Cezaevlerinde Görev Yapan İnfaz ve Koruma Memurlarının İş Doyumu ve Tükenmişlik Düzeyleri Arasındaki İlişkinin İncelenmesi

Yıl 2017, Cilt: 7 Sayı: 13, 524 - 551, 29.12.2017

Muhammet Kayra Ahmet Alpay Dikmen

https://doi.org/10.26466/opus.340269

Öz

Bu araştırma cezaevlerinde görev yapan infaz ve koruma memurlarının iş
doyumu ile tükenmişlik düzeylerinin tespiti ve aralarındaki ilişkinin ölçülmesi
amacıyla yapılmıştır. Çalışmada; yaş, çalıma şekli, mesleki kıdem, çalışılan
kurumun güvenlik seviyesi gibi mesleki ve demografik değişkenlerin iş doyumu ve
tükenmişlik düzeyine etkisi incelenmiştir. Araştırma kapsamında Ankara ilindeki 10 kurumda görev yapan veya eğitime
katılan 503 infaz ve koruma memuruna anket uygulamış, 308 anket değerlendirmeye
alınmıştır. Araştırmaya katılan infaz koruma memurlarının demografik özellikleri
ve niteliklerini belirleyebilmek amacıyla araştırmacı tarafından hazırlanan
Kişisel Bilgi Formu, iş doyum düzeylerini ölçmek için Minnesota İş Doyum Ölçeği
(MDÖ) ve tükenmişlik düzeylerinin tespiti için Maslach Tükenmişlik Ölçeği (MTÖ)
kullanılmıştır. İnfaz ve koruma memurlarına uygulanan form ve ölçekler
araştırmacı tarafından tek tek incelenmiş, geçersiz olanlar dışında kalanlar
SPSS 20 programı aracılığıyla bilgisayar ortamına aktarılmıştır. Minnesota İş Doyum
Ölçeği ve Maslach Tükenmişlik Envanteri için ayrı ayrı aritmetik ortalama,
standart sapma ve yüzde hesabı yapılmıştır. Araştırmaya katılan infaz ve koruma
memurlarının genel iş doyum düzeyleri ile beraber içsel ve dışsal doyum
düzeylerinin düşük olduğu sonucuna ulaşılmıtır. Tükenmişlik düzeyleri ile
ilgili yapılan analizlerde; infaz ve koruma memurlarının duygusal  tükenmişlik düzeylerinin yüksek, duyarsızlaşma
düzeylerinin düşük ve kişisel başarı hislerinin yüksek olduğu tespit
edilmiştir. Araştırmada elde edilen bir diğer bulgu; iş doyumu ile tükenmişlğin
duygusal tükenme ve duyarsızlaşma alt boyutları arasında negatif, kişisel
başarı hissi alt  boyutu arasında pozitif
bir ilişki olmasıdır. Çalışma bulguları, hem kuramsal ve pratik uygulamalar hem
de gelecek araştırmalar bakımından tartışılmıştır.

Anahtar Kelimeler

İş doyumu, tükenmişlik, infaz ve koruma memurları

Investigation of Relationship Between Job Satisfaction and Burnout Levels of Guardians in Prisons

Öz

The current study aims to identify the
job satisfaction and burnout levels of guardians in prison and to examine the
relationship between them. In this study, the effects of both professional and demographic
variables like age, work position, professional seniority and safety level of
the institution on job satisfaction and burnout levels were examined. In the scope of the study, questionnaires
were distributed to the 503 guardians who work or attended to the training in 10
different institutions in Ankara and 308 questionnaires were returned.
Demographic questions (developed by the researcher), Minnesota Job Satisfaction
Questionnaire and Maslach Burnout Inventory were used to measure the
demographic properties of the guardians and job satisfaction and burnout levels
of the guardians. Guardians completed the measures of Minessota Job Satisfaction
and Maslach Burnout Inventory. All the questionnaires were controlled by the researcher
before entering data to the SPSS 20.  Means and standard deviations were
calculated for the scales. Results revealed that the guardians have low levels
of both intrinsic and extrinsic job satisfaction and low levels of general job
satisfaction. In terms of analyses regarding burnout levels, the results showed
that guardians have high levels of emotional exhaustion, low levels of depersonalization
and high levels of personal accomplishment. Another finding of the current study
is general job satisfaction is negatively related with emotional exhaustion and
depersonalization subscales of Burnout Inventory and positively related with
personal accomplishment subscale of Burnout Inventory. The implications of the
study for theory, practice and future research were discussed.

