HÜR SÖZ GAZETESİ’NDE KIBRIS YAHUDİ MÜLTECİ KAMPLARI (1946-1949)

Yıl 2018, Cilt: 8 Sayı: 15, 253 - 283, 20.08.2018

Şahin Yedek

Öz

İkinci Dünya Savaşı sırasında ve sonrasında Avrupa’daki Nazi baskısından
kaçıp kurtulmak isteyen Yahudiler, Filistin’e gitmenin yollarını
aramışlardır. Bu dönemde Filistin İngiltere’nin kontrolünde olduğundan,
Yahudilerin kontrolsüz olarak Filistin’e girmelerine müsaade
edilmiyordu. Yahudiler yasa dışı yollardan gemiler vasıtasıyla
Filistin’e gitmek üzere yola çıkmışlarsa da, Akdeniz’de yakalanarak yine
İngilizlerin diğer bir sömürgesi olan Kıbrıs Adası’na İngilizlerin
gözetimi altında getirilmişlerdir. Kıbrıs’a getirilen bu Yahudilerin
sayısı üç yıl içinde 52.000 kişiye ulaşmıştır. İngilizler tarafından
Kıbrıs’ta oluşturulan Caraolos(Karaoğlu), Xylotimbo(Ksilotimbo) ve
Dekhelia(Dikelya) adındaki askeri kamplarda 3 yıla yakın bir süre kalan
Yahudiler, Ada şartlarında hayatlarını mülteci statüsünde sürdürmeye
çalışmışlardır.
İkinci Dünya Savaşı sırasında ve sonrasında Avrupa’daki Nazi baskısından
kaçıp kurtulmak isteyen Yahudiler, Filistin’e gitmenin yollarını
aramışlardır. Bu dönemde Filistin İngiltere’nin kontrolünde olduğundan,
Yahudilerin kontrolsüz olarak Filistin’e girmelerine müsaade
edilmiyordu. Yahudiler yasa dışı yollardan gemiler vasıtasıyla
Filistin’e gitmek üzere yola çıkmışlarsa da, Akdeniz’de yakalanarak yine
İngilizlerin diğer bir sömürgesi olan Kıbrıs Adası’na İngilizlerin
gözetimi altında getirilmişlerdir. Kıbrıs’a getirilen bu Yahudilerin
sayısı 3 yıl içinde 52.000 kişiye ulaşmıştır. İngilizler tarafından
Kıbrıs’ta oluşturulan Caraolos (Karaoğlu), Xylotimbo (Ksilotimbo) ve
Dekhelia (Dikelya) adındaki askeri kamplarda 3 yıla yakın bir süre kalan
Yahudiler, Ada şartlarında hayatlarını mülteci statüsünde sürdürmeye
çalışmışlardır. İngiliz askerlerinin kontrolündeki bu kamplardan
Filistin’e gitmek için mücadele eden Yahudilerle ilgili Hür Söz
Gazetesi’nde sıkça haber yayımlanmıştır. Kamp koşulları, gelen- giden
mültecilerin sayıları güncel olarak takip edilip gazete aracılığıyla
duyurulmaya çalışılmıştır. Bu çalışmamızda Kıbrıs’ta oluşturulan Yahudi
kampları, yaşam koşulları, Kıbrıs halkının mülteci kamplarına bakışı ve
kamplara yapılan masraflar gibi konular detaylarıyla incelenmeye
çalışılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Yahudi, Mülteci, Kıbrıs, İngiltere, Filistin

Kaynakça

• Ateş Gazetesi Hür Söz Gazetesi (Nüshalar Metin İçindek i Dipnotlarda Ayrıntılı Verildiğinden Dolayı Kaynakçada Sunulmamıştır.) Balcı, Sezai, Balcıoğlu, Mustafa, Rothschildler ve Osmanlı İmparatorluğu , Erguvani Yay., II. Baskı, Ankara 2017. Başbakanlık Devlet Arşivleri Genel Müdürlüğü, Osmanlı İdaresinde Kıbrıs , Başbakanlık Devlet Arşivleri Genel Müdürlüğü Osmanlı Arşivi Daire Başkanlığı Yay., Ankara, 2000. Bethell, Nicholas, The Palestine Triangle; The Struggle for the Holy Land, 1935 - 1948, New York: G.P. Putnam's Sons, 1979.