Two Places Two Lives: Example of the Novel "Fatih Harbiye"

Yıl 2023, , 62 - 68, 31.12.2023

Hülya Topçu

https://doi.org/10.58632/olgusos.1227437

Öz

The novel Fatih-Harbiye, written by Peyami Safa, was published in 1931, the Early Republican Period. While reflecting the conditions of the novel period, it also includes the author's view of the Westernization process. The characters in the novel were fictionalized by being influenced by the social world of the period. Hero Neriman has been affected by both the internal dynamics around him and the external dynamics in Harbiye, a world he does not belong to. He was caught between two places and at the end of the novel, he returned to his essence, as the author put it. It has been observed that there are orientalist and western accents reflected in the dialogues of the characters in the novel. In this context, the study will try to examine how East and West are interpreted from different perspectives by presenting data on the way East and West are handled through Fatih-Harbiye novel.

Anahtar Kelimeler

: Peyami Safa, Fatih-Harbiye, Doğu-Batı, oryantalizm, oksidentalizm.

İki Mekan İki Hayat: “Fatih Harbiye" Romanı Örneği

Öz

Peyami Safa’nın kaleme aldığı roman Fatih-Harbiye, Erken Cumhuriyet Dönemi olan 1931 yılında yayımlanmıştır. Roman döneminin koşullarını yansıtmakla beraber, yazarın Batılılaşma sürecine bakışını da içermektedir. Romandaki karakterler, dönemin toplumsal dünyasından etkilenerek kurgulanmıştır. Başkarakter Neriman hem kendi çevresindeki iç dinamiklerden hem de ait olmadığı bir dünya olan Harbiye’deki dış dinamiklerden etkilenmiştir. İki mekân arasında sıkışıp kalmış ve romanın sonunda yazarın deyimiyle özüne dönüş sağlamıştır. Romanda karakterlerin diyaloglarına da yansıyan oryantalist ve oksidentalist vurguların olduğu gözlenmiştir. Bu çerçevede çalışmada, Fatih-Harbiye romanı üzerinden Doğu ve Batı’nın ele alınış biçimi hakkında veriler sunularak farklı bakış açılarıyla Doğu ve Batı’nın nasıl yorumlandığı çözümlenmeye çalışılacaktır.

Anahtar Kelimeler

: Peyami Safa, Fatih-Harbiye, Doğu-Batı, oryantalizm, oksidentalizm.

Kaynakça

• Arlı, A. (2014). Oryantalizm-Oksidentalizm ve Şerif Mardin, İstanbul: Küre Yayınları
• Aydın, E. (2018). Edebiyat Sosyolojisi ve Karşılaştırmalı Edebiyat Bilimlerinin Görev ve Öncelikleri. Köksal Alver (Edt), Edebiyat Sosyolojisi (s.209-221). İstanbul: İz Yayıncılık
• Bulut, Y. (2016). Oryantalizmin Kısa Tarihi. İstanbul: Küre Yayınları
• Çaycı, A. (2015). Oryantalizm Oksidentalizm ve Sanat, İstanbul: İnsan Yayınları
• Erbaş, D.H. (1999). Gelişme Yazını. Doğu-Batı Dergisi. Sayı:8, 9-24.
• Erol, M. (2014). Karşılaştırmaların En Uzunu: Medeniyet Bağlamında Osmanlı-Batı Karşılaşması. Hece Dergisi Batı Medeniyeti Özel Sayısı, 28 (1). 402-411
• Escarpit, R. (2018). Edebiyat Sosyolojisi. Köksal Alver (Edt), Edebiyat Sosyolojisi (s. 77-96). İstanbul: İz Yayıncılık
• Eyan, B. (2021). Peyami Safa’nın Fatih Harbiye Romanında Doğu-Batı İkilemiyle Şekillenen Mekân Çatışması ve Toplumsal Kümelenme . Korkut Ata Türkiyat Araştırmaları Dergisi , (4) , 188-198
• Gerçik, İ. Z. (2019). Türk Modernleşmesi: Düşmanına Âşık Olmak . Muhafazakâr Düşünce Dergisi, 16 (57) , 151-171.
• Karadeniz, H. (2015). Peyami Safa’nın Fatih-Harbiye Romanında Yapı ve İzlek . Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi , (22) , 55-75 .
• Karataş, C. (2021). Fatih-Harbiye: Doğu-Batı Çıkmazında Bir Eve Dönüş Romanı. Peyami Safa-60. Yıl Hatırası, 261.
• Kızılçelik, S. (2008). Baykan Sezer’in Sosyoloji Anlayışı, Ankara: Anı Yayıncılık
• Kızmaz, Z. (2010). Fatih-Harbiye Romanında Toplumsal Değişme ve Kimlik Arayışı. E-Journal of New World Sciences Academy Humanities. 5(4), 552-570
• Kudret, C. (2016). Türk Edebiyatında Hikâye ve Roman, İstanbul: Kapı Yayınları
• Özçelik, T. G. (2015). Doğu ve Batı Dikotomisinin Yarattığı Gerçeklik: Oryantalizm - Oksidentalizm, International Journal Of Eurasia Social Sciences, Vol: 6, Issue: 19, p. (168-193)
• Safa, P. (2019). Fatih-Harbiye. İstanbul: Ötüken Yayınları
• Sağlık, Ş. (2019). Popüler Romanlar ve Edebiyat Sosyolojisi. Edebiyat Sosyolojisi İncelemeleri (s. 251-284). İstanbul: İz Yayıncılık
• Said, E. W. (1982). Oryantalizm:(doğubilim); sömürgeciliğin keşif kolu. Pınar Yayınları.
• Söğütlü, İ. (2008). Osmanlı’dan Cumhuriyet’e Türkiye’de Modernleşme: Kırılmalar ve Süreklilikler. Muhafazakâr Düşünce Dergisi, 5(18), 33-54.
• Şahin, V. (2010). Peyami Safa’nın “Fatih-Harbiye” Adlı Romanında Simgesel Değerler. Bilig Dergisi, s(55), 147-164
• Thierry, H. E. N. T. C. H. (1996). Hayali Doğu-Batı’nın Akdenizli Doğu’ya Politik Bakışı. Çev: Aysel Bora, İstanbul: Metis Yayınevi.
• Tosun, İ., & Koç, A. (2012). Fatih Harbiye Romanına Edebiyat Sosyolojisi Açısından Bir Bakış. Tunceli Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi. 1(1), 39-77
• Ulutaş, E. (2016). Sosyoloji ve Edebiyat Kavşağında Peyami Safa Romanları. OPUS- Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi, 6(10), 251-270
• Yetiş, K. (2013). Dönemler, Problemler, Şahsiyetler Aynasında Türk Edebiyatı, İstanbul: Kitabevi