Fukushima Nükleer Santral Kazası Gazete Manşetlerinin İçerik Yönünden İncelenmesi ve Enerji Gazeteciliğinin Türkiye’deki Durumu

Yıl 2023, Cilt: 6 Sayı: 1, 1 - 13, 30.04.2023

Aybüke Günaltay , Nureddin Türkan

https://doi.org/10.38213/ohsacademy.1142278

Öz

Bir kaza yada doğal felaket anında yapılan bilinçli haber ve yönlendirmelerin, toplum ve halk sağlığı açı-sından önemi büyüktür. Bu kaza yada doğal felaketlerin bilinçli haberler halinde yapılmasında AFET ve enerji gazeteciliği öne çıkmaktadır. Böylece, oluşabilecek maddi-psikolojik-zihinsel zararların önün geçil-mesinde ve bu zararların en aza indirilmesinde AFET ve enerji muhabirliği hayati önem taşımaktadır. Özellikle gelişmiş ülkelerde, bu alanlardaki gazete muhabirliğine oldukça fazla önem verilmekte ve böylece toplumundaki her yaştan bireylerin fiziksel ve zihinsel zararlardan korunması için önlem alınmaktadır. Bu alanlardaki haber yayıncılığı ve gazete muhabirliğinin eksikliği, geçmişte 1986 yılında Çernobil’de meyda-na gelen reaktör kazası sırasında ülkemizi olumsuz etkilemiştir. Kazanın olduğu o yıllarda, ülkemizde bu tür felaketlere karşı halkı doğru şekilde aydınlatma ve algıyı sağlıklı bir şekilde yönetme becerisinde de eksiklikler yaşanmıştır. Kaza gerçekleştikten sonra Karadeniz’de üretilen çaylarda ölçülen 25000 Bq/Kg civarı radyasyon nedeni ile yaklaşık 59000 ton çay tüketilmeden toprağa gömülmüştür. Oysaki günümüzde halen Almanya, doz ölçümü 80000 Bq/kg seviyelerine varan çayları gümrüğünden ülkesine kabul etmekte-dir. Ayrıca yine aynı yıllarda ülkemizde et kalitesinin en değerli olduğu Van bölgesinin et üreticileri de bu felaketten ekonomik olarak etkilenmiştir. Bu etlerin ölçülen radyasyon dozları 20 Bq civarı olup, tonlarca et ihraç edilemediğinden gümrüklerde çürümüştür. Oysa ki, daha sonra ihtiyaç duyulan 150-200 Bq’lik etler ithal edilmişti. Bu çalışmada, 2011 yılında Japonya Fukushima’da meydana gelen nükleer reaktör kazası ile ilgili ülkemizdeki ve dünyadaki belirli gazetelerde çıkan haberlerle ilgili başlıklar incelenerek enerji gazeteciliğinin Türkiye’deki durumu ele alınacaktır.

Anahtar Kelimeler

Gazete manşetleri, fukushima nükleer santral kazası, radyasyon, içerik analizi, Japonya depremi, enerji gazateciliği