Anahtar Kelimeler

Job satisfaction, burnout, guardians

Kaynakça

• Akın, M. M. (2010). Uluslararası İnsan Hakları Mevzuatı Açısından Türkiye’deki Cezaevi Uygulamaları.Yüksek Lisans Tezi, Kırıkkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kırıkkale.
• Akıncı, Z. (2002). Turizm Sektöründe İş gören İş Tatminini Etkileyen Faktörler: Beş Yıldızlı Konaklama İşletmelerinde Bir Uygulama. Akdeniz Üniversitesi İ.İ.B.F. Dergisi, 4 (2), 1-25.
• Aktaş, Ö. (2009) Ceza İnfaz Kurumlarında Güvenlik ve Gözetim Servisinde Çalışan Personelde İş Doyumu: Bolu F Tipi Yüksek Güvenlikli Kapalı Ceza İnfaz Kurumu Örneği. Yüksek Lisans Tezi, Abant İzzet Baysal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Bolu.
• Atlandı, D. (2010). Çağrı Merkezi Çalışanlarında Tükenmişlik ve İş Doyumu Düzeylerinin İncelenmesi. İstanbul: Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Chen, Y. (2007). Relationships Among Service Orientation, Job Satisfaction and Organizational CommitmentIn The İnternational Tou-rist Hotel İndustry. Journal Of American Academy Of Business, 11 (2), 71-82.
• Cordes, C. L. ve Dougherty, T. W. (1993). A Rewiev and An Integra-tion Of Research On Job Burnout. Academy Of Management Rewo-ve, 18 (4), 621-656.
• Çekmecelioğlu, H. G. (2006). İş Tatmini ve Örgütsel Bağlılık Tutumlarının İşten Ayrılma Niyeti ve Verimlilik Üzerindeki Etkilerinin Değerlendirilmesi. İş, Güç, Endüstri İlişkileri ve İnsan Kaynak-ları Dergisi, 8 (2), 153-168.
• Davis, K. (1998) İşletmelerde İnsan Davranışı. K. Tosun vd. (Çev.). İstanbul: İstanbul Üniversitesi İşletme Fakültesi Yayınları.
• Ergin, C. (1992). Doktor ve Hemşirelerde Tükenmişlik ve Maslach Tükenmişlik Ölçeğinin Uyarlanması. VII. Ulusal Psikoloji Kongresi Bilimsel Çalışmaları, Ankara: Türk Psikologlar Derneği Yayınları, 143-154.
• Kaçmaz, N. (2005). Tükenmişlik Sendromu. İstanbul Tıp Fakültesi Dergisi, 68 (1), 29-32.
• Keser, A. (2006). Çalışma Yaşamında Motivasyon. Bursa: Alfa Akademi.
• Kırılmaz, A.Y., Çelen, Ü. ve Sarp, N. (2003). İlköğretimde Çalışan Bir Öğretmen Grubunda Tükenmişlik Durumu Araştırılması. İlköğretim-Online Dergisi, 2 (1), 2-9.
• Köroğlu, Ö. (2012). İçsel ve Dışsal Doyum Düzeyleri İle Genel İş Do-yum Düzeyi Arasındaki İlişkinin Belirlenmesi: Turist Rehberleri Üzerinde Bir Araştırma. Doğuş Üniversitesi Dergisi, 13 (2), 275-289.
• Locke, E. A. (1969). What Is Job Satisfaction. Organizational Behavior and Human Performance, 4 (4), 309- 336.
• Maslach, C. ve Jackson S. E. (1981). The Measurement of Experienced Burnout. Journal Of Occupational Behavior, 2 (2), 99-113.
• Nunnally, J. C. (1967). Psychometric Theory. New York: McGraw-Hill.
• Sat, S. (2011). Örgütsel ve Bireysel Özellikler Açısından İş Doyumu İle Tükenmişlik Düzeyi Arasındaki İlişki: Alanya'da Banka Çalışanları Üze-rinde Bir İnceleme, Yüksek Lisans Tezi, Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Adana.
• Sürgevil, O. (2006). Çalışma Hayatında Tükenmişlik Sendromu Tükenmişlikle Mücadele Teknikleri, Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Taşgın, G. (2004). Gençlik ve Spor Genel Müdürlüğü Merkez ve Taşra Örgüt Yöneticilerinin Tükenmişlik Düzeylerinin İş Doyumu Düzeylerine Etkisi. Yayınlanmamış Doktora Tezi, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya.
• Tümkaya, S. (2000). Akademik Tükenmişlik Ölçeğinin Geliştirilmesi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 19, 128- 133.
• Vroom, V. H. (1964). Work And Motivation, New York: Wiley.
• Weiss, D.J. ve Dawis, R.V. ve England, G.W. ve Lofquist, L.H. (1967). Manual For The Minnesota Satisfaction Questionnaire, Minnesota: Studies In Vocational Rehabilitation.
• Yılmaz, İ. (2006). Verilerin Çözümlenmesi-İlişki-Korelasyon. Yüksek Lisans Tezi, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.