Özel güvenlik görevlilerinin deprem algılarının metafor yoluyla belirlenmesi

Yıl 2024, Cilt: 6 Sayı: 2, 121 - 136, 31.12.2024

Ali Davut Alkan , Ali Yağcı

https://doi.org/10.55580/oguzhan.1557370

Öz

2024 yılı Haziran ve Temmuz aylarında, Niğde ve Karaman illerinde özel sektör ve kamu kurumlarında görev yapan özel güvenlik görevlilerinden veri toplanmıştır. Araştırma kapsamında, özel güvenlik görevlilerinden (n=60) “deprem…..gibidir, çünkü…..” cümlesindeki boşlukları doldurmaları ve geliştirdikleri metaforlara yönelik görselleri çizmeleri/resmetmeleri istenmiştir. Araştırma, nitel araştırma yöntemlerinden fenomenoloji (olgubilim) deseni ile gerçekleştirilmiştir. Araştırmanın bulguları kapsamında, özel güvenlik görevlilerinin deprem kavramına yönelik toplam 22 iyi yapılandırılmış metafor ürettiği görülmüştür. Özel güvenlik görevlilerinin, deprem kavramıyla ilgili en çok “beşik (f=8, %13.3)” metaforlarını ürettikleri belirlenmiştir. Araştırma sonucuna göre özel güvenlik görevlilerinin deprem ile ilgili daha çok “istenmeyen duygu, olay” ve “yok edici güç” imaj ve algısına sahip oldukları görülmektedir. Sonuç olarak özel güvenlik görevlilerinin depremi istenmeyen duygu, olay ve yok edici güç olarak gördükleri sonucuna ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Deprem, Metafor, Deprem algısı, Özel güvenlik görevlisi, Özel güvenlik

Exploring private security officers’ perceptions of earthquakes through metaphorical analysis

Öz

In June and July 2024, data was collected from private security guards working in the private sector and public institutions in Niğde and Karaman provinces. Within the scope of the research, the private security guards (n=60) were asked to fill in the blanks in the sentence “earthquake is..... because.....” and to draw or depict the visuals of the metaphors they developed. The study was conducted using a phenomenological design, a qualitative research method. The findings of the research indicated that private security guards produced a total of 22 well-structured metaphors related to the concept of earthquakes. It was determined that the most frequently produced metaphor by the private security guards was “cradle” (f=8, %13.3). According to the results, private security guards predominantly perceive earthquakes as “unwanted emotions, events” and as a “destructive force.” Consequently, it has been concluded that private security guards view earthquakes as unwanted emotions, events, and destructive powers.

Anahtar Kelimeler

Earthquake, Metaphor, Earthquake perception, Private security guard, Private security