Kaynakça

• Ader, C.R. (1995) A longitudinal study of agenda setting for the issue of environmental protection. Journalism & Mass Communication Quarterly 72(2): 300–311.
• Akgül, B., & Ayer, Z. (2019). Gazetecilik Sektörünün Geleceğine Yönelik Genel Değerlendirme. Uluslararası Türk Kültür Coğrafyasında Sosyal Bilimler Dergisi, 136-143.
• Ball-Rokeach, S. and DeFleur, M. (1976) A dependency model of mass media effects. Communication Re-search 3(1): 3–21. Ekici, İ. (2019). Göstergebilim Bakımından Gazete Manşetlerinin Anlamlandırılması. Şanlıurfa: Yüksek Lisans Tezi.
• Friedman, S.M., Gorney, C.M. and Egolf, B.P. (1992) Chernobyl coverage: How the US media treated the nuclear industry. Public Understanding of Science 1(3): 305–323. Gregory, R. (1989) Improving risk communications: Questions of content and intent. In: W. Leiss (ed.) Prospects and Problems in Risk Communication. Waterloo, Canada: University of Waterloo Press, pp. 98–132.
• Kim, J. ve Bie, B. (2013). A dangerous neighbor: The news frames of the radiation effects from the Fukushima nuclear accident. Risk Management 15(3), 180-198. Nelkin, D. (1991) AIDS and the news media. The Milbank Quarterly 69(2): 293–307.
• Newmark, P. (1991). About translation. Multilingual Matters. Önal, H. İ. (2008). Türkiye'de Gazetecilerin Bilgi Gereksinimlerinin ve Arama Davranışlarının Değerlendirilmesi. Bilgi Dünyası, 286-314.
• TİKA. (2022). Yüz yüze görüşme. Top Agency. (Erişim Tarihi; 16.06.2022). Top Agency: https://topagency.com/rankings/top-energy-journalists/ adresinden alındı
• Türk Dil Kurumu. (Erişim Tarihi; 20.05.2022). Türk Dil Kurumu Sözlükleri: https://sozluk.gov.tr/ adresinden alındı
• UĞUR, E. (2019). Ulusal Gazete Manşetlerinin Tipografik Tasarım Teknikleri Açısından Yorumlanması. Iğdır Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi 20, 147-168. URL-1. (Erişim Tarihi; 15.05.2022). Gazeteler: https://www.gazeteler.org/2011-mart-12/gazeteleri/ adresinden alındı
• URL-2.(Erişim Tarihi; 11.06.2022). The New York Times: https://archive.nytimes.com/www.nytimes.com/indexes/2011/03/12/todayspaper/index.html#nytfrontpage adresinden alındı
• URL-3. (Erişim Tarihi; 15.05.2022). Gazeteler: https://www.gazeteler.org/2011-mart-13/gazeteleri/ adresinden alındı URL-4. (Erişim Tarihi; 11.06.2022). The New York Times: https://archive.nytimes.com/www.nytimes.com/indexes/2011/03/13/todayspaper/index.html adresinden alındı
• URL-5. (Erişim Tarihi; 15.05.2022). Gazeteler: https://www.gazeteler.org/2011-mart-14/gazeteleri/ adresinden alındı URL-6. (Erişim Tarihi; 11.06.2022). The New York Times: https://archive.nytimes.com/www.nytimes.com/indexes/2011/03/14/todayspaper/index.html adresinden alındı
• URL-7. (Erişim Tarihi; 15.05.2022). Gazeteler: https://www.gazeteler.org/2011-mart-15/gazeteleri/ adresinden alındı URL-8. (Erişim Tarihi; 11.06.2022). The New York Times: https://archive.nytimes.com/www.nytimes.com/indexes/2011/03/15/todayspaper/index.html adresinden alındı
• URL-9. (Erişim Tarihi; 15.05.2022). Gazeteler: https://www.gazeteler.org/2011-mart-16/gazeteleri/ adresinden alındı URL-10. (Erişim Tarihi; 11.06.2022). The New York Times: https://archive.nytimes.com/www.nytimes.com/indexes/2011/03/16/todayspaper/index.html adresinden alındı
• URL-11. (Erişim Tarihi; 15.05.2022). Gazeteler: https://www.gazeteler.org/2011-mart-17/gazeteleri/ adresinden alındı URL-12. (Erişim Tarihi; 11.06.2022). The New York Times: https://archive.nytimes.com/www.nytimes.com/indexes/2011/03/17/todayspaper/index.html adresinden alındı
• URL-13. (Erişim Tarihi; 15.05.2022). Gazeteler: https://www.gazeteler.org/2011-mart-18/gazeteleri/ adresinden alındı URL-14.(Erişim Tarihi; 11.06.2022). The New York Tmes: https://archive.nytimes.com/www.nytimes.com/indexes/2011/03/18/todayspaper/index.html#nytfrontpage adresinden alındı
• URL-15. (Erişim Tarihi; 15.05.2022). Gazeteler: https://www.gazeteler.org/2011-mart-19/gazeteleri/ adresinden alındı URL-16.(Erişim Tarihi; 11.06.2022). The New York Times: https://archive.nytimes.com/www.nytimes.com/indexes/2011/03/19/todayspaper/index.html#nytfrontpage adresinden alındı
• Uygan, E. (2021). TÜRKİYE’DE COVİD-19 SONRASI GAZETE MANŞETLERİNİN TİPOGRAFİK VE GÖSTERGEBİLİMSEL YÖNDEN İNCELENMESİ: HÜRRİYET VE MİLLİYET GAZETELERİ ÖRNEĞİ. İstanbul Aydõn Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 13(4), 889-923.
• Venuti, L. (2000). The Translation Studşies Reader. New York: Roudledge. Yağbasan, M., & Demir, Ü. (2007). Basın Dili ve Gazete Manşetlerinin Dilbilimsel Analizi. e-Journal of New World Sciences Academy, 114-127.