SÜRDÜRÜLEBİLİRLİK BAĞLAMINDA TÜRKİYE’DE AKILLI ŞEHİRLERİN GÖRÜNÜMÜ VE GENEL BİR DEĞERLENDİRME

Yıl 2022, , 151 - 165, 28.12.2022

Gözde Kestellioğlu

https://doi.org/10.55580/oguzhan.1206411

Öz

Hızla artan nüfus, kontrolsüz göç vd. etmenler neticesinde ortaya çıkan çarpık kentleşme süreci ile sınırlı kaynakların zarar görmesi ya da tükenmesi ve/veya karşılaşılan çevre sorunlarının yanı sıra vatandaşların ihtiyaçlarının karşılanamaması gibi kentin işlevlerinin sekteye uğraması sorunu ile yüzleşilen günümüzde bunun çözümü için sürdürülebilirlik kapsamında farklı konseptte kent önerileri tartışılmaktadır.
Bu çalışma sürdürülebilirlik bağlamında bu konseptlerden biri olan akıllı şehirleri ele alarak dünyadan ve Türkiye’den örneklerle gelinen genel durumu değerlendirmeyi amaçlamaktadır. Bunun için literatürün yanı sıra, ilgili belgeler, ilgili birimlerin sitelerinden ve ziyaret neticesinde elde edilen veriler ele alınarak tespitlerde bulunulmuştur.
Çalışma sonucunda dünyada olduğu kadar ülkemizde de her şehrin kendi ihtiyaçları doğrultusunda ve ilgili belgeleri de göz önünde bulundurarak örgütlenme sürecinde oldukları, benzer ve/veya farklı projeler gerçekleştirdikleri görülmüştür. Yine de özellikle ülkemizde akıllı şehirleşmede doğru noktalardan başlaması, örgütlenmenin daha da genişletilmesi ve yerel yönetimlerin maddi olarak desteklenmesi gerekliliği yönünde tespitlerde bulunulmuştur. Bir diğer önemli husus ise endüstri 4.0’la birlikte gelinen bu noktada akıllı şehrin temel unsurlarından olan yerel halkın da akıllı toplum bilincine ulaşabilmesinin üzerinde durulması gerekliliğidir.

Anahtar Kelimeler

Sürdürülebilirlik, Sürdürülebilir Kalkınma, Akıllı Şehir, Toplum 5.0, Yerel Yönetimler

TURKISH SMART CITIES’ LOOK AND OVERVIEW IN TERMS OF SUSTAINABILITY

Öz

On a day with the interruption of the urban functions such as the failure to meet the needs of the citizens as well as the impairment or depletion of limited resources and unplanned urbanization which is caused by the factors including fast growing population, uncontrolled power etc., urban suggestions in different concepts are deliberated within the scope of sustainability.
This study aims to evaluate the overall situation across Turkey and the world thereby addressing the smart cities within this concept in terms of sustainability. To this end, determinations have been made based on the data obtained from the literature as well as relevant documentation, sites and visits of the relevant units.
The study demonstrates that they are in the organization process and that similar and/or several projects have been implemented considering relevant documentation in line with the requirements of each city across our country as well as across the world. Nevertheless, in Turkey, in particular, it has been found necessary to start from the correct sports in smart urbanization, further expand organization and materially support local administrations. Another significant matter is that it is necessary to focus on making local people, one of the key elements of smart city, achieve public awareness at this point with industry 4.0.

Anahtar Kelimeler

Sustainabilty, Sustainable Development, Smart City, Society 5.0, Local Administration

