KIYI ÇİZGİSİ DEĞİŞİMİNE ETKİLERİ AÇISINDAN YOROZ BURNU - SERA DERESİ ARASINDAKİ KIYI SANAT YAPILARI (2002-2016)

Yıl 2018, Cilt: 8 Sayı: 15, 41 - 54, 20.08.2018

Yahya Kadıoğlu , Ömer Güner

Öz

Bu çalışmada Akçaabat İlçesi’nin kıyı kesimine karşılık gelen Yoroz
Burnu-Sera deresi arasındaki kıyı sanat yapılarının 2002-2016 yılları
arasında kıyı çizgisi değişimindeki etkileri incelenmiştir. Yörede
sahil yolu yapım çalışmaları tamamlandıktan sonra kıyıda yapılan sanat
yapıları (mahmuz, dolgu, mendirek, tahkimat vb.) kıyı çizgisinde
değişime neden olmuştur. Kıyı sanat yapıları taşınan malzemelerin kıyıda
birikimini hızlandırmış, kıyı çizgisi 14 yıllık bir süre içerisinde
önemli değişim göstermiştir. Öyle ki Söğütlü (Kalanima) deresinin
doğusunda 112 metreyi bulan kıyı çizgisi ilerlemesi tespit edilmiştir.
Bu alandaki kıyı ilerlemesine Söğütlü deresi tarafından taşınan
malzemeler de katkı sağlamıştır. Hâkim kuzey-kuzeybatı rüzgârları ve
kıyıda etkili olan dalgalar akarsuyun getirdiği malzemeleri doğuya doğru
taşımıştır. Kıyı çizgisinin ilerlemesinde etkili olan bir diğer faktör
çeşitli nedenlerle kıyıda yapılan dolgulardır. Denizden arazi kazanmak
amacıyla çalışma sahasının farklı noktalarında bir kısmı bitmiş ve bir
kısmı halen devam eden dolgu çalışmaları mevcuttur. Kıyı çizgisindeki
ilerleme yöredeki balıkçı barınaklarının hızla dolmasına neden olmakta
ve işletme maliyetlerini artırmaktadır. Buna karşılık bazı alanlarda
kıyı ilerlemesine bağlı olarak yeni kumsal alanlar oluşmakta ve mevcut
kumsallar genişlemektedir. Bu kumsallar deniz turizmi açısından değer
arz etmekte ve yöredeki önemli turistik çekicilikler arasında yer
almaktadır. Kıyı sanat yapılarının kıyı çizgisi değişimindeki etkileri
tespit etmek amacıyla 2002-2016 yılları arası kıyı çizgisi verileri
Google Earth Pro’nun eski ve yeni hava fotoğrafları katmanından alınarak
karşılaştırılmıştır. Hava fotoğrafları baz alınarak hazırlanan kıyı
çizgisi haritaları arasındaki farklılıklara dikkat çekilmiştir. Ayrıca
sahada gözlem amaçlı arazi gezileri, geçmiş yıllardaki kıyı özellikleri
hakkında mülakat yapılmıştır. Kıyı kesimine ait eski fotoğraflar
derlenmiş ve bu fotoğraflar yenileriyle karşılaştırılmıştır.

Anahtar Kelimeler

kıyı çizgisi, kıyı sanat yapıları, dalga ve akıntılar, Akçaabat

Kaynakça

• Aça, M. ( 2013). T ” rabzon Balıkçılık Kültüründe Akçaabat’ın Yeri ve Akgün Ailesi ” , Dünden Bugüne Akçaabat Sempozyumu , Akçaabat Bakkaloğlu, S. (2006). Kıyı Korumasında Açık Deniz Dalgakıranların Etüdü ve Samsun (Dereköy) Örneği , KTÜ Fen Bilimleri Enstitüsü İnşaat Mühendisliği Anabilim Dalı, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Trabzon Başer, V., Bıyık C. ve Demir, O. (2011). “ Kıyılar ve Denizel Alanların Kullanımında Harita Mühendisliği Uygulamaları ” , 7. Kıyı Mühendisliği Sempozyumu 20 - 2 3 Kasım 2011, Trabzon Bayraktar, E.A., Bayraktar, D. ve Yüksek, Ö. (2016). “ Doğu Karadeniz Kıyılarında T Mahmuzların Kıyıya Etkileri ” , Süleyman Demirel Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi , Cilt:20, Sayı:3 Boğuşlu, H., Yıldırım, S., Değirmenci, F. ve Çelik, B. (2000). ” Giresun, Trabzon ve Rize İllerindeki Kıyı Çizgisi Değişimleri ve Çözüm Önerileri ” , 3. Ulusal Kıyı Mühendisleri Sempozyumu 5 - 7 Ekim 2000, Çanakkale,