Dizi İzleme Nedenleri Ölçeği ile Problemli Dizi İzleme ve Belirtileri Ölçeği’nin Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması

Yıl 2020, Cilt: 7 Sayı: 2, 1 - 31, 31.12.2020

Melek Demir (rehberlik Ve Psikolojik Danışmanlık) , Meryem Vural Batık

Öz

Bu çalışmada Flayelle vd. (2019) tarafından geliştirilen Dizi İzleme Nedenleri Ölçeği (DİNÖ) ile Problemli Dizi İzleme ve Belirtileri Ölçeği (PDİBÖ)’nin Türkçeye uyarlanması amaçlanmıştır. Araştırma, son altı ayda düzenli olarak en az bir TV dizisini takip eden 18 yaş üstü 668 bireyle gerçekleştirilmiştir. İlk olarak, ölçeklerin Türkçe formunun dilsel eşdeğerliği sağlanmıştır. Ardından ölçeklerin yapı geçerliğini test etmek için açımlayıcı faktör analizi ve doğrulayıcı faktör analizi yapılmıştır. Buna göre DİNÖ’nün orijinal formuna benzer olarak dört faktörlü bir yapıya sahip olduğu ve bu dört faktörün toplam varyansın %58,47’sini açıkladığı belirlenmiştir. Maddelerin faktör yükleri .461 ile .815 arasındadır. Uyum iyiliği değerleri χ2/sd= 1.6, p= .00, RMSEA= .04, GFI= .93, AGFI= .90, NFI= .89 ve CFI= .95’tir. Madde-toplam test korelasyonları .325 ile .657 arasındadır ve ölçeğin Cronbach Alpha iç tutarlılık katsayısı .86’dır. PDİBÖ’nün ise ölçeğin orijinal formundan farklı olarak dört faktörlü bir yapıya sahip olduğu ve bu dört faktörün toplam varyansın %55,12’sini açıkladığı belirlenmiştir. Maddelerin faktör yükleri .454 ile .803 arasındadır. Uyum iyiliği değerleri χ2/sd= 1.5, p= .00, RMSEA= .04, GFI= .90, AGFI= .86, NFI= .89 ve CFI= .96’dır. Madde-toplam test korelasyonları .503 ile .754 arasındadır ve ölçeğin Cronbach Alpha iç tutarlılık katsayısı .95’tir. Uyarlama çalışmaları sonucunda bireyleri TV dizilerini izlemeye sevk eden motivasyon kaynaklarını belirlemede DİNÖ’nün; bireylerin problemli dizi izleme alışkanlıklarını ve belirtilerini ölçmede ise PDİBÖ’nün güvenilir ve geçerli birer ölçme aracı olduğu ortaya konmuştur.

Anahtar Kelimeler

Dizi izleme, aşırı izleme, ölçek uyarlama, ölçme aracı

The Study of Validity and Reliability of the Watching TV Series Motives Questionnaire and the Binge-Watching Engagement and Symptoms Questionnaire

Öz

In this study, it is aimed to adapt the Watching TV Series Motives Questionnaire (WTSMQ) and the Binge-Watching Engagement and Symptoms Questionnaire (BWESQ) developed by Flayelle et al. (2019) into Turkish culture. The research was conducted with 668 individuals over the age of 18 who have regularly watched at least one TV series for the last six months. First, the linguistic equivalence of the Turkish version of the scale was achieved. Then, exploratory factor analysis and confirmatory factor analysis were performed to test the construct validity of the scales. According to this, it was determined that WTSMQ has a four-factor structure similar to its original form and these four factors explain 58.47% of the total variance. The factor loads of the items are between .461 and .815. Goodness of fit values are χ2 / df = 1.6, p = .00, RMSEA = .04, GFI = .93, AGFI = .90, NFI = .89 and CFI = .95. Item-total test correlations are between .325 and .657 and the Cronbach Alpha internal consistency coefficient of the scale is .86. On the other hand, it was determined that BWESQ has a four-factor structure different from the original form of the scale and these four factors explain 55.12% of the total variance. The factor loads of the items are between .454 and .803. Goodness of fit values are χ2 / df = 1.5, p = .00, RMSEA = .04, GFI = .90, AGFI = .86, NFI = .89 and CFI = .96. Item-total test correlations are between .503 and .754, and the Cronbach Alpha internal consistency coefficient of the scale is .95. As a result of the adaptation studies, it has been revealed that WTSMQ is a reliable and valid measurement tool in determining the sources of motivation that encourage individuals to watch TV series, and that BWESQ is a reliable and valid measurement tool in measuring the habits and symptoms of problematic TV series.

