English Responses. Munich: Grin Publishing.
• İz, K. (2012). Finansallaşan Sanatın Yükselen İsmi: Gerhard Richter, http://www.e-skop.com/skopbulten/finansallasan-sanatin-yukselen-ismi-gerhard-richter/660, Erişim Tarihi: 11.05.2015. Karabacak, Z. İ. (2013). Stok Fotoğrafçılık Üzerine Bir Değerlendirme, İdil Dergisi, 2 (8):167-177. Karakulakoğlu, S. E. (2012). Sosyal Medyanın Karanlık Yüzü, The Turkish Online Journal of Design, Art and Communication – TOJDAC. 2 (4): 32-40. Kellner, D. (2013). Sanat Komplosu: Baudrillard'ın Anti-estetiği Üzerine. Çev., Elçin Gen. http://www.e-skop.com/skopbulten/cagdas-estetik-sanat-komplosu-baudrillardin-anti-estetigi-uzerine/1677, Erişim Tarihi: 10.06.2015. Manovich, L. (1995). The Parodoxes of Digital Photography, http://manovich.net/index.php/projects/paradoxes-of-digital-photography, Erişim Tarihi: 20.06.2015 Manovich, L. (2001). The Language of New Media. Massachusetts: MIT Press, http://faculty.georgetown.edu/irvinem/theory/Manovich-LangNewMedia-excerpt.pdf., Erişim tarihi: 1.02.2018. Mitchell, W. J. (2001). Th e Reconfi gured Eye: Visual Truth in the Post-Photographic Era, Cambridge, Massachusetts and London: MIT Press. Nasio, J.D. (2007) Jacques Lacan’ın Kuramı Üzerine Beş Ders, (Çev., Özge Erşen ve Murat Erşen), Ankara: İmge Kitabevi. Oral, M. (2011). Weimar Cumhuriyetinden Günümüze Fotoğraf Ajanslarının Fotojurnalizme Katkıları, İstanbul: ESPAS. Öztürk, R. (2002). Fotoğrafı Sanatlaştıran Adam: Alfred Stieglitz, 1864-1946, Sanat Dünyamız, (84): 174-180. Özel Sağlamtimur, Z. (2010). Dijital Sanat, Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 10 (3): 213-238. Rosenblum, B. (1978). Photographers at Work: A Sociology of Photographic Styles, NewYork: Holmes and Meier Publishers. Sartori, G. (2004). Görmenin İktidarı, (Çev., Gül Batuş), İstanbul: Karakutu. Sarup, M. (2004). Post-Yapısalcılık ve Postmodernizm, İstanbul: Bilim ve Sanat Yayınları. Somay, B. (2007). Bir Şeyler Eksik, İstanbul: Metis Yayınları.
• Stallabrass, J. (2010). A Stage for the English, http://www.courtauld.ac.uk/people/stallabrass_julian/PDF/Parr.pdf. Erişim Tarihi: 15.06.2015. Tapscott, D. ve Williams, A. (2010). Vikinomi Kitlesel İşbirliği Herşeyi Değiştiriyor, İstanbul: MediaCat Yayınları. Topçuoğlu, N. (1992). İyi Fotoğraf Nasıl Oluyor Yani, İstanbul: YKY. Toscani, O. (1996). Reklam Bize Sırıtan Bir Leştir, (Çev., Nihal Önol), İstanbul: Milliyet Yayınları. Ürper, O. (2012). Dijital Teknoloji Çağında Reklam Fotoğrafçılığı, İstanbul: Say Yayınları. Wernick, A. (1996). Promosyon Kültürü, Reklam, İdeoloji ve Sembolik Anlam, (Çev. O. Akınhay), Ankara: Bilim-Sanat Yayınları. Zizek S. (2005). Yamuk Bakmak, İstanbul: Metis Yayınları. Tecnotoday, http://www.technotoday.com.tr/detay/4411/Stok-Fotografciligi, Erişim Tarihi: 13.05.2015.