Comparison of financial performance between participation and private banks in the turkish banking sector

Yıl 2024, Cilt: 6 Sayı: 2, 153 - 167, 31.12.2024

Ganime Halisdemir Güzel , Hatice Elanur Kaplan

https://doi.org/10.55580/oguzhan.1563067

Öz

Participation banks have become an important element of the financial sector and the banking system with the segments they address and the different instruments they offer in the last thirty years. ++In this study, the performances of three Participation Banks (Albaraka Türk A.Ş., Kuwait Türk, Türkiye Finans) and three private banks (Türkiye İş Bankası A.Ş., Türkiye Garanti Bankası A.Ş., Yapı ve Kredi Bankası A.Ş.) in the Turkish banking system between March 2009 and September 2020 are comparatively examined. In the research conducted using the panel data analysis method, it is found that in the model where ROA is the dependent variable for Participation Banks, the Industrial Production Index, Dollar Exchange Rate, GDP growth rate, and Total Deposits/Total Assets variables are significant. In the model where ROE is the dependent variable, significant relationships were determined with Non-Performing Loans (Gross)/Fund Used, Total Deposits/Total Assets, Industrial Production Index, Dollar Exchange Rate, and GDP growth rate. For private banks, in the ROA model, only the Industrial Production Index was found to be significant, while in the ROE model, the Total Loans/Total Assets and Total Deposits/Total Assets ratios showed significant relationships.

Anahtar Kelimeler

Participation Banking, Private Banks, Financial Performance, Panel Data Analysis.

Türk bankacılık sektöründe katılım bankaları ile özel bankaların finansal performanslarının karşılaştırılması

Öz

Katılım bankaları, son otuz yılda hitap ettiği kesim ve sunduğu farklı enstrümanlarla finansal sektörün ve bankacılık sisteminin önemli bir unsuru haline gelmiştir. Bu çalışmada, Türk bankacılık sisteminde yer alan üç Katılım Bankası (Albaraka Türk A.Ş, Kuveyt Türk, Türkiye Finans) ile üç özel bankanın (Türkiye İş Bankası A.Ş, Türkiye Garanti Bankası A.Ş, Yapı ve Kredi Bankası A.Ş) Mart 2009-Eylül 2020 dönemleri arasındaki performansları karşılaştırmalı olarak incelenmiştir. Panel veri analizi yöntemiyle yapılan araştırmada, Katılım Bankaları için ROA’nın bağımlı değişken olduğu modelde Sanayi Üretim Endeksi, Dolar Kuru, GSYİH büyüme oranı ve Toplam Mevduat/Toplam Aktif değişkenlerinin anlamlı olduğu bulunmuştur. ROE’nin bağımlı değişken olduğu modelde ise Takipteki Alacaklar (Brüt)/Kullandırılan Fonlar, Toplam Mevduat/Toplam Aktif, Sanayi Üretim Endeksi, Dolar Kuru ve GSYİH büyüme oranı ile anlamlı ilişkiler saptanmıştır. Özel bankalar için ROA modelinde yalnızca Sanayi Üretim Endeksi anlamlı bulunurken, ROE modelinde ise Toplam Kredi/Toplam Aktif ve Toplam Mevduat/Toplam Aktif oranları anlamlı ilişkiler göstermiştir.

Anahtar Kelimeler

Katılım Bankacılığı, Özel Bankalar, Finansal Performans, Panel Veri Analizi.

