Öz
Çalışmamızın konusu, Kyme antik kenti nekropolünde İzmir Arkeoloji Müzesi
Müdürlüğü tarafından Habaş adına yürütülen kurtarma kazılarında bulunmuş
figürlü bir mezar stelidir. Çok sayıda parçaya ayrılmış olan stelin, bütünlendiğinde
“Naiskos Tipli” bir stel olduğu ve sahne alanında merkezde Dioskurides Tipinde
bir erkek figürünün alçak kabartma iki paye arasında ve iki yanında iki hizmetçi
figürü ile birlikte betimlendiği görülmektedir. Figürün form ve stil özellikleri
ile içinde bulunduğu sahne düzeni Hellenistik Dönem’de önemli bir yere sahip
Smyrna’da üretilen mezar stelleriyle benzerlik gösterdiği anlaşılmaktadır. MÖ.
2. yüzyılın ikinci çeyreğinden itibaren yoğun olarak üretilmeye başlanan yüksek
işçiliğe sahip Smyrna Stellerinin etkisinin Ephesos ve Samos başta olmak üzere Byzantion’a kadar uzanan geniş bir coğrafyaya yayıldığı bilinmektedir. Kyme’de
daha önce ele geçmiş az sayıdaki figürlü mezar steli örneklerinin de yardımıyla
Smyrna Stellerinin etkisi görülebilmektedir. Stelimiz üzerinde betimlenen figürün
form olarak Smyrna Stellerinden birebir örnek alındığı, ancak işçilik farklılığından
kaynaklı olarak duruşu ve mantosunda gözlemlenen hareket ile kumaş ilişkisinin
daha kaba verildiği anlaşılmaktadır. Smyrna Stellerinde figürlerin hareketli yanı
zeminden daha fazla yüksek betimlenerek ileri doğru hamle yaptığı izlenimi yaratılmıştır. Stelimizdeki figürün duruşunda bu etki başarılamamış ve figür neredeyse
cepheden betimlenmiştir. Benzer durum Sardes’ten ele geçmiş bir stelde de gözlemlenebilmektedir. Smyrna Stelleri ile form ve stil benzerliği gösteren örneklerin
Smyrna ile komşu merkezlerde görülmesi şaşırtıcı değildir. Sardes örneğinde olduğu gibi Kyme nekropolünde bulunmuş stelimizde de Smyrna stelleri ile yalnızca
işçilik faklılıkları olduğu ayırt edilebilmektedir. Bu örnekler temel alınarak yapılan
karşılaştırmalar sonucunda stelimizin Smyrna Stellerini yakından tanıyan bir usta
tarafından yerel bir atölyede ve MÖ. 2 yüzyılın son çeyreği içerinde üretildiği
ortaya çıkmaktadır.
Anahtar Kelimeler
Kyme Smyrna Mezar Steli Dioskurides Naiskos Hellenistik Dönem.
Öz
Subject of this study is a figurative grave stele which is found in a rescue
excavation carried out by the Directory of the Izmir Archaeological Museum in the
necropolis of Kyme. The Stele, broken in pieces, is an example for the “Naiskos
Type” depicting the togate figure of a man (in the type of Dioskurides) flanked by
two small sized servants. Type, iconography and style link it to a group of grave
stelai produced in Smyrna during the Hellenistic Period, the production of which
started during the second quarter of second century B.C. The distribution area ranges from Ephesos and Samos in the South to Byzantion. While it is obvious that
the figure on the Kyme stele is influenced by the Smyrna group, the artistic quality
can not compete with the Smyrna specimens. It will be argued that the Kyme stele
was produced by a master working in a local workshop who was familiar with the
Smyrna stelai in the last quarter of second century B.C.
Anahtar Kelimeler
Kyme Smyrna Grave Stele Dioskurides Naiskos Hellenistic Period.
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Bölüm | Araştırma Makalesi |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 1 Mayıs 2012 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2012 Sayı: 20 |