Working Life, Uncertainty and Risk in the Labor Market: A Field Research in Industrial Zones

Yıl 2024, , 79 - 96, 31.12.2024

İlknur Ekiz Ataşer

https://doi.org/10.58632/olgusos.1572606

Öz

This research, focuses on social, political, and economic uncertainties and risks in work life, where these uncertainties and risks are considered as important factors shaping the work life. The research conducted in Konya industry focused on the details of capital, labor, employment and the working patterns depending on these, and whether the wages of industrial workers are affected by social, political and economic risks. A central issue in this attempt is to ascertain how industrial workers are influenced by social, political and economic uncertainties and risks. In other words, the study explores how such uncertainties and risks, actual or fictional, are reflected in the work life of individuals and shape their agencies in work life. Surveys were conducted with 657 blue and white collar workers working in Konya industrial zones, the interplay between work life, understood within the context social relations, class, status, daily life, opinions, attitudes and world views that embody it, and uncertainties and risks is analyzed. The results of the analysis point to a set of perception and attitudes towards uncertainties and risks peculiar to industrial workers in Konya. Accordingly, these perceptions and attitudes tend to vary on the basis of gender, marital status, level of education, age, corporate identity, being a blue- or white-collar worker.

Anahtar Kelimeler

sociology of uncertainty and risk, work life, Konya industry

Emek Piyasasında Çalışma Yaşamı, Belirsizlik ve Risk: Sanayi Bölgelerinde Bir Alan Araştırması

Öz

Bu araştırma, çalışma yaşamında sosyal, siyasal, ekonomik belirsizlikler ve riskler üzerine odaklanırken bu belirsizlik ve riskler çalışma yaşamını biçimlendirmede önemli bir etken olarak konumlandırılmıştır. Konya sanayisinde yapılan araştırmada sermaye, emek, istihdam ve bunlara bağlı olarak çalışma örüntülerinin nasıl geliştiğine, sanayi çalışanlarının ise belirsizliklerden sosyal, siyasal, ekonomik risklerden etkilenip etkilenmediğine odaklanılmıştır. Araştırmada sosyal, siyasal ve ekonomik belirsizliklerin ve risklerin çalışma hayatında bireylere nasıl yansıdığı, gerçek risklerle gerçek olmayan risklerin etkileşime girerek birey düzleminde nelere dönüştüğü anlaşılmaya çalışılmıştır. Birey ve çalışma hayatı ilişkisinde çalışma hayatının ve onun etrafında gerçekleşen toplumsal ilişkilerin, sınıfsal durumun, toplumsal kökenlerin, gündelik hayatın, kanaatlerin, tutumların, dünya görüşlerinin belirsizlik ve risklerle hangi bağlamlarda iç içe geçtiği, bağlamları ve bağlantısızlıkları nicel analizle, Konya sanayi alanlarında 657 mavi ve beyaz yakalı işçi üzerinden açığa çıkartılmaya çalışılmıştır. Analizlerde Konya sanayisi çalışanlarının kendine özgü belirsizlik ve risk algısı ortaya çıkmıştır. Çalışanların, toplumsal cinsiyetin, medeni durumun, eğitimin, yaşın, firma kurumsallığının, mavi ve beyaz yakalı olma değişkenlerinin sosyal, siyasal ekonomik belirsizlikleri ve riskleri algılamada farklılık gösterdiği görülmüştür.

Anahtar Kelimeler

Belirsizlik ve Risk Sosyolojisi, Çalışma Yaşamı/ work life, Konya Sanayisi/ Konya industry

