Pandemi Sonrası Dijitalleşmenin İSG Açısından Mesleki Eğitime Etkilerinin FRAM Metodu İle İncelenmesi

Yıl 2023, Cilt: 6 Sayı: 2, 105 - 115, 03.09.2023

Hüseyin Enis Kara , Emine Can

https://doi.org/10.38213/ohsacademy.1353969

Öz

Dijitalleşme ve eğitim, öğrenilen bilgilerin sistematik bir biçimde hayata geçirildiği, farklı yöntem ve teknikler göstergesinde etkisini arttıran yenilikçi bir ikili olmuştur. Gerek yapay zekânın ilerlemesi gerekse büyük veri (big data) ve dijital çözümlerin ilerlemesi, her alanda olduğu gibi eğitim camiasını da derinden etkilemiştir. Her alanda dijital dönüşümün yaygınlaşmasıyla birlikte; klasik öğrenmenin yanında makine öğrenmesi, insan zekâsının yanında yapay zekâ kavramları sıkça duyulmaya başlamıştır. Dijital öğrenme kavramı hızla eğitim alanına da girmiştir. Yüzyılın başından beri, SARS-CoV2 (2019) gibi WHO tarafından pandemi olarak ilan edilen bir dizi vaka görülmüştür. Yapısında insan, kültür, teknoloji olan ve birbirine bağlı, karmaşık sosyoteknik sistemlerden oluşan ağlardan dolayı yeni bulaşıcı hastalık türlerinin salgınlarına hayatın her alanında olduğu gibi eğitim alanında da yanıt vermek, günümüzün küresel toplumlarında büyük zorluklar oluşturmaktadır. Bu çalışmada duyarlı ve esnek dijital sistemlerden üst yaş grubundaki öğrencilerden mesleki eğitim programlarındaki öğrencilerin üzerinde nasıl etkilileri olduğu araştırılmıştır. Çalışmamızda Fonksiyonel Risk Analizi Yöntemi (FRAM) ile pandemi sonrası hangi risklerin meydana gelebileceğini, risk paydaşları olan öğrenciler, öğretmenler, okul idarecileri, veliler ve staj yapma olanağı tanıyan kurumların bir meslek lisesi paydaşları özelinde bakış açısından ele alınmıştır. dijitalleşmenin etkilerinin orta ve uzun vadeli sonuçlar kestirilmeye çalışılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Dijitalleşme, fram, pandemi