Kaynakça

• AFAD (2014). Afet ve Acil Durum Başkanlığı. Açıklamalı Afet Yönetimi Terimleri Sözlüğü. 10 Temmuz 2024 tarihinde https://www.afad.gov.tr/kitaplar adresinden erişildi.
• Aksoy, B. (2013). Depremi Yaşamış Olan 9. Sınıf Öğrencilerinin “Deprem” Kavramına Yönelik Algılarının Nitel Açıdan İncelenmesi. Zeitschrift Für Die Welt Der Türken, 5(1).
• Aksoy, B. ve Sözen, E. (2014). Lise Öğrencilerinin Coğrafya Dersindeki Deprem Eğtimine İlişkin Görüşlerinin Çeşitli Değişkenler Açısından İncelenmesi (Düzce ili örneği). Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 7(1), 279-297.
• Alkan, A. D. (2024). Türkiye’de Depremlerde Özel Güvenliğin Kullanım Durumu ve Öneriler. Akademik Yaklaşımlar Dergisi, 15(1-Deprem Özel Sayısı-), 115-135. https://doi.org/10.54688/ayd.1412609
• Armstrong, S. L., Davis, H. S. ve Paulson, E. J. (2011). The Subjectivity Problem: Improving Triangulation Approaches in Metaphor Analysis Studies. International Journal of Qualitative Methods, 10 (2), 151-163. https://doi.org/10.1177/160940691101000204
• Ateş, M. ve Karatepe, A. (2013). Üniversite Öğrencilerinin “Küresel Isınma” Kavramına İlişkin Algılarının Metaforlar Yardımıyla Analizi. Marmara Coğrafya Dergisi, 0 (27), 221-241.
• Avcı, S., Kaplan, B. ve Ortabağ, T. (2020). Hemşirelik Bölümündeki Öğrencilerin Afet Konusundaki Bilgi ve Bilinç Düzeyleri. Resilience, 4, 89-101. https://doi.org/10.32569/resilience.619897
• Aydın Günbatar, S. (2019). Olgu Bilim (Fenomenolojik Araştırma) Yöntemi. H. Özmen ve O. Karamustafaoğlu(ed.) Eğitimde Araştırma Yöntemleri içinde (293-316). Ankara: Pegem Akademi.
• Aydın, F. (2010). İlköğretim Sekizinci Sınıf Öğrencilerinin “Deprem” Algılamaları: Fenomenografik Bir Analiz. Journal of Turkish Studies, 5(3), 801-817. https://doi.org/10.7827/TurkishStudies.1574
• Baytiyeh, H. ve Naja, M. (2013). Promoting Earthquake Disaster Mitigation in Lebanon Through Civic Engagement. Disaster Prevention and Management, 22(4), 340-350.
• Büyüköztürk, Ş., Çakmak, E., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş. ve Demirel, F. (2016). Bilimsel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Pegem A yayıncılık.
• Ceylan, A., (2003). Meteorolojik Karakterli Doğal Afetlerin Zamansal ve Bölgesel Dağılımı. III. Atmosfer Bilimleri Sempozyumu içinde (455-465). İstanbul.
• Cornelissen, J. P., Oswick, C., Thøger Christensen, L. ve Phillips, N. (2008). Metaphor in Organizational Research: Context, Modalities and Implications for Research-Introduction. Organization Studies, 29(1), 7-22. https://doi.org/10.1177/0170840607086634
• Creswell, J. W. (2007). Researchdesign: Qualitative, Quantitative, Andmixedmethodsapproaches. California: Sage Publications Inc.
• Dağcı, T. ve Kaynak İ. H. (2024). Depremi Yaşamış Ve Yaşamamış Bireylerin Geliştirdikleri Metaforların İncelenmesi. SCAR, 3(1), 187-198.
• Değirmenci, Y. (2019). Sınıf Öğretmeni Adaylarının “Doğal Afet” Kavramına İlişkin Geliştirdikleri Metaforların İncelenmesi. International Journal of Geography and Geography Education (39), 83-94. https://doi.org/10.32003/iggei.488627
• Demirkaya, H. (2007). İlköğretim Öğrencilerinin Deprem Kavramı Algılamaları Ve Depreme İlişkin Görüşleri. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 8, 68-76.
• Demir Yıldız, C. ve Demir Öztürk, E. (2023). Üniversite Öğrencilerinin Depreme İlişkin Metaforik Algıları. Üniversite Araştırmaları Dergisi, 6(3), 308-316. https://doi.org/10.32329/uad.1313899
• Doğan, M., Nacaroğlu, O. ve Ablak, S. (2021). Sivrice Depremini Yaşamış Ortaokul Öğrencilerinin Depreme İlişkin Metaforik Algılarının İncelenmesi: Malatya İli Örneği. Dokuz Eylül Üniversitesi Buca Eğitim Fakültesi Dergisi, (51), 384-402. https://doi.org/10.53444/deubefd.885116
• Ekici, G. (2016). Biyoloji Öğretmeni Adaylarının Mikroskop Kavramına İlişkin Algılarının Belirlenmesi: Bir Metafor Analizi Çalışması. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 17(1), 615-636.
• Ekici, G. ve Akdeniz, H. (2018). Lise Öğrencilerinin “Ödev” Kavramına İlişkin Metaforik Algılarının İncelenmesi. Bayburt Eğitim Fakültesi Dergisi, 13(25), 135-162.
• Ergünay, O. (1996). Afet Yönetimi Nedir? Nasıl Olmalıdır? TÜBİTAK Deprem Sempozyumu Bildiriler Kitabı içinde (263-272.). Ankara: TÜBİTAK Yay.
• Erkal, T. ve Değerliyurt, M. (2011). Türkiye’de Afet Yönetimi. Doğu Coğrafya Dergisi, 14(22), 147-164.
