OĞUZ TÜRKÇESİNDE BİR EMİR YAPISI: “FİİL + ZARF-FİİL (V) + GÖR-“

Yıl 2011, Cilt: 1 Sayı: 1, 21 - 30, 01.08.2011

Salih Demirbilek

Öz

Dönemin bilinen tek gramer kitabı olan Müyessiretü’l Ulûm’un yazarı Bergamalı Kadri, eserinde bu yapıya emir bahsinde yer vermiştir. Eski Oğuz Türkçesi dönemi metinleri üzerinde çalışan araştırmacılar “Fiil + zarf fiil (v) + gör-“ yapısını genellikle tasvir fiillerinden süreklilik fiilinin içerisinde işlemişlerdir. Eski Oğuz Türkçesi araştırmacıları, çalışılan metin içerisinde geçen bu yapının yalın biçimini sadece süreklilik fiili kısmında değil, emir kısmında da yer vermelidirler. Bu çalışmada “Fiil + zarf fiil (v) + gör-“ yapısının Eski Oğuz Türkçesindeki başlıca kullanımlarına yer verilmiştir

Anahtar Kelimeler

Eski Oğuz Türkçesi, Fiil + zarf fiil (v) + gör- yapısı, Emir kipi, Bergamalı Kadri

Kaynakça

• ATALAY, Besim (1946), Bergamalı Kadri, Müyessiretü’l-Ulûm (Tıpkıbasım, Çeviri-Yazılı Metin ve Dizin),
• İstanbul: Türk Dil Kurumu Yayınları. AY, Özgür (2009), Türkiye Türkçesi Ağızlarında Fiil Çekimi, Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
• ERGİN, Muharrem (2008), Dede Korkut Kitabı-I, II, 6.Baskı, Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
• ERGÜZEL, Mehdi (1999), Şirvanlı Mahmud, Tarih-i İbn-i Kesîr Tercümesi (IV. Cilt, ‘. Kısım) –Dil Özellikleri
• Metin-Sözlük-Dizin-, Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları. ERSOYLU, Halil (2001), Lokmanî Dede, Menâkıb-ı Mevlâna, Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
• GÜLSEVİN, Gürer (2010a), “Bergamalı Kadri ve Eseri Üzerine” Yaşayan ve Tarihî Türkiye Türkçesi Ağızları, s. 283-287, Özel Kitaplar: İstanbul.
• Vatikan nüshasında : sagalda gör (Tezcan-Boeschoten 2001:72b(2, s.221).
• ……………………(2010b)“Eski Anadolu Türkçesinde Birleştirilmiş Özel Şekiller”, Yaşayan ve Tarihî Türkiye
• Türkçesi Ağızları, s. 249-255, Özel Kitaplar: İstanbul. GÜLSEVİN, Gürer-BOZ, Erdoğan (2004), Eski Anadolu Türkçesi, Ankara: Gazi Kitabevi.
• GÜNER, Galip (2003), “İlk Türkçe Gramer: Müyessiretü’l-Ulûm” Erciyes Üniversitesi, Sosyal Bilimler
• Enstitüsü Dergisi, S. 15, s. 151-167, Kayseri: Erciyes Üniversitesi Yayınları. GÜNŞEN, Ahmet (2004), İpsalalı Ebu’l-Hayr, Mevlid (İnceleme-Metin-Dizin), Ankara: Gazi Üniversitesi Türk
• Kültürü ve Hacı Bektaş Veli Araştırma Merkezi (GÜHAM) Yayınları. KARABACAK, Esra (2002), Bergamalı Kadri, Müyessiretü’l-Ulûm (Giriş-Metin-Sözlük-Terimler Dizini
• Tıpkıbasım-, Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları. KORKMAZ, Zeynep (2003), Gramer Terimleri Sözlüğü, 3.Baskı, Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
• ……………………… (1973), Sadru’d-dîn Şeyhoğlu, Marzubân-nâme Tercümesi –İnceleme-Metin-Sözlük-,
• Ankara: Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Yayınları. KUZUBAŞ, Muhammet (2009), Dîvân-ı Günâhkâr, İstanbul: Etüt Yayınları.
• ÖZÇELİK, Sadettin (2005), Dede Korkut- Araştırmalar, Notlar / Dizin/ Metin, Ankara: Gazi Kitabevi Yayınları.
• ÖZKAN, Mustafa (1993), Mahmûd b. Kâdî-i Manyâs, Gülistan Tercümesi, Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
• ……………………. (2000), Türk Dilinin Gelişme Alanları ve Eski Anadolu Türkçesi, 2. Baskı, İstanbul: Filiz Kitabevi Yayınları.
• ÖZMEN, Mehmet (2001), Ahmed-i Dâ’î Divanı (Metin-Gramer-Tıpkıbasım), c.I-II, Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
• TİMURTAŞ, Faruk Kadri (2005), Eski Türkiye Türkçesi XV. Yüzyıl, Gramer-Metin-Sözlük, 3.Baskı, Ankara: Akçağ yayınları.
• TEZCAN, Semih-BOESCHOTEN, Hendrik (2001), Dede Korkut Oğuznameleri, İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
• TÜRK, Vahit (2009), Hatiboğlu, Bahrü’l-Hakâyık, Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.