Kaynakça

• Aka, K. (2019). Banka karlılığının belirleyicileri: Türk bankacılık sektöründeki katılım bankaları üzerine ampirik bir uygulama. Sosyal Bilimler Araştırma Dergisi, 8(3), 21-39.
• Akhtar, M. F., Ali, K., & Sadaqat, S. (2011). Factors influencing the profitability of Islamic banks of Pakistan. International Research Journal of Finance and Economics, 66, 125-132.
• Albulescu, C. B. (2015). Banks’ profitability and financial soundness indicators: A macrolevel investigation in emerging countries. Procedia Economics and Finance, 23(15), 203-209.
• Ata, H. A. (2009). Kriz sonrası Türkiye'de mevduat bankaları karlılığına etki eden faktörler. Dokuz Eylül Üniversitesi İşletme Fakültesi Dergisi, 10(2), 137-151.
• Aydın, Y. (2019). Türk bankacılık sektöründe kârlılığı etkileyen faktörlerin panel veri analizi ile incelenmesi. Gümüşhane Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Elektronik Dergisi, 10(1), 181-189.
• Baltagi, B. H. (2008). Econometric analysis of panel data (4th ed.). New York: Wiley.
• Demirgüç-Kunt, A., & Huizinga, H. (1989). Determinants of commercial bank interest margins and profitability: Some international evidence. Dünya Bankası Ekonomik İnceleme, 379-408.
• Gujarati, D. N. (2004). Basic econometrics (4th ed.). New York: The McGraw-Hill Companies.
• Gülhan, Ü., & Uzunlar, E. (2011). Bankacılık sektöründe karlılığı etkileyen faktörler: Türk bankacılık sektörüne yönelik bir uygulama. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 15(1), 341-368.
• Güneş, N. (2015). Banka kârlılığının belirleyicileri: 2002-2012 dönemi Türk mevduat bankaları üzerine bir inceleme. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 20(3), 265-282.
• Güngör, B. (2007). Türkiye’de faaliyet gösteren yerel ve yabancı bankaların kârlılık seviyelerini etkileyen faktörler: Panel veri analizi. İktisat İşletme ve Finans Dergisi, 258(9), 41-61.
• Güngör, K. (2015). Malezya'daki faizsiz bankacılık modelinin Türkiye'de uygulanabilirliği üzerine bir analiz. Göller Bölgesi Aylık Hakemli Ekonomi ve Kültür Dergisi Ayrıntı, 3(29), 54-61.
• Güzel, A., & Yüksel, İ. (2018). Ticari bankalarda kârlılığın belirleyicileri: Türkiye örneği (2003-2016). Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 20(3), 505-534.
• Harris, R. D. F., & Tzavalis, E. (1999). Inference for unit roots in dynamic panels where the time dimension is fixed. Journal of Econometrics, 91, 201-226.
• Hausman, J. A. (1978). Specification tests in econometrics. Econometrica, 1251-1271.
• Hussain, I. (2012). Banking industry concentration and net interest margins in Pakistan. Journal of Business Economics and Management, 15(2), 384-402.
• Hsiao, C. (2007). Panel data analysis—Advantages and challenges. Test, 16(1), 1-22.
• Kristianti, R. A., & Yovin. (2016). Factors affecting bank performance: Cases of top 10 biggest government and private banks in Indonesia in 2004–2013. Review of Integrative Business and Economics, 5(4), 371-378.
• Latifi, P. (2015). Arnavut bankacılık sektöründe finansal performans değerlendirmesi. (Yüksek Lisans Tezi). Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İzmir.
• Levin, A. C., Lin, F., & Chu, C.-S. J. (2002). Unit root tests in panel data: Asymptotic and finite-sample properties. Journal of Econometrics, 108, 1-24.
• Merin, M. A. (2016). Determinants of bank profitability in Ethiopia: A case study of private commercial banks. Research Journal of Finance and Accounting, 7(7), 28-43.
• Nouaili, M., Ezzeddine, A., & Anis, O. (2006). The determinants of banking performance in front of financial changes: Case of trade banks in Tunisia. International Journal of Economics and Financial Issues, 5(2), 410-417.
• Özer, Y. (2021). Türkiye’deki bankaların karlılıklarının analizi (2008-2018). (Yüksek Lisans Tezi). Başkent Üniversitesi Bankacılık ve Finans, Ankara.
• Pesaran, M. H., Ullah, A., & Yamagata, T. (2008). A bias-adjusted LM test of error cross-section independence. Econometrics Journal, 11, 105-127.
• Reis, Ş. G., Kılıç, Y., & Buğan, M. F. (2016). Banka kârlılığını etkileyen faktörler: Türkiye örneği. Muhasebe ve Finansman Dergisi, 72, 21-36.
• Taşkın, F. D. (2011). Türkiye’de ticari bankaların performansını etkileyen faktörler. Ege Akademik Bakış, 11(2), 289-298.
• Yelghi, A. (2020). Döviz kurlarının bankacılık sektörünün performansı üzerindeki etkisi: Türkiye örneği (2007-2016). İstanbul Üniversitesi İktisat Politikası Araştırmaları Dergisi, 7(2), 69-87.
• Yerdelen Tatoğlu, F. (2013). Panel veri ekonometrisi: Stata uygulamalı. İstanbul: Beta Yayınevi.
• Yılmaz, A. A. (2013). Profitability of banking system: Evidence from emerging markets. WEI International Academic Conference Proceedings, 14(16), 105-111.