Çocuğa Yönelik Teknolojik İhmal Ve İstismar

Yıl 2021, Cilt: 8 Sayı: 1, 43 - 59, 30.06.2021

Hakan Karaman Hülya Ayhan

Öz

Çocuk ihmal ve istismarı geçmişten günümüze kadar güncelliğini koruyan bir konu olmuştur. Genel anlamıyla bir çocuğun gelişimsel ihtiyaçlarını göz ardı etmek ihmal, çocuğa bilerek zarar verecek her türlü söz ve davranış ise istismar olarak tanımlanabilir. Gelişen teknoloji ile birlikte dijital aletler günlük yaşamın vazgeçilemez bir parçası haline gelmiştir. Bu dijital cihazlar insanlara çok büyük imkân ve kolaylıklar sunmaktadır. Ancak doğru ve dengeli kullanılmadığında çeşitli zararları olabilmektedir. Çocukların dijital aletleri kontrolsüz şekilde kullanmaları sonucu zararlı içeriklere maruz kalmaları ve bağımlı hale gelmeleri tıpkı istismar gibi ruhsal, bedensel ve sosyal açıdan gelişimlerine zarar vermektedir. Çocukların bakım ve sağlığından ebeveynleri ve ilgili diğer yetişkinler sorumludur. Dolayısıyla çocukların dijital aygıt kullanım alışkanlıkları genelde ailede oluşmaktadır. Araştırmalara göre ebeveynler dijital cihazları çocuklarına; kendi işlerini yapmak, yemek yedirmek, sakinleştirmek ve ödül şeklinde bir bakıcı gibi kullandırmaktadırlar. Kullanım yaşı bebeklik dönemine kadar gerilemiştir. Bu sorunlar görece daha çok bilinen istismar türleri olan fiziksel, duygusal ve cinsel istismar sonucunda da yaşanabilmektedir. Bu bağlamda çalışmanın amacı “teknolojik ihmal ve istismar” kavramına yönelik açıklık getirmektir. İnternet ve ilintili dijital cihazların yetişkinler tarafından çocuk istismarı amacıyla kullanılmasına veya çocuğun bedensel, ruhsal ve sosyal açılardan gelişimsel ve sağlık sorunlarına yol açacak şekilde kullanmasının onaylanmasına veya buna zemin hazırlanmasına teknolojik istismar denilebilir. Teknolojik ihmal ise, dijital cihaz kullanım biçiminin çocuk için zararlı olmasına rağmen bu durumun göz ardı edilmesi veya çocuğa dijital cihazları sağlıklı kullanmak konusunda rehberlik yapılmaması şeklinde açıklanabilir. Çocuk sorumluluğu taşıyan bireyler, çocuklarına teknolojik imkânları ve özellikle dijital cihazları sağlıklı ve yararlı bir şekilde kullanmayı öğretmeli, siber dünyada yaşayacakları sorunlara karşı onları korumalıdırlar.

Anahtar Kelimeler

teknolojik ihmal, teknolojik istismar, ebeveyn ve çocuk

Destekleyen Kurum

yok

Proje Numarası

yok

Teşekkür

öğrenme sürecinde olan bizlere yayın desteği için şimdiden teşekkürler

Technological Neglect and Abuse Against Children

Öz

Child neglect and abuse has been a current issue from past to present. In general, ignoring a child's developmental needs can be defined as neglect, whereas any word or behavior that will knowingly harm the child can be defined as abuse. With the developing technology, digital devices have become an indispensable part of daily life. These digital devices offer people great possibilities and conveniences. However, if it is not used properly and in a balanced way, it can cause various damages. Exposure and addiction of children to harmful content as a result of their uncontrolled use of digital devices, just like abuse, it harms their mental, physical and social development. Parents and other relevant adults are responsible for the care and health of the children. Therefore, children's digital device usage habits are generally formed in the family. According to research, parents use digital devices to do their own chores, feed their children, calm their children, and as a caregiver in the form of rewards. The age of use of digital devices declined until infancy. These problems can also be experienced as a result of physical, emotional and sexual abuse, which are more common types of abuse. In this context, the aim of our study is to describe the use of technological equipment in a way that causes health problems in children as "technological negligence and abuse". The use of the internet and related digital devices by adults for child abuse or the approval or preparation of the use of the child in a way that causes developmental and health problems in terms of physical, mental and social aspects is called technological abuse. Technological negligence, on the other hand, is that although the use of digital devices is harmful for the child, this situation is ignored or the child is not guided to use digital devices properly. Individuals with responsibility for their children should teach their children to use technological devices in a healthy and beneficial way and protect them against the problems they will experience in the cyber world.