Kaynakça

• Akıllı Şehirler Türkiye’ye Yılda 30 Milyar TL Kazandıracak. Erişim 28.08.2017. http://medyamerkezi.vodafone.com.tr/basin-bultenleri/akilli-sehirler-turkiye-ye-yilda-30-milyar-tl-kazandiracak
• Akıllı Şehir İstanbul Yolculuğu Başladı. (2017). Erişim 10 Ocak 2022. https://www.sabah.com.tr/ekonomi/2017/05/15/akilli-sehir-istanbul-yolculugu-basladi
• Albino, V., Dangelico, M. R., and Berardi, U. (2015). Smart Cities: Definitions, Dimensions, Performance, and Initiatives. Journal of Urban Technology, 22(1), 3– 21.
• Armağan, M. V. (2018). Bilgi Toplumunda Akıllı Şehirler ve Katılımcı Yurttaşlık, Doktora Tezi, Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Bakıcı, T., Almirall, E., and Wareham, J. (2012). A Smart City Initiative: The Case of Barcelona. Journal of the Knowledge Economy, 4(2), 135–148.
• Bostancı, S. H. ve Albayrak, A. N. The Role of Eco-Municipalities in Climate Change for a Sustainable Future. (2017). Ganpat, W. and Isaac, W.A. (Eds.), Environmental Sustainability and Climate Change Adaptation Strategies, IGI Global pub.
• Bulut, Y. (2003). Yerel Yönetimlerin Teknolojiye Entegrasyonu. I. Uluslararası Yerel Yönetimler, Üniversite ve Sanayi İşbirliği Sempozyumu, İşbirliği Sempozyumu Bildiri Kitabı, Gazi Üniversitesi Yayını.
• Büyükuslu, A. R. (2021). Sürdürülebilir Kalkınma ve Endüstri 5.0, Der Yayınları, İstanbul.
• Cansever, T. (1998). İstanbul’u Anlamak, İz Yayınları.
• Caragliu, A., Del Bo, C., ve Nijkamp, P. (2011). Smart Cities in Europe, Journal of Urban Technology, 18(2), 65–82.
• Center on Governance. (2003). SmartCapital Evaluation Guidelines Report: Performance Measurement and Assessment of SmartCapital. Ottawa: University of Ottawa.
• Chourabi, H., Nam, T., Walker, S., Gil-Garcia, J. R., Mellouli, S., Nahon, K., Pardo, T. A., Scholl, H. J. (2012). Understanding Smart Cities: An Integrative Framework. 45th Hawaii International Conference On System Sciences. 2289-2297. IEEE.
• Coyle, S. J. (2011). Sustainable and Resilient Communities: A Comprehensive Action Plan for Towns, Cities, and Regions (Vol. 15). John Wiley & Sons.
• Dünyadan Akıllı Şehir Örnekleri. Erişim 06 Eylül 2019. https://magg4.com/dunyadan-akilli-sehir-ornekleri/
• Dünyadan Akıllı Şehir Örnekleri. Erişim 06 Eylül 2019. https://digitalage.com.tr/dunyadan-akilli-sehir-ornekleri/
• Dye, T. R. (1987). Understanding Public Policy. New Jersey: Prentice-Hall.
• Elvan, L. (2017). Akıllı Şehirler Lüks Değil İhtiyaç, İTÜ Vakfı Dergisi, Temmuz-Eylül 2017, 77, 6-9.
• Endüstri 4.0 Nedir ve Ne Anlama Gelmektedir? (16.04.2018) Erişim 06 Eylül 2019, http://www.hurriyet.com.tr/teknoloji/endustri-4-0-nedir-ve-ne-anlama-gelmektedir-40806351
• Erçevik Sönmez, B. (2021). Sürdürülebilir Yaşam Alanları Olarak Cittaslow. Farklı Perspektiflerden Sürdürülebilir Kalkınma Amaçları içinde (299-311), Ed. Burcu Yavuz Tiftikçigil, Nobel Yayınevi.
• European Parliament. (2014). Mapping Smart Cities in the EU. Erişim 24.03.2020. https://www.europarl.europa.eu/RegData/etudes/etudes/join/2014/507480/IPOL-ITRE_ET(2014)507480_EN.pdf
• Giffinger, R., Fertner, C., Kramar, H., Kalasek, R., Pichler-Milanović, N., Meijers, E. (2007). Smart Cities: Ranking of European Medium-Sized Cities. Vienna, Austria: Centre of Regional Science (SRF), Vienna University of Technology. http://www.smartcities.eu/download/smart_cities_final_report.pdf