Kaynakça

• Acat, B. (2006). Yenilenen İlköğretim Programı Okul Yönetimlerini Geliştirme Programı. Ankara: MEB İlköğretim Genel Müdürlüğü
• Addington, L. A. (2009). Cops and Cameras: Public School Security as a Policy Response to Columbine. American Behavioral Scientist, 52(10), 1426-1446.
• Agron, J. ve Anderson, L. (2000). School Security by the Numbers. American School and University, 72(1), C1-C11.
• Antoninis, M. (2021). The Rationale For Following Up On COVID-19 Related Policy Decisions, 3rd iteration of the joint Survey on National Education Responses to COVID-19, 1 February 2021, Global Education Monitoring Report, UNESCO
• Belfiore, M. (2020) “How 10 Industries Are Using Big Data to Win Big”, Watson Blog, 28 Temmuz 2016, https://www.ibm.com/blogs/watson/2016/07/10-industries-using-big-data-win-big/ (Erişim Tarihi:12.08.2023)
• Bircan, H. (2018). Eğitim ve Felsefe -Eğitimin Doğal/ İnsanî, Toplumsal ve Felsefî Temeli- . Yuzuncu Yıl Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitusu Dergisi, (40), 157-172. Retrieved from https://dergipark.org.tr/tr/pub/yyusbed/ issue/43698/536119
• Bocconi S., Kampylıs P. and Punıe Y. (2013). Innovating teaching and learning practices: Key elements for developing Creative Classrooms in Europe. eLearning Papers Special Edition 2013; 2013. p. 8-20. JRC80135
• Bozkurt, A. (2020). Koronavirüs (SARS-CoV2) pandemi süreci ve pandemi sonrası dünyada eğitime yönelik değerlendirmeler: Yeni normal ve yeni eğitim paradigması, Anadolu Üniversitesi, Açıköğretim Fakültesi, Uzaktan Eğitim Bölümü, Eskişehir, Türkiye. ORCID: 0000-0002-4520-642X
• Bozkurt, A., & Sharma, R. C. (2020). Emergency remote teaching in a time of global crisis due to CoronaVirus pandemic. Asian Journal of Distance Education, 15(1), i-vi. https://doi.org/10.5281/zenodo.3778083
• Coeckelbergh, M. (2020). The postdigital in pandemic times: A comment on the COVID-19 crisis and its political epistemologies. Postdigital Science and Education, 1-4. https://doi.org/10.1007/s42438-020-00119-2 COVID-19. (2020). Koronavirüs hastalığı hakkında küresel literatür, https://www.who.int/emergencies/diseases/novel-coronavirus-2019/global-research-on-novel-coronavirus-2019-ncov/
• Daniel, S. J. (2020). Education and the COVID-19 pandemic. Prospects, 1-6. https://doi.org/10.1007/s11125-020-09464-3
• Diversifying Digital Learning. (2018). Online Literacy and Educational Opportunity edited by William G. Tierney, Zoë B. Corwin, and Amanda Ochsner ISBN: 9781421424354
• Eczacıbaşı, F. (2021). Dijitalleşme Yolunda Türkiye 2021, Trendler ve Rehber Hedefler, Dijital Türkiye Platformu, http://www.dijitalturkiyeplatformu.org, (Erişim Tarihi: 25.08.2023).
• Ektiricioğlu, C., Arslantaş, H., Yüksel, R. (2020). Ergenlerde Çağın Hastalığı: Teknoloji Bağımlılığı, Arşivler Tıbbi İnceleme Dergisi, Yıl 2020, Cilt: 29 Sayı: 1, 51- 64, 31.03.2020, https://doi.org/10.17827/aktd.498947.
• Ercan, T., Kutay, M. (2016). Endüstride Nesnelerin Interneti (IoT) Uygulamaları, AKÜ FEMÜBİD 16 (2016) 035102 (599-607), DOI: 10.5578/fmbd.43411
• Ersöz, B., Özmen, M., (2020), “Dijitalleşme ve Bilişim Teknolojilerinin Çalışanlar Üzerindeki Etkileri”, AJIT-e: Bilişim Teknolojileri Çevirim içi Dergisi, 11 (42), 170-179.
• EU, (2015). Promoting Effective Digital-Age Learning, doi:10.2791/54070, ISBN 978-92-79-54005-9, http://publications.europa.eu/howto/index_en.htm, (Erişim Tarihi: 25.08.2023).
• European Commission. (2015). Draft 2015 Joint Report of the Council and the Commission on the implementation of the Strategic framework for European cooperation in education and training Retrieved 08 September 2015, from https://ec.europa.eu/transparency/regdoc/rep/1/2015/EN/1-2015-408- EN-F1-1.PDF
• European Network of Education Councils. (2014). Learning in the Digital Age - Report of the seminar of the European Network of Education Councils, Athens, 5-6 May 2014 with the support of the European Commission DG Education and Culture. Brussels: European Network of Education Councils (EUNEC) Secretariat. Retrieved 12 June 2015, from http://www.eunec.eu/sites/www.eunec.eu/files/event/attachments/report.pdf
• European Strategy (2020). A Strategy for Smart, Sustainable and Inclusive Growth, http://ec.europa.eu/europe2020/index_en.htm, (Erişim Tarihi: 25.08.2023).
• EU-OSHA, (2019). Digitalisation and occupational safety and health (OSH). An EU-OSHA research Programme. *Digitalisation_and_OSH_2019.pdf (plataformaptec.es) (Erişim Tarihi: 25.08.2023).