Anahtar Kelimeler

Watching series, binge-watching, adaptation of scale, measurement tool

Kaynakça

• Balcı, A. (2004). Sosyal bilimlerde araştırma yöntem, teknik ve ilkeleri. Ankara: Pegem Yayıncılık.
• Bryman, A., & Cramer, D. (2011). Quantitative data analysis with IBM SPSS 17, 18 and 19. Hove: Routledge.
• Büyüköztürk, Ş. (2020). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı (27. baskı). Ankara: Pegem Yayıncılık.
• Büyüköztürk, S., Kılıç-Çakmak, E., Akgün, O. E., Karadeniz, S., & Demirel, F. (2019). Bilimsel araştırma yöntemleri (27. Baskı). Ankara: Pegem Yayıncılık.
• Çüm, S., & Koç, N. (2013). Türkiye’de psikoloji ve eğitim bilimleri dergilerinde yayımlanan ölçek geliştirme ve uyarlama çalışmalarının incelenmesi. Eğitim Bilimleri ve Uygulama, 12 (24), 115-135.
• Çokluk, Ö., Şekercioğlu, G., & Büyüköztürk, Ş. (2018). Sosyal bilimler için çok değişkenli istatistik: SPSS ve LİSREL uygulamaları. (5. Baskı). Ankara: Pegem Akademi.
• Davis, B. C. (2016). The Netflix effect and defining binge-watching. Poster session presented at the meeting of the Undergraduate Research Opportunities Program, Virginia Commonwealth Uni.
• Derogatis, L. R. (1992). The Brief Symptom Inventory-BSI administration, scoring and procedures manual-II. USA, Clinical Psychometric Research Inc.
• Dicle, A. N. (2019). Televizyon bağımlısı ilkokul öğrencilerinin bağımlılık düzeylerine motivasyonel görüşme psikoeğitim programinin etkisi. Milli Eğitim, 48 (1), 665-684.
• Exelmans, L., & Van den Bulck, J. (2017). Binge viewing, sleep, and the role of pre-sleep arousal. Journal of Clinical Sleep Medicine, 13(8), 1001–1008.
• Field, A. P. (2013). Discovering statistics using IBM SPSS statistics. 4th. Edition). London: Sage.
• Flayelle, M., Canale, N., Vögele, C., Karila, L., Maurage, P., & Billieux, J. (2019). Assessing binge-watching behaviors: Development and validation of the “Watching TV Series Motives” and “Binge-watching Engagement and Symptoms” questionnaires. Computers in Human Behavior, 90, 26–36.
• Flayelle, M., Castro-Calvo, J., & Vögele, C. (2020). Towards a cross-cultural assessment of binge-watching: Psychometric evaluation of the “watching TV series motives” and “binge-watching engagement and symptoms” questionnaires across nine languages. Computers in Human Behavior, https://doi.org/10.1016/j.chb.2020.106410
• Flayelle, M., Maurage, P., & Billieux, J. (2017). Toward a qualitative understanding of binge-watching behaviors: A focus group approach. Journal of Behavioral Addictions, 6, 457-71.
• Gravetter, J. F., & Forzano, L. B. (2012). Research methods for the behavioral sciences (4th. Ed.). USA: Linda Schreiber-Ganster.
• Griffiths, M. (2005). A ‘components’ model of addiction within a biopsychosocial framework. Journal of Substance Use, 10(4), 191–197.
• Grøntved, A., & Hu, F. B. (2011). Television viewing and risk of type 2 diabetes, cardiovascular disease, and all-cause mortality: a meta-analysis. JAMA, 305(23), 2448-2455.
• Heatherton, T.F., & Baumeister, R.F. (1991). Binge eating as escape from self-awareness. Psychological Bulletin, 110 (1), 86-108.
• Hisli-Şahin, N., & Durak, A. (1994). Kısa Semptom Envanteri (Brief Symptom Invetory-BSI): Türk gençleri için uyarlanması. Türk Psikoloji Dergisi, 9 (31), 44–56.