• Hall, R. E. (2000). The vision of a smart city. In Proceedings of the 2nd International Life Extension Technology Workshop (Paris, France, Sep 28).
• Harrison, C., Eckman, B., Hamilton, R., Hartswick, P., Kalagnanam, J., Paraszczak, J., ve Williams, P. (2010). Foundations for Smarter Cities. IBM Journal of Research and Development, 54(4).
• Harvey, D. (2009). Sosyal Adalet ve Şehir, Metis Yayınları.
• Işıldar, G. (2012). Sürdürülebilir Kentler İçin Üniversite Yerleşkelerini Rolü. Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi.
• Karakurt Tosun, E. (2013). Sürdürülebilir Kentsel Gelişim Sürecinde Kompakt Kent Modelinin Analizi. Yönetim ve Ekonomi: Celal Bayar Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 20(1), 31-46.
• Kasznar, A.P.P., Hammad, A.W.A., Najjar, M., Linhares Qualharini, E., Figueiredo, K., Soares, C.A.P. ve Haddad, A.N. (2021). Multiple Dimensions of Smart Cities’ Infrastructure: A Review. Buildings, 11(73), 1-27.
• Kayseri Büyükşehir Belediyesi, 2018 Akıllı Şehircilik Raporu.
• Keleş, R. (1993). Kentleşme Politikası, İmge Kitapevi.
• Keleş, R. (2014). Kent ve Kültür Üzerine. Mülkiye Dergisi, 29 (246), 9-18.
• Klein, C. ve Kaefer, G. (2008). From smart homes to smart cities: Opportunities and challenges from an industrial perspective, In Proceedings of the 8th International Conference, NEW2AN and 1st Russian Conference on Smart Spaces, ruSMART, 3-5 September 2008, St. Petersburg, Russia.
• Kürşat, B. (2013). Demokrasi Arayışında Kent, Çizgi Yayınları.
• Marsa-Maestre, I., Lopez-Carmona, M. A., Velasco, J. R. ve Navarro, A. (2008). Mobile Agents For Service Personalization In Smart Environments. Journal of Networks, 3(5), 30-41.
• McFedries, P. (2014). “The City as System.” IEEE Spect., 51(4), 36.
• Moss, R. and Litow, S. (2009). Manifesto for Smarter Cities, Harvard Business School Working Paper.
• Nam, T. ve Pardo, T.A. (2011). Conceptualizing Smart City with Dimensions of Technology, People, and Institutions. Proceedings of the 12th Annual International Digital Government Research Conference: Digital Government Innovation in Challenging Times, College Park, 12-15 June 2011, 282-291.
• Nohutçu, A. ve Akpınar, A. (2022). Türkiye’de Yerel Yönetimler Akıllı Şehirler İçin Ne Kadar Hazır?: Politika Belgeleri Üzerinden Bir İnceleme, Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, ISSN 1308-2922 E-ISSN 2147-6985. 48. 1-21.
• Sabegh, M. H. Z., Öztürkoğlu, Y. ve Kim, T. (2016). Green Supply Chain Management Practices' Effect on the Performance of Turkish Business Relationships. International Journal of Supply and Operations Management, 2(4). 982-1002.
• Ojo, A., Dzhusupova, Z. ve Curry, E. (2016). Exploring the Nature of the Smart Cities Research Landscape, Smarter as the New Urban Agenda: Public Administration and Information Technology. Ed. J. Gil-Garcia, T. Pardo, T. Nam, Springer International Publishing, Switzerland.
• Örselli, E. ve Dinçer, S. (2019). Akıllı Kentleri Anlamak: Konya ve Barcelona Üzerinden Bir Değerlendirme, Uluslararası Yönetim Akademisi Dergisi, 2. 90-110.