• Ferrari, A. (2013). DIGCOMP: A Framework for Developing and Understanding Digital Competence in Europe. In Y. Punie & B. n. Brecko (Eds.): JRC-IPTS.
• Gümüş, B. & Dalbay, N. (2016). Okullarda İSG Uygulamaları ve Öğretmenlerin Bu Konudaki Bilgi Düzeylerinin İrdelenmesi. 8. İş Sağlığı ve Güvenliği Konferansı, 160-169.
• Güven, B. (2022). Temel Eğitimde Güncel Araştırmalar: (Nitel Çalışma Örnekleri),Holistence Pubnlications ISBN 978-625-8048-88-9, Sf.83
• Harari, Y.N. (2018) ‘hat Kids Need To Know to Succeed in 2050?’ Yuval Noah Harari: 2050’de Başarılı Olmaları İçin Çocuklarımıza Ne Öğretelim? çeviri: Ayşe Kaymaz. https://egitimkolektifi.com/yuval-noah-harari-2050de-basarili-olmalari-icin-cocuklarimiza-ne-ogretelim/amp/ Erişim Tarihi: 04 Aralık 2021
• Hollnagel, E. (2012). FRAM: The Functional Resonance Analysis Method: Modelling Complex Socio-technical Systems . Ashgate.
• Hollnagel, E. (2018) https://www.researchgate.net/publication/325825191, The Functıonal Resonance Analysıs Method And Manual Versıon 2.
• Hollnagel, E. (2020). The FRAM Model Interpreter - Basic Version. Retrieved from The Functional Resonance Analysi ICT, (2021). UNESCO Information and Communication Technology, https://en.unesco.org/themes/ict-education/competency-framework-teachers
• IBM. IBM Maximo Application Suite, https://www.ibm.com/products/maximo, (Erişim Tarihi: 30.08.2023).
• İpek, A.R. (2020). “Artırılmış Gerçeklik, Sanal Gerçeklik ve Karma Gerçeklik Kavramlarında İsimlendirme ve Tanımlandırma Sorunları”. İdil, 71 (2020 Temmuz): s. 1061–1072. doi: 10.7816/idil-09-71-02
• Johnson, L., Smith, R., Willis, H., Levine, A., & Haywood, K. (2011). The 2011 Horizon Report. Austin, Texas: The New Media Consortium.
• Kampylis, P., Law, N., Punie, Y., Bocconi, S., Brecko, B., Han, S., . . . Miyake, N. (2013). ICT-enabled innovation for learning in Europe and Asia: Exploring conditions for sustainability, scalability and impact at system level. Retrieved 05 June 2015, from Publications Office of the European Union EN 26199 http://ipts.jrc.ec.europa.eu/publications/pub.cfm?id=6362, (Erişim Tarihi: 25.08.2023).
• Kara, H.E. & Ensari ÖZAY, M. (2021). Anadolu lisesi ve mesleki teknik anadolu lisesi öğrencilerinin iş sağlığı ve güvenliği bakış açısı. Journal of Social and Humanities Sciences Research, 8(75), 2470-2477. http://dx.doi. org/10.26450/jshsr.2724
• Karaman, M.E. (2020). The Effect of SARS-COV2 Epidemic on Applied Courses and the Implementation of These Courses by Distance Education: Example of Basic Design Course https://doi.org/10.46641/ medeniyetsanat.741737
• Kaya, G.K. (2021). System-based risk analysis in a tram operating system: Integrating Monte Carlo simulation with the functional resonance analysis method, https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/ S0951832021003550
• Kiplas, (2020). Kimya sektöründe İSG 4.0 projesi araştırma anketi sonuç raporu. https://www.kiplas.org.tr/wp -content/uploads/2021/01/Kımya-Sektorunde-Isg-4.0-Projesı-Arastırma-Anketı-Sonucraporu.pdf (Erişim Tarihi: 25.08.2023).
• Kolay, Y. (2004). Okul-Aile-Çevre İş Birliğinin Eğitim Sistemindeki Yeri ve Önemi. Milli Eğitim Dergisi, 164.
• Loi, D. (2018). “Cloud 4.0: Paving the Path for Industry 4.0, 01 Ağustos 2018, Orange Business Services”, https://www.orange-business.com/en/blogs/cloud-40-paving-path-industry-40. (Erişim Tarihi:30.08.2023).
• McGowan, H. ve Shipley, C. (2021). Work to Learn: The Future of Work Learning , 1 Aralık 2021 tarihinde, https://www.futureislearning.com erişildi.
• Morgan, J. (2021). “A Simple Explanation Of ‘The Internet Of Things’”, Forbes, https://www.forbes.com/sites/jacobmorgan/2014/05/13/simple-explanation-internet-things-that-anyonecan-understand/. (Erişim Tarihi:12.08.2023)
• Nouvel, D.; Travadel, S. & Hollnagel, E. (2007). Introduction of the concept of functional resonance in the analysis of a near-accident in aviation. Ispra, Italy, November 2007, 33rd ESReDA Seminar: Future challenges of accident investigation.
• OECD. (2021). Mesleki Eğitim ve Öğretim İncelemeleri, Teachers and Leaders in Vocational Education and Training, https://doi. org/10.1787/59d4fbb1-en
• Özay, M.E., Tarakçı, E., Sakallı, AE. & Can, E. (2020). Understanding SARS-CoV2 Management Process in Health CareFacilities Using Functional Resonance Analysis Method, Journal of Health, Medicine and Nursing www. iiste.org ISSN 2422-8419 An International Peer-reviewed Journal Vol.80, 2020