Kaynakça

• Bauman, Z. (2014). Modernlik ve Müphemlik. İ. Türkmen (Çev.) İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Beck, U. (2014). Risk Toplumu Başka Bir Modernliğe Doğru. K. Özdoğan B. Doğan (Çev.) İstanbul: İthaki Yayınları.
• Bora, T. (2011). "Herkes İşsiz Ama Seninki Farklı" Türkiye'de Beyaz Yakalı İşsizliğine Genel Bir Bakış. T. Bora, A. Bora, N. Erdoğan, & İ. Üstün (Ed.), "Boşuna mı Okuduk?" Türkiye'de Beyaz Yakalı İşsizliği içinde, (49-71). İstanbul: İletişim Yayıncılık, x
• Boratav, K. (2000). “Emperyalizmi mi Küreselleşme mi”, Küreselleşme Emperyalizm Yerelcilik İlişkisi, E. A. Tonak (Der), İmge Yayınları: Ankara.
• Budd, J. W. (2016). Çalışma Düşüncesi. F. Man. (Çev.), İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Carleton, N, Norton, P.J., Admundson, J.G. (2007). Fearing The Unknown: A Short Version Of The Intolerance Of Uncertainty Scale, Journal Of Anxiety Disorders, 21, 105-117.
• Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı (2024). www.csgb.gov.tr https://www.csgb.gov.tr/media/3278/2019_onikiay.pdf , Erişim Tarihi: 17.10.2024
• Esgin, A. (2013). İmal Edilmiş Belirsizlikler Çağının Sosyolojik Yönelimi:Ulrich Beck ve Anthony Giddens Kaynaklı "Risk Toplumu" Tartışmaları, Gaziantep University Journal Of Social Sciences(http://jss.gantep.edu.tr), 2013, 12(3):683-696.
• Ekiz Ataşer, İ. (2020). Türkiye’de Sosyal Belirsizlik ve Risk Bağlamında Çalışma Hayatı, Selçuk üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Sosyoloji Ana Bilim Dalı Doktora Programı, Doktora Tezi.
• Erbaş, H. (2017). Sınıf Çalışmalarında Kültür ve Gündelik Yaşamın Yükselişi:Tarihsel Bir İzlek ve Gelecek "Umudu". Emek Araştırmaları Dergisi, 8 (11), 9-30.
• Giddens, A. (2000). Elimizden Kaçıp Giden Dünya:Küreselleşme Hayatımızı Nasıl Yeniden Şekillendiriyor?, O. Akınhay (Çev.) Alfa Yayınları:İstanbul.
• Giddens, A., Pierson, C. (2001). Modernliği Anlamlandırmak, S. Uyurkulak ve M. Sağlam) (Çev.), Alfa Yayınları: İstanbul-Bursa.
• Gorz, A. (2001). Yaşadığımız Sefalet: Kurtuluş Çareleri. N. Tutal (Çev.) İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Gürbüz, S., Şahin, F. (2018). Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntemleri. Ankara: seçkin.
• Habertürk.com.(21.07.2010). En Büyük Risk Evlilik, (https://www.haberturk.com/ekonomi/makro-ekonomi/haber/534466-en-buyuk-risk-evlilikErişim Tarihi 03.05.2019).
• Hilton, A., Armstrong, R.A. (2006). Statenote6: post-hoc ANOVA tests, Microbiologist, 34-36.
• ILO. (2016). Dünyada İstihdam ve Sosyal Durum-Eğilimler (WESO) Rapor Özeti. Cenevre.
• Lash, S. Wynne, B. (1992). “Introduction”, Risk Society: Towards a New Modernity (İç.), London:Sage.
• MEVKA. (2016). Konya İl Risk Haritası,Mevlana Kalkınma Ajansı, Konya.
• Moles, A. (2012). Belirsizin Bilimleri: İnsan Bilimleri İçin Yeni Bir Epistemoloji, N. Bilgin (Çev.), Cilt 4.baskı, İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
• Nichols, T., & Suğur, N. (2005). Global İşletme, Yerel Emek Türkiye'de İşçiler ve Modern Fabrika. İstanbul: İletişim Yayınları.
• Öztürk, Ş. (2014). Sosyal Korumada Yeni Sosyal Risk Yaklaşımı, Sosyal Siyaset Konferansları/ Journal Of Social Policy Conferences, Sayı/Issue:66-67/1-2, 43-74.
• Özuğurlu, M. (2005). Anadolu'da Küresel Fabrikanın Doğuşu Yeni işçilik Örüntülerinin Sosyolojisi. İstanbul: Halk Evleri Emek Çalışmaları Merkezi Bilimsel Yayınlar I.
• Pamuk, Ş. (2014). Türkiye'nin 200 Yıllık İktisadi Tarihi. İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.
• Rafferty, A., & Griffin, M. (2006). Perceptions of organizational change: A stress and coping perspective. Journal of Applied Psychology, 91 (5), 1154-1162.
• Sennett, R. (2008). Karakter Aşınması Yeni Kapitalizmde İşin Kişilik Üzerindeki Etkileri (Cilt 3.Baskı). B. Yıldırım (Çev.), İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Sever, E., Özdemir, Z., & Mızırak, Z. (2010). Finansal Globalleşme, Krizler ve Ekonomik Büyüme: Yükselen Piyasa Ekonomileri Örneğinde Bir İnceleme. Akademik Araştırmalar ve Çalışmalar Dergisi (AKAD), 2(3), 45-64.
• Sunar, L. (2016). Türkiye'de Tabakalaşma ve Eşitsizliği Tartışmak. L. Sunar (Der.), .Türkiye'de Toplumsal Tabakalaşma ve Eşitsizlik, 1-27, Ankara: Matbu Kitap.
• Topcuoğlu, A. (2003). Akrabalık ve Hemşehrilik ilişkilerinin Toplumsal Sermaye Değeri. Konya: Çizgi Yayınevi.
• TÜİK, (2019), İşsizlik Raporu,Türkiye İstatistik Kurumu, tuik.gov.tr.
• Uz, İ. (2015). Nedensel Belirsizlik Ölçeğinin Türkçeye Uyarlanması. Anadolu Psikiyatri Dergisi, 16 (1 özel sayı), 19-22.
• Weary G, & Edwards, J. A. (1994). Individual Differences in Casual Uncertainty. Journal of Personality and Social Psychology, 67, 308-318.
• World Bank (2001a), 'Social Risk Mitigation ProJect, Turkey - Social Risk Mitigation Loan Project (English). Washington, DC: World Bank.' http://documents.worldbank.org/curated/en/163921468761360817/Turkey-Social-Risk-Mitigation-Loan-Project.
• World Bank (2001b). World Development Report 2000/2001 : Attacking Poverty. World Development Report, New York: Oxford University Press.
• Zabcı, F. C. (2003). Sosyal Riski Azaltma Projesi: Yoksulluğu Azaltmak mı, Zengini Yoksuldan Korumak mı?. Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, 58(01), 215-239.
• Zinn, J. O. (2008). Introduction:The Contribution of Sociology to the Discourse on Risk and Uncertainty. (Editör: J. O.Zinn) Social Theories of Risk and Uncertainty an Introduction, UK: Blackwell Publishing, 1-15.