Anahtar Kelimeler

technological neglect, technological abuse, parent and child

Proje Numarası

yok

Kaynakça

• Akçay, D . (2020). Ebeveynlerin çocukların dijital video oyunları bağımlılığı karşısında tutum ve davranışları . Middle Black Sea Journal of Communication Studies , 5 (2) , 65-71 . Retrieved from
• Aksoy, S . (2020). Akıllı cihazların ebeveynler tarafından çocuk bakımında bir bakıcı olarak kullanılması: nitel bir araştırma. Avrasya Sosyal ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, 7 (11) , 231-243 . Retrieved from https://dergipark.org.tr/tr/pub/asead/issue/58010/811754
• Albayrak S., Balcı, S. (2014). Gençlerde madde bağımlılığı ve önlenmesi. Hemşirelikte Eğitim ve Araştırma Dergisi, 11 (2), 30-37
• Aral, N., & Doğan Keskin, A. (2018). Ebeveyn bakış açısıyla 0-6 yaş döneminde teknolojik alet kullanımının incelenmesi. Addicta: The Turkish Journal on Addictions, 5(2), 317-348.
• Ateş, M. ve Durmuşoğlu Saltalı, N . (2019). KKTC’de yaşayan 5-6 yaş çocukların tablet ve cep telefonu kullanımına ilişkin ebeveyn görüşlerinin incelenmesi. Gazi Eğitim Bilimleri Dergisi, 5 (1), 62-90.
• Ayhan H. ve Öztürk E. (2021). Sharenting (paylaşan ebeveynlik): dijital dünyada ebeveyn olmanın görünürde normal bir yansıması. Türkiye Klinikleri Adli Tıp ve Adli Bilimler Dergisi. DOI: 10.5336/forensic.2021-82082
• Calvert, S. L., ve Wilson, B. J. (2008). The Handbook Of Children, Media And Development. Wiley-Blackwell
• Collins Dictionary. Sharenting. İn Collins Dictionary. 23.04.2021 tarihinde https://www.collinsdictionary.com/dictionary/english/sharenting adresinden erişildi.
• Çalışkan, M. (2019). Toplum ve suç araştırmalarında sınırları aşan bir sorun “çevrimiçi çocuk istismarı” . Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, (61) , 122-131.
• Çimke, S., Yıldırım Gürkan, D., Polat, S. (2018). Sosyal medyada çocuk hakkı ihlali: sharenting. Güncel Pediatri, 16 (2) , 261-267 .
• Darga, H . (2021). Anasınıfına devam eden 5-6 yaş grubu çocukların evde oynadıkları dijital oyunlar ve ebeveynlerin davranışlarının belirlenmesi. Journal of Computer and Education Research , 9 (17), 447-479 . DOI: 10.18009/jcer.876987
• DeMause, L. (Ed.). (1995). The history of childhood. Jason Aronson, Incorporated.
• Durmus, K. ve Övür, A. (2021). Medya etkileri bağlamında okul öncesi dönem çocuklarının yeni medya kullanımının analizi. Yeni Medya Elektronik Dergisi, 5 (2), 136-155.
• Fuchs, C. (2003). Internet and Society: Social Theory in The Information Age. Routledge.
• Gündoğdu, Z., Seytepe, Ö., Pelit, B., Doğru, H., Güner, B., Arıkız, E., Akçomak, Z., Kale, E., Moran,İ., Aydoğdu, G., Kaya, E . (2016). Okul öncesi çocuklarda medya kullanımı. Kocaeli Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi , 2 (2) , 6-10 . DOI: 10.30934/kusbed.358563
• Günüç, S. ve Atli, S. (2018). 18-24 aylık bebeklerde teknolojinin etkisine yönelik ebeveyn görüşleri. Addicta: The Turkish Journal on Addiction, 5, 205–226.
• Harsh, P., Chakrabarty, B., K. ve Isha Mahajan, I. (2018). Early exposure and adaptability of smart phone devices among young children and parental perception of their usage in a semi urban, middle class population in india. International Journal of Current Advanced Research, 7 (8), 14772-14775. doi.org/10.24327/ijcar.2018.14775.2690.
• Hoffner, C. (1997). Children’s Emotional Reactions To A Scary Film: The Role Of Prior Outcome Information And Coping Style. Human Communication Research, (23), 323-341.
• Harman, J. P., Hansen, C. E., Cochran, M. E., ve Lindsey, C. R. (2005). Liar, liar: internet faking but not frequency of use affects social skills, self-esteem, social anxiety, and aggression. Cyberpsychology ve Behavior : The İmpact Of The Internet, Multimedia And Virtual Reality On Behavior And Society, 8(1), 1–6. https://doi.org/10.1089/cpb.2005.8.1
• Johnson, J. A.ve Dinger, D. (2012). Let them play: an early learning (un)curriculum. Redleaf Press.
• Kabakçı Yurdakul, İ , Dönmez, O , Yaman, F , Odabaşı, H . (2013). Digital parenting and changing roles . Gaziantep University Journal of Social Sciences , 12(4) , 883-896.