• Ersoy, A. (2010). İlköğretimde Değer Kazanımlarının İncelenmesinde Karikatür Kullanımı: Dayanışma Değeri Örneği. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 29(2), 79-104.
• Ersoy, A. F. ve Türkkan, B. (2010). İlköğretim Öğrencilerinin Çizdikleri Karikatürlere Yansıttıkları Sosyal ve Çevresel Sorunların İncelenmesi. Eğitim ve Bilim, 35(156), 96-109.
• Faiz, M. (2009). 17 Ağustos ve 12 Kasım 1999 Depremlerinin Gölyaka (Düzce) İlçesine Bağlı İlköğretim Okulları Öğrencileri Tarafından Algılanışı. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Abant İzzet Baysal Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü Bolu.
• Gentner, D. (1988). Metaphor as Structure Mapping: The Relational Shift. In Child Development, pp. 47-59.
• Hruschka, D. J., Schwartz, D., St. John, D. C., Picone-Decaro, E., Jenkins, R. A. ve Carey, J. W. (2004). Reliability in Coding Open-Ended Data: Lessons Learned From HIV Behavioral Research. Field Methods, 16(3), 307-331.
• İlerisoy, Z. Y., Gökşen, F., Soyluk, A. ve Takva, Y. (2022). Deprem Kaynaklı İkincil Afetler ve Türkiye Örneklemi. Online Journal Of Art And Design, 10(2), 138-148.
• İzbırak, R. (1991). Yerbilimi Bilgileri. İstanbul: M.E.B. Yayınları.
• Karakuş, U. (2013). Depremi Yaşamış ve Yaşamamış Öğrencilerin Deprem Algılarının, Metafor Analizi İle İncelenmesi. Doğu Coğrafya Dergisi, 18(29), 97-116.
• Kasapoğlu, K. E. (2007). Depremler ve Türkiye Hakkında Bilmek İstedikleriniz. İstanbul: Berkay Ofset.
• Kaya, H. (2010). Metaphors Developed by Secondary School Students Towards "Earthquake" Concept. Educational Research and Reviews, 5(11), 712.
• Kurtdede Fidan, N. ve Yaşar, M. (2024). İlkokul Öğrencilerinin Depreme Yönelik Metaforik Algıları. Karamanoğlu Mehmetbey Uluslararası Eğitim Araştırmaları Dergisi, 6(1), 41-56. https://doi.org/10.47770/ukmead.1424690
• Miles, M. B. ve Huberman, A. M. (1994). Qualitative Data Analysis. Thousand Oaks, CA: Sage.
• Obara, K. ve Kato, A. (2016). Connecting Slow Earthquakes to Huge Earthquakes. Science, 353(6296), 253-257.
• Patton, M. Q. (2002). Qualitative Research and Evaluation Methods. Hershey: PA: Sage.
• Semino, E., Demjén, Z., Demmen, J., Koller, V., Payne, S., Hardie, A. ve Rayson, P. (2017). The Online Use of Violence and Journey Metaphors by Patients With Cancer, As Compared With Health Professionals: A Mixed Methods Study. BMJ Supportive & Palliative Care, 7(1), 60-66. https://doi.org/10.1136/bmjspcare-2014-000785
• Sözcü, U. ve Aydınözü, D. (2019). Öğretmen Adaylarının Doğal Afet Okuryazarlık Düzeylerinin Çeşitli Değişkenlere Göre İncelenmesi. International Journal of Geography and Geography Education (40), 79-91. https://doi.org/10.32003/iggei.566164
• Şahin, C. ve Sipahioğlu, Ş. (2002). Doğal Afetler Ve Türkiye. Ankara: Gündüz Eğitim ve Yayıncılık.
• Usta, G. (2022). Üniversite Öğrencilerinin Afet Ve Göç Kavramlarına İlişkin Geliştirdikleri Metaforların İncelenmesi. Karadeniz Sosyal Bilimler Dergisi, 14(27), 742-768. https://doi.org/10.38155/ksbd.1146452
• Yağcı, A. (2023a). Doğal Afetlerde Özel Güvenlik Görevlilerinin Rolü ve Önemi. A. Bilgili (Ed.), Academy 1. Uluslararası Deprem Çalışmaları Kongresi içinde (268-283). Academy Global Publishing House. ISBN: 978-625-6393-71-4.
• Yağcı, A. (2023b). Özel Güvenlik Görevlilerinin Kendi Mesleklerine İlişkin Metafor Algılarının İncelenmesi. A. Çalık (Ed), Sosyal, Beşeri ve İdari Bilimler Alanında Uluslararası Araştırmalar XXVII içinde (209-228). Konya: Eğitim Yayınevi.
• Yağcı, A. ve Güney, E. (2022). Yükseköğretim Program Atlas (2021) Verilerine Göre Özel Güvenlik ve Koruma Programının Değerlendirilmesi. Avrasya Sosyal Ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, 9(3), 152-173.
• Yağcı, A. ve Güney, E. (2023). Özel Güvenlik Görevlilerinin Uyuşturucu Madde Kavramına İlişkin Algılarının Metafor Analizi Yoluyla İncelenmesi. A. Bilgili (Ed.), Latin America 6th International Conference on Scientific Researches içinde (72-87). Havana: Academy Global Publishing House.
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2018). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Yıldız, C. D. ve Öztürk, E. D. (2023). Üniversite Öğrencilerinin Depreme İlişkin Metaforik Algıları. Üniversite Araştırmaları Dergisi, 6(3), 308-316. https://doi.org/10.32329/uad.1313899
• Yontar, İ.G. (2016). Afetlerin Yönetilmesinde Tatbikatların Önemi. A. Altay & Z. Toprak Karaman (Ed.), Bütünleşik Afet Yönetimi içinde (279-304). İzmir: İlkem Ofset ve Dijital Baskı.