• Hooper, D., Coughlan, J., & Mullen, M. R. (2008). Structural equation modeling: Guidelines for determining model fit. Electronic Journal of Business Research Methods, 6(1), 53-60.
• Jöreskog, K G., & Sörbom, D. (1993). LISREL 8: Structural Equation Modeling with the SIMPLIS Command Language. Lawrence Erlbaum Associates, Hillsdale, NJ.
• Karagöz, Y. (2016). SPSS ve Amos23 uygulamalı istatistiksel analizler. Ankara: Nobel Yayıncılık.
• Kline, P. (1994). An easy guide to factor analysis. New York: Routledge.
• Kline, R. B. (2005). Principles and practice of structural equation modeling (2nd. Ed.). New York: Guilford.
• McIlwraith, R. D. (1998). I'm addicted to television": The personality, imagination, and TV watching patterns of self-identified TV addicts. Journal of Broadcasting & Electronic Media, 42(3), 371-386. Mentzoni, R. A., Brunborg, G. S., Molde, H., Myrseth, H., Skouverøe, K. J. M., Hetland, J., & Pallesen, S. (2011). Problematic video game use: Estimated prevalence and associations with mental and physical health. Cyberpsychology, Behavior & Social Networking, 14(10), 591-596.
• Mikos, L. (2016). Digital media platforms and the use of tv content: Binge watching and video-on-demand in Germany. Media and Communication, 4(3), 154-161.
• Netflix Media Center, (2013). Netflix declares binge watching is the new normal. Retrieved from https://pr. netflix.com/WebClient/getNewsSummary.do?newsId=496
• Orosz, G., Bőthe, B., & Tóth-Király, I. (2016). The development of the Problematic Series Watching Scale (PSWS). Journal of Behavioral Addictions, 5(1), 144–150.
• Panda, S., & Pandey, S. C. (2017). Binge watching and college students: Motivations and outcomes. Young Consumers, 18 (4), 425-438.
• RTÜK (2018). Televizyon izleme eğilimleri araştırması- 2018. Erişim: https://www.rtuk.gov.tr/assets/Icerik/AltSiteler/televizyonizlemeegilimleriarastirmasi2018.pdf
• Shim, H., & Kim K. J. (2018) An exploration of the motivations for binge-watching and the role of individual differences. Computers in Human Behavior, 82, 94–100.
• Shirakawa, T., Iso, H., Yamagishi, K., Yatsuya, H., Tanabe, N., ….. Tamakoshi, A. (2016). Watching television and risk of mortality from pulmonary embolism among Japanese men and women: The JACC study (Japan collaborative cohort). Circulation, 134(4), 355-357.
• Solis, L. (2014). Expert analyzes students’ Netflix usage. Retrieved from www.dailytoreador.com/lavida/ expert-analyzes-students-netflix-usage/article_0dfc194a-5412-11e4-9415-001a4bcf6878.html
• Sümer, N. (2000). Structural equality models: Basic concepts and sample applications. Turkish Psychology Writings, 3(6), 49-74.
• Tabachnick, B. G., & Fidell, L. S. (2020). Using multivariate statistics (Çok değişkenli istatistiklerin kullanımı). Çev. Ed. Mustafa Baloğlu (6.baskı). Ankara: Nobel Yayıncılık.
• Vaterlaus, J. M., Spruance, L. A., Frantz, K., & Kruger, J. S. (2019). College student television binge watching: Conceptualization, gratifications, and perceived consequences. The Social Science Journal, 56, 470–479.
• Walton-Pattison, E., Dombrowski, S. U., & Presseau, J. (2018). Just one more episode: Frequency and theoretical correlates of television binge watching. Journal of Health Psychology, 23(1), 17-24.