• Kara Özçalık C. Ve Atakoğlu R. (2021), Online child sexual abuse: Prevalence and characteristics of the victims and offenders. Journal Of Psychıatrıc Nursıng, 12(1): 76-81, DOI: 10.14744/phd.2020.30643
• Kırık, A.M. (2014). Aile ve çocuk ilişkisinde internetin yeri: nitel bir araştırma. Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi, 3(1), 337-347.
• Koca, M. (2012). Çocuk istismarında ihbar yükümlülüğü. İnönü Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 3(1), 113-128.
• Mentzoni, R. A., Brunborg, G. S., Molde, H., Myrseth, H., Skouverøe, K. J., Hetland, J., ve Pallesen, S. (2011). Problematic video game use: estimated prevalence and associations with mental and physical health. Cyberpsychology, behavior and social networking, 14(10), 591–596. https://doi.org/10.1089/cyber.2010.0260
• Mustafaoğlu R., Yasacı Z. (2018). Dijital oyun oynamanın çocukların ruhsal ve fiziksel sağlığı üzerine olumsuz etkileri. Bağımlılık Dergisi, 19(3), 51-58.
• Mustafaoğlu, R., Zirek, E., Yasacı, Z. ve Razak Özdinçler, A. (2018). Dijital teknoloji kullanımının çocukların gelişimi ve sağlığı üzerine olumsuz etkileri. Addicta: The Turkish Journal on Addictions. Advance online publication. http://dx.doi.org/10.15805/addicta.2018.5.2.0051
• Özsoy, D , Atılgan, S . (2018). Kuzeydoğu Anadolu Bölgesi’ndeki 0-8 yaş grubu çocukların internet kullanımı ve bu kapsamda ebeveyn arabuluculuğu: Nitel bir araştırma. Selçuk İletişim Dergisi, 11(2), 96-125. DOI: 10.18094/josc.415323
• Öztürk, E. (2016). Psikotarih açısından çocuk yetiştirme tarzları ve çocuk istismarı. Türkiye Klinikleri J Foren Med-Special Topics, 2(3), 24-34.
• Öztürk E. (2018a). Psikotarih ruhsal travma ve dissosiyasyon. O. Celbiş (Ed.), Turaz akademi (1. baskı, s. 92-106). Akademisyen Kitabevi
• Öztürk E. ve Çalıcı C. (2018b). Modern toplumda kimlik,“siber dissosiyasyon” ve “siber alter”: Teorik ve klinik bir yaklaşım. E. Öztürk (Ed.), Ruhsal travma ve dissosiyasyon (s. 39-47). Türkiye Klinikleri.
• Öztürk, E. (2020a). Travma ve dissosiyasyon: Psikotravmatoloji temel kitabı. Nobel Tıp Kitabevi. Öztürk E. (2020b). Siber toplumlar ve siber hayatlar: dissosiyojen bir ajan olarak dijital iletişim ağları. E. Öztürk (Ed.), Siber psikoloji (1. baskı, s. 1-13). Türkiye Klinikleri.
• Özyürek, A. (2018). Okul öncesi çocukların bilgisayar teknolojileri kullanımının annelerin görüşlerine göre incelenmesi. Çocuk ve Gelişim Dergisi, 2(2), 1-12. DOI: 10.36731/cg.467662
• Palmer, S. (2006). Toxic childhood: How the modern world is damaging our children and what we can do about it. Orion
• Plowman L., Stevenson O., Stephen C., ve McPake J. (2012). Preschool children’s learning with technology at home. Computers and Education, 59 (1), 30-37.
• Powell, A., & Henry, N. (2017). Sexual violence in a digital age. Springer.
• Taner, Y. ve Gökler, B. (2004). Çocuk istismarı ve ihmali: psikiyatrik yönleri. Hacettepe Tıp Dergisi, 35, 82-86.
• TDK-Türk Dil Kurumu. İstismar. sozluk.gov.tr içinde. 23.04.2021 tarihinde https://sozluk.gov.tr/ adresinden erişildi.
• Tomopoulos, S., Cates, C. B., Dreyer, B. P., Fierman, A. H., Berkule, S. B., ve Mendelsohn, A. L. (2014). Children under the age of two are more likely to watch inappropriate background media than older children. Acta paediatrica (Oslo, Norway : 1992), 103(5), 546–552. https://doi.org/10.1111/apa.12588
• Toran, M., Ulusoy, Z., Aydın, B., Deveci, T., Akbulut, A . (2016). Çocukların dijital oyun kullanımına ilişkin annelerin görüşlerinin değerlendirilmesi. Kastamonu Eğitim Dergisi, 24(5), 2263-2278.
• TÜİK-Türkiye İstatistik Kurumu Haber Bülteni (2020). Hanehalkı Bilişim Teknolojileri (BT) Kullanım Araştırması (Sayı: 33679). Türkiye İstatistik Kurumu. https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=Hanehalki-Bilisim-Teknolojileri-(BT)-Kullanim-Arastirmasi-2020-33679
• Yale University Sexual Harassment and Assault Response ve Education. Cyber Abuse. 23.04.2021 tarihinde https://sharecenter.yale.edu/sites/default/files/files/ShareCenter_CyberAbuse-PDF%5B1%5D.pdf adresinden erişildi.
• World Health Organization Child Maltreatment, 23.04.2021 tarihinde https://www.who.int/news-room/fact-sheets/detail/child-maltreatment adresinden erişildi.
• Ziyalar, N. (2020). Çocuk İstismarı ve Çocukla Adli Görüşme. Seçkin Yayıncılık.