• Özçağ, M. ve Hotunluoğlu, H. (2015). Kalkınma Anlayışında Yeni Bir Boyut: Yeşil Ekonomi, CBÜ Sosyal Bilimler Dergisi. 13(2). 303-324.
• Rios, P. (2008). Creating “The Smart City”. Erişim: 10.10.2022. https://archive.udmercy.edu/bitstream/handle/10429/393/2008_rios_smart.pdf?sequence=1
• Roseland, M. (2012). Toward Sustainable Communities: Solutions for Citizens and Their Governments (Vol. 6). New Society Publishers.
• Sürdürülebilirlik Konusunda Dünyaya Örnek 3 Şehir Neleri İyi Yapıyor? (2019). Erişim 10 Ocak 2022. http://www.cevreciyiz.com/makale-detay/1400/surdurulebilirlik-konusunda-dunyaya-ornek-3-sehir-neleri-iyi-yapiyor
• T.C. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı. (2019). 2020-2023 Ulusal Akıllı Şehirler Stratejisi ve Eylem Planı. Erişim 10.10.2022. https://www.akillisehirler.gov.tr/wp-content/uploads/EylemPlani.pdf
• T.C. Kalkınma Bakanlığı, (2013). Bilgi Toplumu Stratejisinin Yenilenmesi Projesi. http://www.bilgitoplumu.gov.tr/wp-content/uploads/2022/01/ICT_KEUI_Eksen_1_v4_FINAL_270613.pdf
• Tetik Demirhan, B. (2021). Kamu Sektörü ve Endüstri 4.0, Farklı Perspektiflerden Endüstri 4.0 Yazıları II içinde (139-165), Ed. Fulya Mısırdalı Yangil ve Ayşen Altun Ada, Gazi Kitapevi, Ankara.
• TUBİTAK BİLGEM. (2021). 2020-2023 Ulusal Akıllı Şehirler Stratejisi ve Eylem Planı Resmî Gazete’de Yayımlandı. Erişim 06 Haziran 2021. https://yte.bilgem.tubitak.gov.tr/tr/haber/2020-2023-ulusal-akillisehirler-stratejisi-ve-eylem-plani-resmi-gazetede-yayimlandi
• Tuğaç, Ç. (2019). Kentsel Dirençlilik Perspektifinden Yerel Yönetimlerin Görevleri ve Sorumlulukları. İdealkent Dergisi, 28(20) (2019-3). 984-1019.
• Tuğdemir, G., Soğukpınar, H., Özbolat, M. ve Cerit, A. G. (2016). Marina İşletmeleri ve Kullanıcıların Sürdürülebilir Çevreye Etkisi : İzmir İçin Kalitatif Bir Çalışma. İzmir: III. Ulusal Deniz Turizmi Sempozyumu, (26-27 Şubat 2016), 329-356.
• Türkiye Bilişim Vakfı (TBV), Deloitte & Vodafone. (2016). Akıllı Şehirler Yol Haritası, Erişim 30.08.2017. https://www.sehirsizin.com/Documents/Deloitte-Vodafone-Akilli-Sehir-Yol-Haritasi.pdf
• Özmehmet, E. (2008). Dünyada ve Türkiye’de Sürdürülebilir Kalkınma Yaklaşımları. E-Journal of Yaşar Üniversitesi, 3(12), 1853-1876.
• Yavuz, A. (2010). Sürdürülebilirlik Kavramı ve İşletmeler Açısından Sürdürülebilir Üretim Stratejileri. Hatay: Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi,7(14), 63-86.
• Yılmaz, Ö. (2015). Akıllı Kentler ve Bilgi Toplumu Stratejisi, Dünya CBS Günü, 18-19.11.2015, Ankara, Türkiye.
• Varol, Ç. (2017). Sürdürülebilir Gelişmede Akıllı Kent Yaklaşımı: Ankara’daki Belediyelerin Uygulamaları, Çağdaş Yerel Yönetimler Dergisi, 26(2017). 43-58.
• Washburn, D., Sindhu, U., Balaouras, S., Dines, R. A., Hayes, N. M., and Nelson, L. E. (2010). Helping CIOs Understand “Smart City” Initiatives: Defining the Smart City, Its Drivers, and the Role of the CIO. Cambridge, MA: Forrester Research, Inc.
• WCED, World Commission on Environment and Development. (1987). Our Common Future: Oxford University Press.
• Zubizarreta, I., Seravalli, A., ve Arrizabalaga, S. (2016). Smart City Concept: What It Is and What It Should Be. Journal of Urban Planning and Development, 142(1), 04015005-1-8.