KÜLTÜREL DEĞİŞİM BAĞLAMINDA TRABZON-ŞALPAZARI ÇEPNİ MUTFAĞI

Yıl 2018, Cilt: 8 Sayı: 14, 158 - 178, 10.02.2018

Elvan Dost

Öz

Teknolojik gelişmelerin baş döndürücü bir hızla yaşandığı çağımızda, kültürel değerlerimizden bazıları yok
olup gitmekte, bazıları da kendisine farklı biçimlerde yeni yaşam alanları oluşturarak varlığını devam e ttirmeye
çalışmaktadır. Hemen her alanda gördüğümüz küreselleşmenin etkileri, halk kültürü ürünlerinin de değişmesine ya da
evirilmesine neden olmuştur. Değişim, uzun yıllar sonucunda ortaya çıkan bir olgudur. Değişim kaçınılmaz olduğuna
göre burada yapılması gereken kültürel değerlerin özünü koruyarak planlı ve güdümlü bir değişme için çağa uygun
yaklaşımlarda bulunmaktır.
Günümüzde, kültürümüzü meydana getiren sosyal şartların değişmesi, tüketim kültürünün yaygınlaşması ve
kadının iş hayatında daha aktif hale gelmesiyle birlikte mutfak kültürümüzde büyük değişimler yaşanmıştır. Belirli
kültürel yemeklerde -aşure gibi- farkındalığın artması ve geleneğin devam ettirilmesinin yanında birçok yemeğin
unutulup kaybolması durumuyla karşı karşıya kalınmıştır. Ölü aşı veya düğün yemeği gibi gelenekler değişime
uğramış, birçok yemek türü unutulmuştur. Bu bağlamda değişime uğramış ya da unutulmaya başlanmış yemeklerin
derlenmesi ve geleceğe aktarılmasına ihtiyaç duyulmaktadır. Karadeniz mutfağı coğrafi şartlardan ötürü et değil, ot
ağırlıklıdır. Bu özelliği bugün de devam etmektedir

Anahtar Kelimeler

Çepni, mutfak, ot yemeği, coğrafya, gelenek

Kaynakça

• Ali Çelik, Trabzon Şalpazarı Çepni Kültürü, Trabzon Valiliği İl Kültür Müdürlüğü Yayınları, Trabzon, 1999.
• Faruk Sümer, Çepni. Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi (DİA) (C 9, 269- 270), Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları, İstanbul, 1993.
• Bekir Şişman, Karadeniz Yöresinde Mısır Kültürü: Folklorik Bir Yaklaşım, Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 2/7, 2009, 232- 243.