• Öztürk, A.Ö., (2020), Endüstri 4.0 ile İş Sağlığı ve Güvenliği, Yüksek Lisans Tezi, Rumeli Üniversitesi Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, İstanbul.
• Özer, M. (2020). Educational Policy Actions by the Ministry of National Education in the times of SARS-COV2 Pandemic in Turkey . Kastamonu Eğitim Dergisi , 28 (3) , 1124-1129 . DOI: 10.24106/kefdergi.722280
• Özyürek, A. ve Begde, Z. (2016)./ Karabük Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 2016, 6 (2), 592-605
• Pala, K. (2005). “İSG Politikası ve Güvenlik Kültürü”, İş Sağlığı ve Güvenliği Dergisi, İş Sağlığı ve Güvenliği Genel Müdürlüğü Yayını, Yıl: 5, Sayı: 25, Mayıs–Haziran 2005, s. 19.
• Patriarca, R. (2017). Defining the Functional Resonance Analysis space: combining Abstraction Hierarchy and FRAM, Volume 165, 2017, Pages 34-46, ISSN 0951-8320, https://doi.org/10.1016/j.ress.2017.03.032. Schleicher, A. (2021). Using Digital Technologies for Early Education during COVID-19, OECD report for the G20 2020 Education Working Group
• Schleicher, A. & Mohamedou, E. (2021). Director for the OECD Directorate of Education and Skills and Special Advisor on Education Policy to the Secretary-General, El Iza Mohamedou Head of the OECD Centre for Skills, Implications of the COVID-19 pandemic forVocational Educationand Training, June 2021
• SETA. (2020). Koronavirüs Sonrası Eğitim, https://www.setav.org/yazar/ atilla-arkan. Erişim Tarihi: 04 Aralık 2021
• Sintema, E. J. (2020). Effect of COVID-19 on the performance of grade 12 students: Implications for STEM education. EURASIA Journal of Mathematics, Science and Technology Education, 16(7).
• Slater, D., Hollnagel, E., Mackinnon, R. Sujan, M., Carson-Stevens, A., Ross, A. and Bowie, P. 2020. A Systems Analysis of the COVID 19 Pandemic Response: Part 1 – The overall model, https://www.researchgate.net/ publication/343944246
• Şenol, F.B. ve Can Yaşar, M. (2020) COVID-19 Pandemisi Sürecinde Öğretmen ve Ebeveyn Gözünden “Özel Eğitim”, Millî Eğitim ● Cilt: 49 ● Özel Sayı/2020 ● Sayı: 1, (439-458)
• Tian, W., & Caponecchia, C. (2020). Using the Functional Resonance Analysis Method (FRAM) in Aviation Safety: A Systematic Review. Journal of Advanced Transportation, 2020.
• UN, (2011). Unesco ICT Competency Framework For Teachers, Published in 2011 by the United Nations Educational,Scientifi c and Cultural Organization.
• United Nations. (2020). Policy Brief: The Impact of SARS-COV2 on children 15 Nisan 2020 https://www.un.org/sites/un2.un.org/files/policy_brief_ on_covid_impact_on_children_16_april_2020.pdf
• UNESCO. (2011). UNESCO ICT Competency Framework for Teachers. Retrieved 10 Temmuz 2015, from http://unesdoc.unesco.org/ images/0021/002134/213475e.pdf
• UNESCO. (2020). Survey of National Education Responses to COVID-19 School Closures Technical Note, Haziran 2020
• UNICEF. (2020). UNESCO-UNICEF-World Bank Survey on National education responses to COVID-19 Technical Note October 2020
• UNESCO. (2021). Global Education Monitoring Report, How committed? Unlocking financing for equity in education, Ocak 2021. https://en.unesco.org/ gem-report/financing-for-equity Erişim Tarihi: 21 Kasım 2021
• UNICEF. (2021). Framework for reopening schools June, 2021
• VET, (2020) Hungary: national vocational education and training (VET) responses to SARS-CoV2, 07 July 2020, https://www.cedefop.europa.eu/ bg/news/hungary-national-vocational-education-and-training-vet-responses- COVID-19, Erişim Tarihi: 21 Kasım 2021
• Warhurst, C., Eikhof, DR, Haunschild, A., Warhurst, C. (Ed.), Eikhof, DR (Ed.) ve Haunschild, A. (Ed.) (2008). Daha Az Çalışın, Daha Çok Yaşayın? İş-Yaşam Sınırının Eleştirel Analizi. (İş ve Organizasyonlara Eleştirel Bakış Açıları). Palgrave Macmillan Ltd.
• Yıldırım. İ & Koyuncu, B. (2022). Covid-19 Pandemisinin Mesleki Veteknik Eğitimde Okul Terki Ve Devamsızlığı Üzerindeki Etkisi, Eurasian Academy of SciencesEurasian Education & Literature Journal, http://dx.doi. org/10.17740/eas.edu.2022-V15-02, 2022 Volume:15S: 19 -43225
• Yılmaz, F. (2009). Avrupa Birliği Ve Türkiye’de İş Sağlığı Ve Güvenliği: Türkiye’de İş Sağlığı Ve Güvenliği Kurullarının Etkinlik Düzeyinin Ölçülmesi, T.C. İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Çalışma Ekonomisi Ve Endüstri İlişkileri Anabilim Dalı, Doktora Tezi, İstanbul, 2009